40 کیلومتر تا تکمیل سخت ترین طرح ریلی شمالغرب کشور
اردبیل روی ریل تجارت جهانی
بیتا میرعظیمی
خبرنگار
راه آهن میانه - اردبیل به عنوان یکی از کریدورهای مهم شمال به جنوب کشور پس از 18 سال بلاتکلیفی با پیشرفت هایی که در دولت مردمی تحقق پیدا کرد در چند ماه آینده به بهره برداری خواهد رسید. این راه آهن که به گفته مردم این منطقه یادگار باارزش رئیس جمهور شهیداست با دستورات ایشان و تزریق اعتبارات با پیشرفت 92 درصدی قرار بود چند ماه دیگر توسط شهید رئیسی افتتاح شود اما این آرزو در دل مردم این استان باقی ماند.
از ابتدای دولت سیزدهم حضور فعال رئیس جمهور شهید در گره‌گشایی از صنعت ریلی در جریان سفرهای استانی و جلسات پیگیری ویژه‌ای که برای حوزه ریلی برگزار می‌کردند، بر کسی پوشیده نیست. تکمیل ساخت راه‌آهن میانه-اردبیل با ۱۷۵ کیلومتر طول که جزو سخت‌ترین طرح‌های ریلی کشور به شمار می‌رود با پیگیری مسئولان امر طی سه سال گذشته و در دولت شهید رئیسی سرعت گرفت و با وجود تنگناهای اعتباری، اقدامات زیرسازی و ریل‌گذاری آن آغاز شد؛ پروژه‌ای که تکمیل آن طبق گفته معاون امور عمرانی استاندار اردبیل به «ایران»، نیازمند 2 هزار میلیارد تومان اعتبار بوده و پس از گشایش‌های مالی و رفع دغدغه‌های چندین ساله، طی 4،3 ماه به بهره‌برداری خواهد رسید؛ طرحی عظیم که با توجه به جایگاه ویژه دیپلماسی اقتصادی و روابط فرامنطقه‌ای در دولت سیزدهم، نقش مؤثری در هموار کردن مسیر ترانزیتی و صادراتی داشته و مراودات اقتصادی با همسایگان را افزایش خواهد داد.
افزایش مراودات اقتصادی با بازارهای جهانی
ابرپروژه ریلی میانه-اردبیل قرار است در آینده‌ای نه‌چندان دور از شهر اردبیل در دو مسیر مجزا تا پارس‌آباد ادامه پیدا کند و در نهایت به راه‌آهن جمهوری آذربایجان متصل شود؛ پروژه‌ای مهم که ارتباط استان اردبیل را با شبکه ریلی کشور و خطوط ریلی بین‌المللی فراهم کرده و مراودات اقتصادی میان استان اردبیل و سایر استان‌های کشور را با بازارهای جهانی افزایش خواهد داد. در حقیقت تکمیل راه‌آهن میانه-اردبیل با شروع فعالیت دولت سیزدهم با جدیت بیشتر در دستور کار قرار گرفت و با توجه به عبور راه‌آهن از مسیرهای سخت‌گذر، اجرای بخش‌های گلوگاهی و پیچیده در اولویت بوده و در کنار تأمین منابع بانکی، 5 هزار میلیارد ریال نیز در سفر اول رئیس‌جمهور شهید به این طرح اختصاص یافت. بخش‌های گلوگاهی و سخت‌گذر پروژه راه‌آهن اردبیل در دوره دولت سیزدهم اجرا شد و سرعت‌بخشی به عملیات اجرایی این پروژه در سه سال اخیر این امید را ایجاد کرد که با ادامه مسیر این خط ریلی به سمت پارس‌آباد، اردبیل سهم شایسته‌ای را از اقتصاد ملی و منطقه‌ای کسب خواهد کرد.
تأمین 50 درصدی اعتبارات
آن‌گونه که «سید کمال‌الدین میرجعفریان» معاون امور عمرانی استاندار اردبیل به «ایران» خبر داده، «پروژه راه‌آهن میانه-اردبیل از سال 1384 تا 1400 مجموعاً 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و هر بار به دلیل تأخیرات در حوزه عملیاتی به سرانجام نرسیده است، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم طی 2 سال اخیر، 50 درصد اعتبارات تأمین شده و بیش از 20 درصد پیشرفت فیزیکی باقیمانده نیز انجام شده است. طرحی که تا قبل از سال 1400 به ازای هر سال حدود 5 درصد پیشرفت فیزیکی داشت اما پس از روی کار آمدن دولت مردمی، به طور متوسط سالانه بیش از 10 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است؛ پروژه‌ای که با تزریق منابع مالی و شرایط مساعد فنی و منطقه‌ای طی 4،3 ماه به بهره‌برداری خواهد رسید.»
