در حافظه موقت ذخیره شد...
احسان مینایی‌راد از مدیران انتشارات «راه یار» درباره استقبال مردم از نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ به «ایران» گفت
مردم خرید هدفمندتر و ناشران هم عرضه بهتری داشتند
برخلاف اظهارنظر برخی از اهالی کتاب که معتقد به تأثیر منفی بخش مجازی نمایشگاه کتاب تهران بر میزان مراجعه مردم به بخش حضوری هستند، احسان مینایی‌راد، مدیر بخش بازرگانی انتشارات «راه یار» قائل به چنین دیدگاهی نیست. او تأکید دارد:«بهتر است به جای مقایسه اشتباه این دو بخش نمایشگاه کتاب تهران، به وجود بخش فروش مجازی نمایشگاه کتاب تهران به عنوان مکملی برای بخش حضوری آن نگاه کرد و برای بهره‌مندی هرچه بیشتر و اصولی‌تر از امکانات و ظرفیت‌های آن بکوشیم.»
میزان فروش بخش‌های مختلف نمایشگاه امسال حاکی از جایگاه خوبی است که کتاب بین مردم پیدا کرده است؛ اتفاقی که در حوزه کتاب‌های مرتبط با جبهه انقلاب اسلامی نیز مشهود بود. مردم استقبال خوبی از آثار عرضه شده در نمایشگاه کتاب امسال داشتند؛ نکته جالب توجه در خصوص بخش حضوری را می‌توان مراجعه هدفمند مخاطبان به غرفه‌های مختلف دانست. خود من طی ایام برپایی نمایشگاه این دوره، با بازدیدکنندگان بسیاری روبه‌رو شدم که ضمن در دست داشتن فهرست آثار مورد نظرشان، به دنبال غرفه ناشران مشخصی می‌رفتند. هرچند به هر حال بخشی از مراجعه‌کنندگان را هم آنهایی تشکیل می‌دادند که بدون کسب اطلاعات کافی به مصلی آمده بودند و بنا بر گفته‌ها و راهنمایی کارشناسان غرفه‌ها دست به خرید می‌زدند؛ البته تعداد این قبیل خریداران کمتر از دوره‌های قبل بود.
آیا در ارتباط با عملکرد ناشران غرفه‌دار هم شاهد تغییرات رو به بهبود بودیم؟
بله. اتفاقاً نحوه حضور ناشران نیز در نمایشگاه امسال جالب‌توجه بود؛ بسیاری از آنهایی که دوره‌های قبل نمایشگاه کتاب را دیده و در آن تجربه کسب کرده بودند با چیدمان بهتری به استقبال مخاطبان شتافته بودند. خب نتیجه تغییراتی که به آن اشاره شد، چه از جهت خرید هدفمندتر مخاطبان و چه در خصوص ارائه ویترینی بهتر از سوی ناشران را می‌توان در رشد جریان کتابخوانی دید؛ اتفاقی که برای مشاهده ثمرات آن نباید چندان عجول بود. همگامی مخاطبان با ناشران را می‌توان یکی از مهم‌ترین دستاوردها در برگزاری نمایشگاه کتاب سی‌وپنجم دانست. این مسأله در ارتباط با ناشرانی که در جبهه انقلاب مشغول فعالیت هستند نیز مصادیق بسیاری در نمایشگاه کتاب امسال داشت.
انتشار کتاب‌هایی که روایتگر پیشرفت در بخش‌های مختلف کشور هستند یکی از محورهای اصلی فعالیت انتشارات راه یار را تشکیل می‌‌دهد؛ جایگاه کتاب‌هایی از این دست در نمایشگاه کتاب امسال چطور بود؟
بر اساس تجربه و شناختی که از غرفه انتشارات «راه یار» و همچنین غرفه‌های مشابه پیدا کرده‌ام، گونه کتاب‌هایی که با روایت پیشرفت و بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری و به دنبال ضرورت تألیف و انتشار این کتاب‌ها منتشر می‌شوند کم‌کم جای خود را بین مخاطبان پیدا می‌کنند.
