تلاش جهادی برای ارتقای دستاوردهای حوزه ارتباطات ادامه دارد
دولت هوشمند ارمغان نگاه مردمی شهید جمهور
رئیس‌جمهورشهید، دکتر ابراهیم رئیسی نگاه ویژه‌ای به توسعه حوزه‌های مختلف فناوری و دستیابی مردم به آخرین فناوری‌های ارتباطی روز داشت، چراکه آن را پیش نیاز توسعه اقتصاد دیجیتال و پیشرفت کشور می‌دانست. شاید همین دغدغه بزرگ شهید جمهور بود که درست چند روز قبل از وقوع سانحه غم‌انگیز سقوط بالگرد، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را به عنوان بیستمین مقصد جلسات نظارت ستادی بر دستگاه‌های اجرایی انتخاب کرد تا تأکیدی دوباره بر ضرورت توسعه ارتباطات و تحقق تکالیف و وعده‌های این وزارتخانه تا پایان دولت سیزدهم، به منظور افزایش عدالت ارتباطی و پیشرفت و توسعه فناوری کشور داشته باشد.
میترا جلیلی
خبرنگار
تأکید بر استقرار کامل دولت هوشمند
توجه ویژه شهید دکتر رئیسی به ابعاد مختلف حوزه فناوری از توسعه صنعت فضایی و بهبود کیفیت اینترنت گرفته تا توسعه شبکه ملی اطلاعات و تحقق کامل اینترنت روستایی، تکالیف ویژه‌ای بر دوش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گذاشته بود و در جلسه اخیر هم بر این موضوع‌ها تأکید ویژه شد.
رئیس‌جمهور شهید که در حل مشکلات کشور و احیای طرح‌های نیمه‌تمام و بر زمین مانده، خستگی‌ناپذیر بود از ابتدای دولت سیزدهم بر استقرار دولت الکترونیک و دولت هوشمند تأکیدی ویژه داشت و تلاش برای تکمیل و استقرار کامل دولت هوشمند و تکمیل شبکه ملی اطلاعات را از مأموریت‌های مهم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌دانست؛ مأموریتی که ظاهراً وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در سایه تأکیدات شهید جمهور، از آن سربلند بیرون آمده است. گواه آن نیز سخنان خادم‌الرضا در آخرین بازدید از این وزارتخانه است که با اشاره به استقرار 30درصدی دولت الکترونیک در دوره‌های گذشته، از پیشرفت تحقق آن در دولت سیزدهم ابراز رضایت کرده و گفته بود حالا دیگر 98 درصد دستگاه‌ها به سامانه دولت همراه متصل شده‌اند. شهید جمهور در این جلسه ستادی از تکمیل شبکه ملی اطلاعات و پیشرفت بیش از 60 درصدی آن نیز ابراز رضایت کرده بود.
کاربران 40میلیونی خدمات دولت هوشمند
یکی از مسائلی که در دولت سیزدهم جزو اولویت‌ها قرار گرفت تحقق دولت الکترونیک بوده است تا مردم در هر ساعتی از شبانه‌روز بتوانند به خدمات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند. با این حال فراتر از دولت الکترونیک، دولت هوشمند قرار دارد که مورد تأکید ویژه رئیس‌جمهور شهید قرار داشت. هرچند در دولت الکترونیک فرایندها و خدمات موجود به صورت الکترونیکی به مردم عرضه می‌شود، اما در دولت هوشمند اهداف متعددی دنبال می‌شود که از آنها می‌توان به حذف عامل انسانی، رشد تعداد تبادلات مرکز ملی تبادل و همچنین افزایش ارائه خدمات از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند اشاره کرد؛ موضوعی که رئیس سازمان فناوری اطلاعات هم برآن تأکید داشته و یادآور شده است که در دولت هوشمند ارائه خدمت به جای اشخاص توسط سامانه‌ها انجام می‌شود. به گفته معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تعداد کاربران پنجره ملی خدمات دولت هوشمند از مرز 40 میلیون نفر عبور کرد و 138 دستگاه اجرایی به این پنجره متصل شدند. همچنین 52 شهرداری و 133 مرکز نوبت‌دهی بیمارستانی به پنجره ملی خدمات هوشمند متصل شدند و در یک کلام می‌توان گفت، 98.5 درصد دستگاه‌های اجرایی کشور با اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند اقدام به ارائه خدمات خود به کاربران کردند.
حفاظت از اراضی با ماهواره
با اجرای «دولت هوشمند» که در دولت سیزدهم مورد توجه ویژه قرار گرفت و شهید جمهور بر آن تأکیدی ویژه داشت، شاهد تغییراتی گسترده در روند اجرایی عملیات‌های مختلف ازجمله پایش اراضی کشور و صدور مجوز تغییر کاربری زمین بوده‌ایم تا به این ترتیب از هرگونه تغییر کاربری غیرقانونی در کشور و زمین خواری پیشگیری شود.
