صفحات
شماره هشت هزار و چهارصد و هفتاد و سه - ۰۷ خرداد ۱۴۰۳
روزنامه ایران - شماره هشت هزار و چهارصد و هفتاد و سه - ۰۷ خرداد ۱۴۰۳ - صفحه ۴

روسیه درصدد ایجاد پایگاه در سودان است

داغ شدن رقابت ژئوپلیتیک شرق و غرب در دریای سرخ

دریای سرخ یکی از شلوغ‌ترین خطوط کشتیرانی جهان و یک خط ارتباطی دریایی ضروری است که برای حفظ ثبات سیاسی و اقتصادی بسیاری از کشورها جنبه حیاتی دارد. لذا این منطقه بین قاره‌های آسیا و آفریقا از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار است. از طرفی دیگر در بحث انرژی، کانال سوئز، خط لوله سومد و تنگه باب‌المندب، مسیرهای کلیدی صادرات نفت و گاز طبیعی خلیج‌فارس به اروپا و امریکای شمالی هستند.
تقریباً ۱۰ درصد تجارت جهانی و ۴۰ درصد تجارت اروپا با شرق از کانال سوئز می‌گذرد که در انتهای شمالی دریا قرار دارد. دریای سرخ دارای ده‌ها پست استراتژیک، پایگاه نظامی و مملو از بنادر است که امکان حمل‌و‌نقل همه کالاها از نفت گرفته تا کالاهای مصرفی را فراهم می‌کند. به انضمام موارد ذکر شده، در بعد امنیتی، دریای سرخ با حملات و عملیات‌های موفقیت‌آمیز گروه مقاومت یمن علیه کشتی‌ها با مقصد سرزمین‌های اشغالی و ناوهای جنگی امریکایی و انگلیسی اهمیت وافر یافت و نگاه‌های جهانی را به این منطقه استراتژیک متحول کرد. چنانچه عملیات ارتش یمن ضربات مهم اقتصادی و امنیتی را به پیکره رژیم صهیونیستی وارد کرده و اکنون تهدیدی کلیدی برای مبادلات کالا و تجارت دریایی صهیونیست‌ها به شمار می‌رود، به‌طوری که تاکنون سبب اختلال در وضعیت حمل‌و‌نقل دریایی در این آبراه حیاتی برای تجارت کالا میان شرق و غرب شده است. این امر در حالی است که بارها یمن اعلام کرده که تنها کشتی‌های عازم اسرائیل را هدف قرار می‌دهد ولی ایالات متحده با جنجال‌سازی پیرامون حملات ارتش یمن، در اقدامی نافرجام، تلاش کرد که این منطقه را برای همه کشتی‌های عبوری ناامن جلوه دهد تا بتواند برای مقابله با یمن از اردوکشی‌های جهانی بهره ببرد.
در باب تأمین انرژی، پس از قطع عرضه گاز روسیه به اروپا، غرب در حال حاضر با بحران انرژی بی‌سابقه‌ای دست و پنجه نرم می‌کند. بنابراین، با افزایش فشار ژئوپلیتیکی، اهمیت این منطقه حتی بیش از پیش افزایش خواهد یافت. به هر نحو، اهمیت این گلوگاه اقتصادی از یک‌سو و روشن شدن منافذ امنیتی آن از سوی دیگر، این منطقه را به محلی برای رقابت‌های ژئوپلیتیک بین شرق و غرب بر سر گسترش نفوذ مبدل کرده است.
در همین راستا، روز گذشته یاسر عطا، معاون شورای حاکمیتی سودان گفت این کشور بزودی توافقی با روسیه امضا خواهد کرد که در آن مسکو در ازای بهره‌مندی از یک مرکز دریایی لجستیک در دریای سرخ، به سودان کمک نظامی خواهد کرد.
وی گفت این کشور بزودی به درخواست روسیه توافقی امضا خواهد کرد که بر‌اساس آن سودان در ازای دریافت سلاح و مهمات، در دریای سرخ به روسیه یک جایگاه سوختگیری و حمایت لجستیک ارائه می‌دهد. همچنین روسیه پیشنهاداتی از جمله در حوزه کشاورزی، معادن، بنادر و استخراج طلا را برای همکاری در حوزه‌های مختلف مطرح کرده است. این در حالی است که همه قدرت‌های بزرگ از جمله انگلیس، امریکا، فرانسه و غیره پایگاه‌های نظامی خود را در این منطقه دارند و به دنبال اعمال نفوذ از طریق آنها هستند. به عنوان مثال، جیبوتی میزبان پایگاه‌های نظامی ایالات متحده، چین، فرانسه (شامل نیروهای آلمانی و اسپانیایی)، ژاپن و ایتالیا است. بخشی از پایگاه‌ها را حضور ناو و ناوچه‌های جنگی پیشرفته تشکیل می‌دهد که پس از ضربات راهبردی ارتش یمن، ایالات متحده استقرار آنها و نیروهای نظامی‌اش در دریای سرخ را افزایش داد.
علاوه بر فشاری که از طرف کشور یمن در این منطقه به امریکا و متحدانش وارد می‌گردد، ورود روسیه در کارزار رقابت با غرب در منطقه دریای سرخ می‌تواند جدال جدیدی را بین روسیه و امریکا که اکنون در اوکراین در حال نبرد هستند به وجود آورد، بویژه که واکنش پکن دیگر رقیب امریکا، به حملات دریایی انصار‌الله سکوت نسبی بود. چین از آن زمان، حملات هوایی ایالات متحده و بریتانیا علیه توانایی‌های نظامی انصار‌الله در یمن را محکوم کرده و از پیوستن به ائتلاف دریایی تحت رهبری غرب خودداری کرده است. بنابراین، در بحبوحه تنش‌های موجود در دریای سرخ بین نیروهای امریکایی و انگلیسی و انصارالله یمن، حضور و تجمیع رقبای امریکایی می‌تواند به تضعیف جایگاه امریکا در این منطقه و محدودسازی فعالیت‌هایش منتج شود.
در مجموع تراکم بازیگران منطقه‌ای و جهانی در این منطقه سبب شده که دریای سرخ به عرصه فشرده رقابتی بین دنیای شرق و غرب تبدیل شود و در این بین نظم امریکایی موجود در آن دچار چالش اساسی گردد، چرا که امریکا خود اکنون در فشار مضاعفی در منطقه غرب آسیا از سوی جبهه مقاومت قرار دارد و بازتعریف یک رویارویی جدید با قدرت‌های جدید، مخاطرات جدی را برای مناسبات امریکایی و شرکایش در منطقه فراهم می‌کند.
جستجو
آرشیو تاریخی