واکنش ایران به بیانیه ادعایی تروئیکای اروپایی علیه فعالیت صلحآمیز هستهای کشور
رویکرد نادرست غرب راه به جایی نخواهد برد
بانیان وضع موجود برجام، ایران را به تهی کردن این توافق از محتوا متهم میکنند؛ این بخشی از پاسخ تهران به بیانیه ادعایی آلمان، انگلیس و فرانسه است که بار دیگر ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران را زیر سؤال بردهاند. دو روز پس از آنکه گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی از نصب 2 آبشار سانتریفیوژ غنیسازی اورانیوم در نیروگاه فردو و تصمیم برای نصب 8 آبشار سانتریفیوژ IR-6 طی سه تا چهار هفته آتی در نیروگاه غنیسازی فردو خبر داد، تروئیکای اروپایی با صدور بیانیه مشترکی روند این اقدامات را زیر سؤال برد و در مواضعی ادعایی آن را محکوم کرد. وزارت امور خارجه ایران هم متقابلاً با انتشار بیانیهای موضع سه کشور اروپایی را محکوم کرد و با تصریح این واقعیت که برنامه هستهای ایران همواره ماهیتی کاملاً صلحآمیز داشته و سلاح هستهای هیچ جایگاهی در دکترین نظامی و دفاعی ایران ندارد، یادآور شد: طنز تلخ ماجرا این است، کشورهایی که رویکرد سیاسی و غیرسازنده داشته و خود مسئول و بانی وضع موجود برجام هستند، ایران را به تهی کردن برجام از محتوا متهم میکنند.
وزارت امور خارجه همچنین بر تعهد ایران به ادامه تعامل سازنده و همکاری فنی با آژانس در چهارچوب حقوق و تکالیف خود تأکید و تصریح کرد: تهران طرحها و پروژههای صلحآمیز هستهای خود را مطابق با معاهده عدم اشاعه و موافقتنامه جامع پادمان، عملیاتی کرده و ادامه خواهد داد. بر این اساس، فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران واکنشی نیست، بلکه بر اساس برنامه توسعه ملی هستهای و در چهارچوب حقوق و تعهدات بینالمللی استمرار خواهد داشت و گمانهزنیهای نادرست غربیها در این خصوص مانند دیگر خطاهای آنها راه به جایی نخواهد برد.
عزم جزم اروپاییها برای تخریب
انتشار بیانیه سه کشور اروپایی از تداوم رویکرد تخریب همکاری تهران و آژانس حکایت دارد. چه بنا به اعلام مقامهای ایرانی جدیدترین اقدامات کشور در سایت هستهای فردو که به اطلاع مقامهای آژانس رسیده، فارغ از روند صلحآمیز و تعامل با آژانس نیست اما اروپاییها در اقدامی شتابزده با صدور بیانیهای ادعایی کوشیدند این اقدام را به فرصتی برای فضاسازی جدید تبدیل کنند؛ فضایی که پیشتر در پی سفر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس به ایران در اردیبهشتماه گذشته در حال ترمیم و تقویت بود و دو طرف به تفاهم برای احیای بیانیه مشترک 1401 و حل و فصل موضوعات اختلافی رسیده بودند. با این حال اروپاییها به رغم این تفاهم، در نشست شورای حکام آژانس که در میانههای خردادماه برگزار شد به یک قطعنامه علیه پرونده هستهای ایران رأی مثبت دادند.
تصویب این قطعنامه بویژه از این منظر حائز اهمیت بود که ایران پس از توافق هستهای با هدف لغو تحریمهای ظالمانه، تعهدات برجامی خود را بیکم و کاست اجرا کرد که این مهم در ۱۶ گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی مورد تأیید قرار گرفت، اما پس از خروج امریکا از توافق هستهای و به رغم متوقف شدن بخشی از تعهدات برجامی ایران، پیروی از استانداردهای پادمان هستهای همچنان سرفصل همکاری تهران و آژانس در سالهای اخیر قرار داشت. اما این در حالی بود که کشورهای غربی عضو آژانس با تصویب چند قطعنامه در ادوار اخیر شورای حکام مانع از آن شدند که روند تعامل ایران و آژانس در مسیر درست به پیش رود. همین رویکرد سبب شد تا تهران سال گذشته اقدامات ضد ایرانی کشورهای غربی را بیپاسخ نگذارد که پررنگترین وجه آن آغاز غنیسازی 60 درصد در سایت هستهای فردو بود.
در چنین شرایطی و در حالی که مقامهای ایرانی به خواسته «گروسی» برای سفر به تهران و حل موضوعات اختلافی پاسخ مثبت دادند و این مهم در سفر چندی پیش مدیرکل آژانس بازتاب پیدا کرد، سه کشور اروپایی با تصویب یک قطعنامه جدید علیه ایران نشان دادند نهتنها تصمیمی برای کمک به روند همکاری تهران و آژانس ندارند که عزم خود را جزم کردهاند با بیانیههای ادعایی بر آتش اختلافات بدمند و برای تحقق خواستههای سیاسی خود بهرهجویی کنند. با این پیشینه است که مدیرکل آژانس در مصاحبه جدید خود و بدون اشاره به آنچه در هفتههای اخیر گذشته است، همچنان میگوید، ایران باید به منظور دستیابی به یک توافق جدید اجازه دهد بازرسان آژانس اجازه دسترسی به تأسیسات هستهای را داشته باشند. «گروسی» برجام را هم یک کاغذ خالی خوانده و میگوید، این توافق به دلیل آنکه هیچکسی آن را دنبال نمیکند، دیگر معنایی ندارد.