یکی از تلاش‌های موفقیت‌آمیز دولت سیزدهم در حفاظت از اراضی کشور، ایجاد «پنجره واحد مدیریت زمین» بوده است. در این باره معاون وزیر ارتباطات هم به تازگی از این پنجره به عنوان سامانه‌ای یاد کرده که توانسته به نحو شایسته‌ای به مردم خدمت‌رسانی کند. محمد خوانساری سامانه پنجره واحد زمین را بابت نقشی که در حفاظت از اراضی کشور و صدور مجوزهای زمین محور ایفا می‌کند، بسیار حائزاهمیت دانست و عملکرد این سامانه را به دو زیرسامانه «پایش اراضی» و «درگاه متقاضیان مردمی» تقسیم کرده است. به گفته وی، در سامانه «پایش اراضی»، شاهد انعقاد تفاهمنامه‌ای با محوریت استفاده از تصاویر ماهواره خیام در سال گذشته با هدف دریافت باکیفیت تصاویر اراضی کشور بوده‌ایم. این سامانه با مقایسه قبل و بعد تصاویر ماهواره‌ای اراضی کشور و پردازش آنها به کمک هوش مصنوعی، می‌تواند تخلفاتی ازجمله تغییر کاربری و ساخت‌وسازهای غیرمجاز را شناسایی کند. خوانساری دراین باره یادآور شده است: اتفاق خوبی که در دولت سیزدهم در این حوزه رخ داد، این است که به بهبود 45 درصدی در ارتقای دقت شناسایی هوشمند دست یافته‌ایم. وی همچنین گفت: در دولت سیزدهم موفق شدیم که با شناسایی حدود 38.600 تغییرکاربری و ساخت‌وساز غیرمجاز در 12 استان کشور، به میانگین 81 درصد دست پیدا کنیم که این رقم قابل توجه و چشمگیر است و نشان از موفقیت دولت سیزدهم در اجرای دولت هوشمند دارد.
کاهش 90روزه زمان صدور مجوز
دولت سیزدهم با استقرار دولت هوشمند و ایجاد سامانه «درگاه متقاضیان مردمی» به مردم کمک کرده است تا با کمترین نیاز به حضور در دستگاه‌های اجرایی بتوانند مجوزهای مورد نیاز در حوزه زمین را دریافت کنند که رفاه برای مردم را به دنبال داشته است؛ موضوعی که رئیس‌جمهور شهید بر آن تأکیدی ویژه داشت و خواستار کاهش تردد مردم در ادارات با اجرای دولت هوشمند بود. رئیس سازمان فناوری اطلاعات اصلی‌ترین کارکرد سامانه «درگاه متقاضیان مردمی» را صدور مجوزهای حوزه زمین و انجام استعلامات رایگان بدون هرگونه موازی کاری و بی‌نیاز از مراجعه حضوری به دستگاه‌های مختلف دانست و گفت: این سامانه در همه استان‌های کشور استقرار
یافته است.
به گفته خوانساری، تاکنون حدود 24 دستگاه از 47 دستگاه اجرایی به این سامانه متصل شده‌اند و 490 هزار درخواست، توسط بیش از 378 هزار متقاضی دریافت خدمت و مجوز در سکوی مدیریت زمین ثبت شده است. وی یادآور شد: این سامانه همچنین به طور قابل ملاحظه‌ای تسریع در پاسخگویی به درخواست متقاضیان مجوز را نیز در کارنامه خود به ثبت رسانده است. این آمار نشان از کاهش میانگین زمان صدور مجوز تغییر کاربری اراضی در کل کشور از حدود 253 روز به 163 روز با اخذ استعلامات الکترونیک از ۱۸ دستگاه اجرایی مختلف دارد؛ کاهشی 90روزه که نشان می‌دهد وضعیت صدور مجوز در دولت سیزدهم حدود 36درصد بهبود یافته است.
ایجاد درگاه ملی مجوزها
درگاه ملی مجوزها هم از سامانه‌های دولت هوشمند بوده که توانسته است در دولت سیزدهم به مردم خدمت شایان توجهی ارائه کند. معاون وزیر ارتباطات بازطراحی و پیاده‌سازی صدور مجوزهای کسب وکارهای کشور به همراه تولید و تخصیص شناسه یکتای مجوز و نیز طراحی و پیاده‌سازی صدور مجوزهای اعلانی را از مهم‌ترین اقدامات انجام شده در خصوص درگاه ملی مجوزها در دولت سیزدهم دانست و افزود: در این درگاه که وزارت امور اقتصاد و دارایی، بهره‌بردار و متولی راهبری آن است، تاکنون حدود 3.8 میلیون درخواست، واصل و حدود 2.3 میلیون مجوز صنفی و دولتی صادر شده است.