مخاطبان این قبیل کتاب‌ها در نمایشگاه امسال چه قشری بودند و آیا به گروه و طیف خاصی محدود می‌شدند؟
تجربه نشان داده در بحث روایت پیشرفت، بسیار عقب‌تر از عمل به اقداماتی هستیم که در زمینه پیشرفت و در بخش‌های مختلف شاهد بوده‌ایم. با وجود این برپایی نمایشگاه کتاب امسال بخشی از پیش‌بینی‌های ما را در ارتباط با میزان استقبال مردم تغییر داد. خریداران نمایشگاه کتاب امسال نشان دادند مطالعه این قبیل کتاب‌ها تنها به قشر خاصی محدود نمی‌شود. خوشبختانه طی ایام برپایی نمایشگاه کتاب تهران حتی شاهد فعالیت برخی از ناشران فعال برای گروه سنی کودک و نوجوان و با محور روایت پیشرفت بودیم. این را می‌توان یکی از پیشرفت‌های مهم حوزه کتاب‌های تألیفی طی سال‌های اخیر دانست، چراکه برای برخورداری از آینده بهتر نیازمند بیان حقایق به نسل جوان هستیم و چه وقتی بهتر از دوران کودکی مخاطبان جامعه هدف‌مان! نکته دیگری که آن را حتی فراتر از برگزاری نمایشگاه‌های کتاب می‌دانم، ضرورتی است که در ترجمه این کتاب‌ها و عرضه آنها در کشورهای دیگر حس می‌شود؛ از این طریق می‌توان تبلیغات منفی برخی از کشورهای غربی و امریکایی علیه کشورمان را خنثی کرد. بگذارید اشاره جزئی‌تری از حضور انتشارات «راه یار» به عنوان مؤسسه‌ای که در این زمینه فعالیت می‌کند داشته باشم. طی ایام برپایی نمایشگاه کتاب تهران شاهد مراجعه مخاطبان بودیم که شاید به ظاهرشان نمی‌خورد مخاطب چنین کتاب‌هایی باشند، اما افراد بسیاری با مراجعه به غرفه ما و به محض اطلاع از مضمون کتاب‌ها، به مطالعه‌شان علاقه‌مند می‌شدند. جالب‌تر آنکه برخی از آنها حتی با اطلاع قبلی و با فهرستی که تهیه کرده بودند به غرفه مؤسساتی نظیر راه یار می‌آمدند.
گسترش دامنه مخاطبان کتاب‌هایی که روایتگر پیشرفت هستند را در گرو چه می‌دانید؟
تحقق این مسأله بیش از همه وابسته به همراهی رسانه‌ها در بحث اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی درباره وجود این کتاب‌ها و همچنین ضرورت مطالعه آنهاست. از سوی دیگر اهالی فرهنگ و هنر نیز در بخش‌های مختلف باید نسبت به تولید محصولات فرهنگی و هنری با مضامین انقلابی بکوشند. برآیند فعالیت مؤسساتی همچون «راه یار» جدا از زندگی روزمره مردم عادی نیست، چراکه در ذیل گفتمان انقلاب اسلامی با گستره قابل‌توجهی از موضوعات روبه‌رو هستیم از جمله سبک زندگی، رسانه و... . بگذارید مصداقی بارزتر در خصوص کتاب‌های این حوزه که با استقبال روبه‌رو شدند بگویم. کتاب «حوض خون» طی یکی، دو سال گذشته با نگاهی به همراهی زنان در پشتیبانی جبهه در دوران دفاع مقدس منتشر شد؛ کتابی که به رغم تلخی‌ها و ناملایمات بسیاری که در خود جای داده است با استقبال زیادی روبه‌رو شد. از این‌رو گفتم که بدانید مردم کتاب خوب را به هر طیفی که تعلق داشته باشد می‌خوانند؛ البته به شرط آنکه درباره آنها اطلاع‌رسانی شده باشد وگرنه مخاطب راهی برای اطلاع از تازه‌های نشر و آثار خوب نخواهد داشت! در این بین ناشران هم باید در چگونگی تولید، معرفی و عرضه آثار خود خلاقیت بیشتری به خرج دهند؛ اتفاقی که در فضای حضوری نمایشگاه کتاب شاهد توجه بیشتری به آن بوده و هستیم.
آقای مینایی‌راد، امسال هم بحث تأثیر منفی فروش مجازی نمایشگاه کتاب بر بخش حضوری آن شنیده می‌شد؛ در نتیجه این همزمانی شاهد کاهش مراجعه مردم بودید؟
نه! اصلاً. قرار نیست بخش مجازی نمایشگاه کتاب رقیبی برای بخش حضوری باشد. هر یک از اینها کارکردهای خود را دارند و مقایسه این دو بخش نمایشگاه کتاب تهران اشتباه بزرگی است. امسال بسیاری از آنهایی که به شکل اینترنتی خرید کرده بودند هم برای مشاهده تازه‌های نشر به مصلی آمده بودند. فروش مجازی کتاب در نمایشگاهی که پشت‌سر گذاشتیم و حتی طی سال را می‌توان به عنوان ظرفیت مهمی در عرضه بیشتر و بهتر کتاب به مخاطبان دانست. واقعاً نمی‌دانم چرا عده‌ای اصرار دارند این بخش نوظهور نمایشگاه را مزاحم فروش حضوری عنوان کنند! البته در بخش فروش مجازی به انجام یک‌سری خلاقیت‌ها برای ایجاد فضایی فرهنگی در آن نیاز داریم به آن صورت که خریدار با مراجعه به سایت نمایشگاه فقط با یک صفحه ساده فروش مواجه نباشد. متولیان برای تحقق این مسأله می‌توانند از همین حالا دست به کار شوند.
