رحمان جلالی
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کرمان

قاچاق کالا یکی از مشکلات اساسی کشور و از دغدغه‌های مهم مسئولان است. این پدیده شوم به عنوان یک تهدید جدی، اقتصاد را تحت تأثیر خود قرار داده و در کنار آثار کوتاه مدت، حیات اقتصادی آینده کشور را نیز در بلندمدت بشدت تهدید می‌کند. اینک که دشمنان قسم خورده ملت ایران سناریوی تشدید تحریم‌ها و محرومیت‌های اقتصادی را سرلوحه توطئه و برنامه‌ریزی پوشالی خود قرار داده‌اند، پدیده شوم قاچاق کالا از مظاهر عمده و روشن این توطئه و جنایت است. وجود میلیاردها دلار قاچاق کالا، پیامدهای امنیتی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را بر کشور تحمیل کرده است.
با توجه به وسعت و عمق قاچاق کالا در کشور، تلاش‌های متعددی در دولت‌های مختلف در زمینه کنترل آن انجام گرفته که نتایج و دستاوردهای حاصل از این مبارزه، بیانگر این واقعیت مهم و اساسی است که هنوز نتیجه مطلوب کسب نشده است و مبارزه با چنین پدیده‌ای، نیازمند عزم و اراده‌ای ملی بوده و همراهی تمام اقشار جامعه و دستگاه‌های امنیتی و انتظامی و دولتی را می‌طلبد.
بدون شک فرمایشات هدایت‌گونه و دغدغه‌های دلسوزانه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در سال‌های اخیر و نامگذاری و تعیین شعارهای سال و تبیین مواضع نظام در جمع اقشار مختلف مردم، حاکی از نارضایتی معظم له و عمق حادثه دارد و می‌طلبد با همت و تلاشی مضاعف همه ما در جهت رفع گوشه‌ای از دل‌نگرانی‌های ایشان گام برداریم.
استان کرمان نیز به دلیل همجوار بودن با 2 استان مرزی سیستان و بلوچستان و هرمزگان، متأثر از فعالیت‌های گوناگون قاچاقچیان سوخت و کالاست؛ به گونه‌ای که موقعیت جغرافیایی استان کرمان آن را به کریدور قاچاق سوخت تبدیل کرده و بزرگ‌ترین مسأله قاچاق در استان در سال‌های اخیر پس از نابسامانی‌های ارزی که در کشور اتفاق افتاده و اقتصاد ملی را دستخوش تغییرات گسترده کرده است، مسأله قاچاق سوخت می‌باشد که از ابتدای دولت سیزدهم و با دستور رئیس جمهور شهید، تلاش‌های زیادی برای جلوگیری از قاچاق سوخت در استان انجام و مأموریت‌هایی در این زمینه برای دستگاه‌ها مشخص شده است که در ادامه به اهم این اقدامات اشاره می‌شود.
یکی از اقدامات مهمی که کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان از ابتدای دولت سیزدهم به آن پرداخته است، نظارت مستمر بر روند تخصیص سوخت به نیروگاه‌ها و نحوه تحویل و مصرف سوخت و مؤظف کردن نیروگاه‌های فاقد تجهیزات لازم به تجهیزات پایش تصویری و پلاک خوان در محل تخلیه محموله‌های سوختی است .
نظارت بر تخصیص سوخت به گلخانه‌داران و قطع سهمیه سوخت گلخانه‌دارانی که امکان گازکشی دارند و به اصطلاح در منطقه سبز هستند نیز از دیگر اقداماتی است که در استان انجام و منجر به جلوگیری از برخی سوء استفاده‌ها در این حوزه شد.
در راستای اقدامات پیشگیرانه نیز نصب و راه‌اندازی سامانه «سیپاد» در ناوگان حمل و نقل درون شهری با اولویت شهرداری‌ها را در دست انجام داریم که این اقدام نیز می‌تواند کمک بزرگی به کاهش آمار قاچاق سوخت در استان کند.
پیگیری‌های متعددی درخصوص کشف و برخورد قانونی با شرکت‌های صادر کننده باربرگ‌های صوری با محوریت ادارات کل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای استان و جنوب استان و با همکاری دادگستری استان صورت گرفته که در آینده نزدیک شاهد اثرات مطلوب آن در کاهش آمار قاچاق سوخت خواهیم بود.
اجرای سلسله عملیات‌ پاکسازی در مناطق آلوده که توسط شورای تأمین استان مصوب شد، از دیگر اقداماتی است که در حوزه مقابله با قاچاق سوخت در استان صورت گرفته و منجر به کشفیات قابل توجهی شده است.
یکی دیگر از اقدامات استان در حوزه پیشگیری و مبارزه با قاچاق سوخت، تدوین و اجرای دستورالعمل اصلاح سهمیه سوخت تراکتورهای استان قبل از تصمیم‌گیری‌های کشوری در این خصوص بود که منجر به صرفه‌جویی میزان قابل توجهی سوخت در استان شده است. ضمن اینکه با پیگیری‌های کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان، اختیار ثبت تراکتورهای جدید که در گذشته در اختیار کارشناسان ادارات جهاد کشاورزی بود و در مواردی تخلفاتی نیز در این حوزه کشف شده بود، از آنها سلب و این امر در حال حاضر تنها از طریق سازمان‌های جهاد کشاورزی مناطق قابل انجام است.
از دیگر اقدامات استان در حوزه پیشگیری از قاچاق سوخت، می‌توان به اجرای «طرح کدینگ کارت‌های هوشمند سوخت بنزین» از 26 مردادماه 1402 به منظور ساماندهی عرضه سوخت اشاره کرد که عملکرد کارت‌های مهاجر در استان را کنترل کرده است.
نظارت بر سهمیه سوخت تخصیصی به صنایع و واحدهای صنعتی نیز از اقداماتی است که همواره در دستور کار کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر قاچاق کالا و ارز استان است، ضمن اینکه نظارت بر سهمیه سوخت تخصیصی به کوره‌های ذغال در استان نیز در دستور کار این کمیسیون قرار گرفته و در حال انجام است.
در پایان نیز باید بر این مهم تأکید کرد که با توجه به آسیب‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که قاچاق سوخت به استان کرمان وارد کرده، قطعاً قبل از مقابله؛ امر پیشگیری از قاچاق کالا و ارز هدف اصلی ما در استان است و برای رسیدن به این مطلوب، نیازمند همکاری همه‌جانبه مردم استان هستیم. ضمن اینکه اطلاع‌رسانی و آگاهی مردم از پیامدهای قاچاق سوخت، وظیفه رسانه‌ها بویژه صدا و سیماست که قطعاً نقش ویژه‌ای در پیشگیری از وقوع این پدیده شوم دارند.