به گفته معاون امور عمرانی استاندار اردبیل، «تاکنون عملیات زیرسازی حدود 150 کیلومتر و 95 درصد پل‌ها، ابنیه‌ها و تونل‌ها تکمیل شده است و در مراحل پایانی قرار دارد. طبق گفته این مقام مسئول، 132 کیلومتر ریل‌گذاری شده و بقیه عملیات نیز در حال تکمیل است. همچنین 4 هزار و 950 میلیارد تومان اعتبار به تکمیل این پروژه اختصاص یافته که از این میزان 2 هزار و 500 میلیارد تومان در دولت سیزدهم تزریق شده است.»
تکمیل نهایی در دولت مردمی
وی در خصوص تأخیر 18 ساله در تکمیل این پروژه به «ایران» می‌گوید: «بخشی از این تعلل چندین ساله به مباحث اعتباری و عدم تأمین مالی و بخشی دیگر به عدم توجه کافی مسئولان وقت در دوره‌های پیشین بازمی‌گردد. سال‌ها پیش تکمیل طرح با هزینه کمتری قابلیت اجرایی داشت اما به‌رغم افزایش هزینه‌ها طی 2 سال اخیر، 50 درصد طرح از سوی دولت سیزدهم تکمیل شده است.» طبق گفته «سید کمال‌الدین میرجعفریان»، قرار است ادامه مسیر این پروژه فراکشوری پس از اردبیل به پارس‌آباد و در نهایت راه‌آهن جمهوری آذربایجان کشیده شود؛ کریدوری ترانزیتی که از منظر سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اهمیت ویژه‌ای دارد و کوتاه‌ترین و سهل‌الوصول‌ترین مسیر از چابهار به سمت دریای خزر، روسیه، نخجوان و... تلقی می‌شود.
رونق اشتغالزایی مردم بومی
معاون امور عمرانی استاندار اردبیل معتقد است:«این ابرپروژه فراکشوری منافع و مزایای متعددی را برای مردم اردبیل به ارمغان خواهد آورد.»طبق گفته این مقام مسئول، «استان اردبیل دارای استعدادهای فراوانی در حوزه‌های اقتصادی، کشاورزی، دامی و... است و جایگاهی ویژه در سطح گردشگری کشوری و بین‌المللی دارد، به گونه‌ای که امسال شهر اردبیل به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو برگزیده شد. مجموعه این ویژگی‌ها با فعال شدن مسیر ترانزیتی در منطقه، منافع اقتصادی و اجتماعی شهروندان بومی را تأمین کرده و رونقی دوباره به اشتغالزایی در شهرهای اردبیل، میانه، زنجان و دیگر استان‌های همجوار خواهد بخشید. در این میان بحث تأمین منافع اقتصادی و اشتغالزایی نیز برای مردم بومی اهمیتی دوچندان خواهد داشت.»
«سید کمال‌الدین میرجعفریان» معاون امور عمرانی استاندار اردبیل در آخر می‌افزاید:«با عملیاتی و اجرایی شدن بارانداز ریلی در پارس‌آباد، زمینه انتقال محصولات باکیفیت و معرفی آنها در آن سوی مرزها فراهم خواهد شد.
در حال حاضر احداث 1600 هکتار گلخانه در منطقه پارس‌آباد برنامه‌ریزی شده که تاکنون 300 هکتار آن به بهره‌برداری رسیده است. همچنین با بهره‌برداری این پروژه ریلی، محصولات کشاورزی منطقه پارس‌آباد صادرات‌محور شده و منافع اقتصادی و ارزآوری قابل توجهی را نصیب مردم منطقه خواهد کرد.»
بــــرش
ابرپروژه ریلی میانه-اردبیل که در ۱۲ قطعه در حال اجراست، شامل ۳۵ درصد منطقه کوهستانی و سخت‌گذر، ۴۵ درصد تپه ماهور و ۲۰ درصد دشت است. همچنین مرتفع‌ترین پل ریلی کشور به ارتفاع ۸۱ متر، ۲۷ کیلومتر تونل و بازگشایی هفت کیلومتر گالری از دیگر مشخصات فنی این پروژه به شمار می‌رود که تکمیل و احداث آن را در زمره دشوارترین پروژه‌های عمرانی کشور قرار داده است. در پروژه راه‌آهن اردبیل-میانه ۶۲ دستگاه تونل به طول ۲۳ هزار و ۸۱۰ متر، چهار کیلومتر پل دره‌ای بزرگ، سه کیلومتر پل آب‌رو و ۱۰ دستگاه گالری به طول چهار کیلومتر اجرا شده است. حجم عملیات اجرایی این خط ریلی بسیار گسترده بوده و برای تکمیل آن حدود ۳۵ هزار تن مصالح فلزی همچون آهن‌آلات، میلگرد، کابل و حدود ۲۲۰ هزار تن سیمان مورد استفاده قرار گرفته است.