کنترل تورم افسارگسیخته دولت روحانی توسط دولت سیزدهم
دولت سیزدهم با اتخاذ سیاستهای مالی غیرتورمی و سیاستهای پولی فعال تلاش کرد تورم فزاینده سالهای پایانی دولت روحانی را مهار کند
بر اساس آمار بانک مرکزی، نرخ تورم از 59.2 درصد در شهریور 1400 با 14.2 واحد درصد کاهش به کانال 45 درصد در فروردین 1403 رسید در حالی که دولت روحانی تورم را با میزان 40 درصد در شهریور 92 تحویل و با رشد 19 واحد درصد نسبت به این رقم دولت را با تورم 59.2 درصدی به پایان رساند.
یکی از اهداف دولت سیزدهم در ابتدای شروع به کار خود، مهار پایدار تورم بود که با تمرکز بر ایجاد ثبات در بازار پول و ارز تلاش کرد تا متغیرهای اقتصادکلان را به سمت کنترل پایدار تورم هدایت کند. مهار رشد نقدینگی و ایجاد ثبات در بازار ارز منجر به کاهش قابل ملاحظه تورم شد. همچنین دولت با اتخاذ سیاستهای مالی غیرتورمی به همراه سیاستهای پولی فعال تلاش کرد تورم را مهار کند و روند فزاینده نرخ تورم که در سه سال پایانی دولت روحانی شدت گرفته بود تداوم نیافت. براساس آمار بانک مرکزی، نرخ تورم از 59.2 درصد در شهریور 1400 با 14.2 واحد درصد کاهش به کانال 45 درصد در فروردین 1403 رسید درحالی که دولت روحانی تورم را با رقم 40 درصد در شهریور 92 تحویل گرفت و با رشد 19 واحد درصدی نسبت به این رقم با تورم 59.2 درصدی دولت دوازدهم را به پایان رساند. همچنین براساس محاسبه مرکز آمار با برنامههای ضدتورمی دولت سیزدهم نرخ تورم نقطه به نقطه از 55 درصد در فروردین ماه 1402 به 30.9 درصد در فروردین 1403 کاهش یافت. مجموعه اقدامات اقتصادی دولت سیزدهم در مسیر مهار تورم به همراه ثبات ارزی منجر به افت قابل توجه نرخ تورم تولیدکننده در سال 1402 شد. ثبات ارزی ایجاد شده به همراه مهار رشد نقدینگی منجر به کاهش نرخ تورم تولیدکننده از ۴۲.۴ درصد در اسفندماه ۱۴۰۱ به 23.8 درصد در فروردین ماه 1403 شد.
در اواخر دولت روحانی تجربه رشد بیش از 20 واحد درصدی تورم از مرداد 99 تا مرداد 1400 تجربه شد. به بیان دیگر دولت روحانی در دولت نخست خود به واسطه اقدامات موقتی، نرخ تورم را به صورت تصنعی کاهش داد در حالی که در دولت دوم روحانی به دلیل عدم توانایی تداوم این مسیر، کنترل مصنوعی تورم با شکست مواجه شد و تورمهای مستمر و بالا به کشور تحمیل شد.
عملکرد دولت در مهار تورم یکی از مهمترین سنجههای رضایت عمومی است و طبیعی است اقتصادی که بیش از ۵ سال تورم متوسط ۴۰ درصد را گذراندهاند، فشار غیرقابلانکاری را بر معیشت مردم تحمیل کرده است. بانک مرکزی برای سالجاری، نرخ هدفگذاری رشد نقدینگی بهطور متوسط ۲۳ درصد با امکان تغییر در یک بازه مثبت و منفی ۲ درصد و نرخ تورم نقطه به نقطه شاخص بهای مصرفکننده در پایان سال نیز در کانال ۲۰ درصد تعیین شده است. مهار تورم یکی از اولویتهای دولت سیزدهم از ابتدا بوده که البته در ابتدای مسیر، برنامههای دولت نتایج ملموسی نیز داشت.
دولت روحانی و بزرگترین تورم پس از جنگ جهانی دوم
آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد دولت روحانی پس از جنگ جهانی دوم، مسبب بزرگترین فاجعه تورمی کشور بوده است.
در روزهای گذشته جریان مخالف دولت سیزدهم و حامی دولت قبل، به گونهای درباره مقایسه نرخ تورم در دولتهای مختلف موضعگیری میکنند که گویی در هشت سال دولت روحانی با هیچ تورم و گرانی مواجه نبودهایم و آیتالله رئیسی یک اقتصاد آرام با تورم نزدیک به صفر را تحویل گرفت و اکنون تورم را به بالای ۴۰ درصد رسانده است.
با وجود آن که تورم دورقمی سالها است در اقتصاد ایران حاکم است، اما آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد آیتالله رئیسی در تابستان ۱۴۰۰ اقتصاد ایران را با بالاترین تورم ۸۰ سال اخیر ایران تحویل گرفت.
براساس آمار بانک مرکزی، نرخ تورم در تیرماه ۱۴۰۰ در پایان دولت دوازدهم به ۵۷ درصد رسید که بالاترین نرخ تورم از سال ۱۳۲۲ بدینسو در اقتصاد ایران محسوب میشود.
در اوایل دهه ۱۳۲۰ اقتصاد ایران به علت تبعات جنگ جهانی دوم بشدت آسیب دید و نرخ تورم به ۱۰۰ درصد هم رسید.
پس از آن دوره، اقتصاد ایران هیچگاه تورم بالای ۵۰ درصد به خود ندیده بود و در سال ۱۳۷۴ در دوره ریاست مرحوم رفسنجانی نرخ تورم به ۴۹.۵ درصد افزایش یافت.