ثبت ۸.۶ میلیارد تراکنش
رئیس سازمان فناوری اطلاعات همچنین از مرکز ملی تبادل اطلاعات به عنوان یکی از مأموریت‌های اصلی این سازمان نام برد که به نوعی جزء کلیدی ورود به دولت به عنوان سکو محسوب می‌شود.
خوانساری در تشریح این طرح گفت: از ابتدای راه‌اندازی مرکز ملی تبادل اطلاعات تا آغاز فعالیت دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۰، حدود 2 میلیارد تراکنش به ثبت رسیده بود اما از مرداد ماه سال 1400 تا پایان آن سال حدود 2 میلیارد، در سال 1401 حدود 7.5 میلیارد و در سال 1402بیش از 8.6 میلیارد تراکنش به ثبت رسیده است.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات همچنین از ارائه بیش از 3 هزار خدمت مختلف در مرکز تبادل اطلاعات خبر داد و عنوان کرد: در همین راستا، بیش از 152 دستگاه سرویس‌دهنده و بیش از هزار دستگاه سرویس گیرنده دولتی و خصوصی از امکانات تهیه شده در این قالب استفاده می‌کنند.
رشد 40 درصدی کاربران پیام‌رسان‌های داخلی
توسعه پیام رسان‌های داخلی و افزایش قابلیت‌های آنها به نحوی که زمینه مهاجرت مردم از شبکه‌های اجتماعی خارجی به نمونه‌های قدرتمند داخلی فراهم شود، یکی از دغدغه‌های دولت سیزدهم و شخص رئیس‌جمهور شهید بود. در همین راستا در دولت سیزدهم مزیت بخشی به سکوهای داخلی دنبال شد و اکنون از نظر تعداد کاربران و میزان ترافیک مصرفی، شاهد رشد قابل توجهی هستیم. به گفته محمد خوانساری، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، تعداد کاربران پیام‌رسان‌های داخلی در سال گذشته در قیاس با سال قبل آن، رشد تقریبی 40 درصدی را تجربه کرد و مصرف ترافیک یکی از پیام‌رسان‌ها نیز 3 برابر افزایش داشته است.
اتصال متقابل پیام‌رسان‌ها هم یکی از اقدامات مناسب در دولت سیزدهم بود که باعث شد تا تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی افزایش چشمگیری یابد. با این قابلیت، اکنون کاربر یک پیام‌رسان می‌تواند برای کاربر یک پیام رسان دیگر پیام ارسال کند. در حال حاضر 5 پیام‌رسان ایرانی دارای امکان اتصال متقابل هستند و تا پایان سال 1402 بیش از دو میلیون کاربر فعال از این امکان استفاده کرده‌اند.
معاون وزیر ارتباطات در عین حال به ارائه خدمات متنوع بر بستر پیام‌رسان‌های داخلی اشاره کرد و آن را وجه متمایزکننده این پیام‌رسان‌ها در قیاس با نمونه‌های غیر‌ایرانی برشمرد. خوانساری در تشریح این خدمات گفت: بالاخره پس از مدت‌ها انتظار، پیام‌رسان «ایتا» در اواخر سال گذشته، قابلیت تماس صوتی و تصویری با کیفیت بالا (HD) و همچنین امکان محو کردن تصویر مخاطب (مناسب برای تماس در اماکن پرازدحام) را عرضه کرد. همچنین سرویس نقشه از دیگر سرویس‌های جدید ایتا محسوب می‌شود که جانمایی صندوق‌های رأی‌گیری در روز انتخابات، یکی از نمونه‌های کاربرد این خدمت محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: پیام‌رسان «بله» نیز در حال حاضر خدمات متنوعی به کاربران ارائه می‌دهد که از جمله آنها می‌توان به ثبت‌نام دریافت ارز مسافرتی، نوبت‌دهی شعب صرافی ملی، خدمات ایام اربعین و همچنین رهگیری مرسولات پستی اشاره کرد.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات در مورد پیام‌رسان «سروش‌پلاس» نیز گفت: ارائه خدمت پست‌چین براساس هوش مصنوعی، علایق مخاطبان را به آنها نمایش می‌دهد و درآمدزایی از کانال‌ها بر اساس نمایش تبلیغ، نمونه‌ای از خدمات مورد اقبال مردم در سال گذشته دراین پیام‌رسان بوده است. خوانساری یادآور شد: همچنین با هدف اطلاع‌رسانی نامزدان انتخابات مجلس شورای اسلامی، در اسفند ماه ۱۴۰۲ پیام‌رسان‌ها با برپایی و پشتیبانی از حدود 5 هزار کانال رسمی و ۱۳۴۰ کانال هواداری و تعداد زیادی کانال غیررسمی، نقش جدیدی در تبلیغات انتخابات مجلس شورای اسلامی داشتند.