معاون قوه قضائیه و رئیس مرکز توسعه حل اختلاف خبر داد
تشکیل دادگاه‌های صلح تا آذرماه در کل کشور
سمیه افشین فر
خبرنگار
چندی پیش آیین‌نامه اجرایی ماده 40 قانون شوراهای حل اختلاف از سوی رئیس قوه قضائیه ابلاغ شد. فصل چهارم آیین‌نامه اجرایی این ماده به دادگاه‌های صلح اختصاص دارد. اما دادگاه‌های صلح چه زمانی قرار است تشکیل شوند و در صورت تشکیل، این دادگاه‌ها چه تأثیری در کاهش اطاله دادرسی خواهند داشت؟
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر هادی صادقی، معاون قوه قضائیه و رئیس مرکز توسعه حل اختلاف در گفت‌و‌گو با «ایران» بیان کرد:«تا چند سال قبل حدود 30 درصد پرونده‌ها به صلح می‌انجامید و امروز بحمدالله 43 درصد پرونده‌های شوراهای حل اختلاف به صلح می‌رسد بنابراین به نسبت گذشته در این زمینه رشد روزافزونی داشته‌ایم و این رشد همچنان ادامه دارد. در حال حاضر 5 میلیون پرونده ورودی در شوراهای حل اختلاف رسیدگی می‌شود و در این پرونده‌ها رسیدگی و مصالحه اتفاق می‌افتد که بار سنگینی را هم از دستگاه قضایی برداشته است.»
ترویج صلح و سازش در میان مردم، فلسفه وجودی دادگاه صلح
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه در مورد زمان راه‌اندازی دادگاه‌های صلح گفت: بر اساس قانون شورای حل اختلاف زمان اجرا در خود قانون پیش‌بینی شده است. هفتم آذرماه 1403 آخرین مهلتی است که قانون تعیین کرده و تا آن زمان باید دادگاه‌های صلح در سراسر کشور تشکیل شده باشند و ان‌شاءالله در سال جاری شوراهای حل اختلاف در کشور به‌صورت کارآمد در مسیر صلح و سازش فعال می‌شوند. معاون قوه قضائیه در پاسخ به این سؤال که تاکنون دادگاه‌های صلح در کدام استان‌ها تشکیل شده است، گفت: تا امروز در هیچ استانی دادگاه صلح تشکیل نشده است و همه در انتظار آیین‌نامه‌های قانون شوراهای حل اختلاف هستند. باید توجه داشته باشید که این قانون مشتمل بر سه آیین‌نامه و یک دستورالعمل است و آیین‌نامه‌ای که اخیراً توسط ریاست محترم قوه ابلاغ شده، مربوط به ماده 40 این قانون است. نکته دوم این است که احتمالاً استان‌ها به تدریج وارد این عرصه شوند مثلاً اول تعدادی از استان‌ها این دادگاه‌ها را تشکیل دهند و وارد این عرصه شوند تا بقیه استان‌ها با بهره‌گیری از تجربه‌های آنها و با اصلاح روندها و روش‌ها فعالیت خود را آغاز کنند. رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه با اشاره به اینکه دعاوی در صلاحیت دادگاه صلح، ترکیبی از دعاوی حقوقی، کیفری و خانواده است، گفت: فلسفه وجودی دادگاه صلح، ایجاد و ترویج صلح و سازش در میان مردم است و شوراهای حل اختلاف در کنار این دادگاه می‌توانند از اطاله دادرسی جلوگیری کنند. حجت‌الاسلام والمسلمین صادقی تأکید کرد: تعامل بالای دادگاه صلح و شوراهای حل اختلاف و استفاده مطلوب از ظرفیت شورای حل اختلاف، سبب می‌شود تا آمار صلح و سازش در پرونده‌های قضایی به نحو محسوسی ارتقا یابد. وی تصریح کرد: ممکن است تا ۶۰ درصد پرونده‌های دادگستری که قابلیت صلح وسازش دارند به شعب دادگاه صلح ارجاع شوند. در قانون شوراهای حل اختلاف برای دادگاه‌های صلح ۳۰ نوع صلاحیت در نظر گرفته شده و در کنار هر یک از این شعب، یک شعبه حل اختلاف امور لازم را پیگیری خواهند کرد.
