مُهر تضمین دولت برای رفع دغدغه‌های آبی سیستان و بلوچستان
منصور بیجار
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری سیستان و بلوچستان
اقدامات دولت سیزدهم در حوزه آب در طول تاریخ سیستان و بلوچستان بی‌سابقه است. این واقعیت را امروز می‌توان در این استان که طبیعت آن گرم و خشک است، مشاهده کرد. همچنین در راستای سند توسعه استان، طرح‌های بزرگی برای تأمین آب پهناورترین استان کشور تدوین و به مرحله اجرا رسید که شروع این طرح‌ها و سرمایه‌گذاری دولت برای رفع مشکلات آب نقاط مختلف سیستان و بلوچستان که سال‌هاست رنج می‌برند، بی‌نظیر است. طرح‌هایی که باعث شد کام تشنه سیستان و بلوچستان و مردم آن سیراب شود و این عزم ملی در طول تاریخ سیستان و بلوچستان بی‌سابقه است. در راستای نقشه راه توسعه استان، 200 همت یا معادل 200 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری صورت گرفت که حوزه آب هم جزئی از آن است. در ابتدای دولت شهید رئیسی به‌دلیل عدم آورد آب از رودخانه هیرمند، ذخایر آبی ۴۰ درصد از جمعیت استان دچار مشکل جدی شد به گونه‌ای که هر لحظه امکان خشک شدن کامل منابع آبی باقی مانده وجود داشت. این شرایط سبب بروز نگرانی‌های فراوانی شد و به همین دلیل شناسایی منابع آبی جدید با انجام عملیات کارشناسی در دستور کار قرار گرفت و بدون اتلاف وقت و با حمایت دولت اجرای طرح‌های اولویت‌داری برای تأمین آب منطقه سیستان و شهر زاهدان آغاز شد. بدین ترتیب در راستای طرح تأمین آب اضطراری برای این مناطق، حفر و تجهیز ۷۳ حلقه چاه، ۹۵ کیلومتر خط انتقال آب، ۱۱۰ کیلومتر خط انتقال برق، ۱۰۵ کیلومتر احداث جاده دسترسی و ساخت آب‌شیرین‌کن به ظرفیت ۱۰۰ هزار مترمکعب در شبانه‌روز، در دشت‌های حرمک، شیله و هامون هیرمند انجام شد.
این حجم از عملیات اجرایی نزدیک به یک سال و نیم زمان برد و فرایند احداث آب‌شیرین‌کن در کمتر از ۸ ماه به سرانجام رسید. البته این پروژه پیچیدگی‌های خاصی هم داشت که همه این اقدامات در کمترین زمان ممکن توسط شرکت آب و فاضلاب استان انجام شد. بخشی از آب حاصل از شیرین‌سازی برای رفع کمبود‌‌های آب شهر زاهدان و نیمی از جمعیت منطقه سیستان منتقل می‌شود و به ضرس قاطع می‌توان گفت با وارد مدار شدن طرح بندان و نوار مرزی طی ۱۵ سال آینده، آب شرب زاهدان و سیستان را تضمین کرده‌ایم. انتقال آب از مرزهای شرقی (تهلاب) به زاهدان یکی دیگر از طرح‌های بسیار بزرگ و مهم در حوضه‌های آبی استان سیستان و بلوچستان است. این طرح برای اطمینان‌بخشی از تأمین آب شرب زاهدان در دست اجرا قرار گرفت و در این طرح بیش از 260 کیلومتر خط انتقال آب اجرا خواهد شد و بیش از 850 لیتر در ثانیه آب را به زاهدان خواهد رساند. طرح انتقال آب از دریای عمان یکی دیگر از پروژه‌های مهمی است که در دولت سیزدهم آغاز شد و تا امروز در استان سیستان و بلوچستان پیشرفت ۳۰ درصدی داشته است. عملیات اجرایی این ابر‌پروژه، از سفر دوم رئیس‌جمهور شهید به استان با سرمایه‌گذاری 100 همت، معادل 100 هزار میلیارد تومان آغاز شد و تاکنون ۳۰ درصد پیشرفت داشته که با اجرای همه این طرح‌ها تنش آبی در استان برطرف می‌شود. نباید فراموش کنیم که سیستان و بلوچستان استانی خشک است و گاهی حوادثی رخ می‌دهد که منجر به بروز تنش آبی می‌شود. با مجموع این اقدامات بی‌نظیر که مانند آن در طول تاریخ رقم نخورده، قرار است 280 میلیون مترمکعب آب در سال تأمین شود که از این میزان، 180 میلیون متر مکعب برای استان سیستان و بلوچستان است و امروز دیگر حتی برای تأمین آب نهضت مسکن ملی نیز جای نگرانی وجود ندارد. همه این طرح‌ها در کنار طرح‌های انتقال آب از کارواندر به شهر پرتنش آبی خاش، پروژه خطوط انتقال آب پایین دست سد زیردان و احداث تصفیه‌خانه برای تأمین آب با کیفیت حدود ۳۳۰ روستای جنوب استان و طرح بزرگ جهاد آبرسانی روستایی برای بیش از دو هزار و 300 روستای استان که در قالب سه طرح خیرین، ملی و محرومیت‌زدایی انجام می‌شود، دیگر اقدامات حوضه آب طی این مدت بوده است. همچنین انتقال آب از سد ماشکید علیا به هیدوج، مهرستان به اتمام رسیده و برای سیب‌سوران هم تا چند ماه آینده تمام خواهد شد که همه این طرح‌ها طی 32 ماه اخیر عمدتاً آغاز یا مجدداً فعال شده‌اند.