شاغلین در شوراهای حل اختلاف نگران نباشند
معاون قوه قضائیه در مورد برخی شایعات و اظهارنظر‌ها در مورد نحوه ادامه فعالیت افرادی که در شوراهای حل اختلاف مشغول به کار هستند، گفت: برخی از کسانی که در شوراهای حل اختلاف مشغول به کار هستند دلمشغولی و نگرانی‌هایی دارند؛ اولاً از این عزیزان انتظار دارم به سرعت قانون شوراهای حل اختلاف را بخوانند و به تمام مواد آن مسلط باشند. در آیین‌نامه ماده 40 قرار نبوده که اصلاً بحث اولویت‌های استخدام مطرح شود، زیرا اولویت‌های استخدام در آیین‌نامه ماده 6 قرار است مطرح شود و پیش‌نویس آن فراهم شده و بزودی به تصویب خواهد رسید. در آیین‌نامه ماده 6 اولویت‌ها و امتیازات در آن مطرح شده و امتیازات بسیار خوبی در آنجا پیش‌بینی شده است. وی با اشاره به اینکه هر گونه شایعاتی که در مورد نحوه استخدام وجود دارد، بی‌اساس است، افزود: افراد مطمئن باشند هیچ فردی خارج از آزمون اختصاصی که در آینده برگزار خواهد شد، جذب نخواهند شد. قرار است با برگزاری این آزمون که به‌صورت سراسری و از طریق منابع انسانی قوه قضائیه و با رعایت پروتکل‌های نظارتی و به‌صورت استاندارد برگزار می‌شود، حدود 10 هزار نفر استخدام شوند و تاکنون هم هیچ تصمیمی در مورد نحوه بکارگیری افراد انجام نگرفته است و بعد از تعیین اولویت‌ها هر فردی که امکان ثبت‌نام و شرکت در آزمون را داشته باشد، می‌تواند در آزمون شرکت کند حالا اگر فردی که در شورا مشغول کار بوده مدرک تحصیلی کافی نداشته باشد، نمی‌تواند برای استخدام در آزمون شرکت کند اما می‌تواند به کار قبلی خود در شورا ادامه دهد و قرار نیست که شغل خود را از دست بدهد.
آماده شدن پروانه‌های میانجیگری تا هفته قوه قضائیه
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضائیه در ادامه با اشاره به اینکه تکلیف پروانه‌های افرادی که در آزمون میانجیگری شرکت کرده‌اند چه می‌شود، گفت:ان‌شاءالله پروانه فعالیت این افراد تا هفته قوه قضائیه در اختیارشان قرار خواهد گرفت و مراسم تحلیف آنها هم تا هفته قوه برگزار خواهد شد. دکتر صادقی افزود: بعد از آن تکلیف با خودشان است که چگونه جذب پرونده کنند البته زمانی می‌توانند موفق شوند که خودشان را خوب معرفی کنند، هر چند ما هم برای آنها تدابیر کمکی‌ای در نظر گرفته‌ایم و از آن گذشته دائم به مسئولان تذکر می‌دهیم که پرونده‌هایی که قابلیت دارند را به داوران ارجاع بدهند اما خودشان نباید به همین مقدار بسنده کنند و باید در این حوزه به فعالیت بپردازند. البته آیین‌نامه مربوط به ماده 83 قانون آیین دادرسی کیفری که بحث میانجیگری در آنجا مطرح شده نیاز به اصلاحاتی دارد که ان‌شاءالله بررسی در این خصوص انجام می‌شود.