توسعه آرمانها در کنار چندجانبهگرایی عدالتمحور
زینب اصغریان، روزنامهنگار/ دستگاه سیاست خارجی در طول سه سال گذشته تلاش کرده است در راستای تحقق منافع ملی استراتژیهای متعددی را مورد توجه قرار دهد. در بررسی راهبردهای کلان دستگاه دیپلماسی، به نظر میرسد مسیر حرکت با توسعه آرمانها همراه بوده است و گام بلندی در راستای اجرای تحقق گفتمان آرمانگرایی واقع بین برداشته شده است. در این یادداشت به مهمترین راهبردهای دستگاه سیاست خارجی اشاره میشود:
1. تقویت جبهه مقاومت توسط وزارت خارجه به عنوان یک اصل مهم منطبق با قانون اساسی به شمار میرود. سفرهای متعدد امیرعبداللهیان به کشورهای عربی منطقه از سوریه گرفته تا عراق و عمان و مذاکرات جدی با قطر، امارات و گروههای جبهه مقاومت مخصوصاً حماس در همین راستا ارزیابی میشود. رایزنیهای فشرده وزیر خارجه کشورمان نیز بارها مورد توجه رسانههای غربی قرار گرفته و از نقش مهم ایران در جبهه مقاومت پرده برداشته است.
2. استراتژی منطقهای سیاست خارجی، سیاست همسایگی بود که در این دوران به صورت مستمر پیگیری شد. این رویکرد در راستای برقراری تعمیق روابط با همسایگان انجام شد و طیف وسیعی از دستاوردها اعم از احیای مذاکرات با عربستان و امضای سند تفاهم با کشورهای آسیای میانه و جمهوری آذربایجان و ترکیه و پاکستان را دربرمیگیرد که نشان دهنده جدیت وزارت خارجه در پیگیری این راهبرد مهم است.
3. در مصاحبه امیر عبداللهیان با شبکههایی نظیر ان بیسی ، الجزیره و سیانان... توجه به عدالت و تأکید بر حقوق شهروندان بالاخص حقوق ملت فلسطین بارها مورد تأکید قرار گرفت. شاید بتوان گفت حمایت عدالتخواهانه ایران از آرمان قدس و موفقیت ایران در حمله به مواضع رژیم اسرائیل تا حد زیادی مدیون هماهنگی دستگاه سیاست خارجی با میدان است. برخی نظرسنجیهای عربی نیز نشان میدهد دفاع همه جانبه رئیس دستگاه دیپلماسی از میدان و حمایت ایران از عملیات طوفان الاقصی، موجب ارتقای وجهه ایران در نظام بینالملل شده و تغییر نظر بخشی از افکار عمومی جهان نسبت به مواضع کشورمان را به همراه داشته است. اعلام همراهی جدی ایران از اعتراضات دانشگاههای ایالات متحده امریکا و دادگاههای آفریقای جنوبی و سازمان کنفرانس اسلامی نشان از عزم ایران برای مطالبه عدالت برای تحقق حقوق مردم سایر کشورها دارد.
4. به چالش کشیدن نظم کنونی بینالملل بارها و بارها توسط دستگاه خارجی اتفاق افتاده و در مواضع حمایتی ایران از حوثیها و تحرکات جبهه مقاومت و عملیات حماس به چشم میخورد. در نگاه دیپلماسی ایرانی کنونی، اصل محوری مقابله با یکجانبهگرایی امریکایی و حمایت از چند جانبهگرایی به عنوان یک استراژی جدید مطرح شد. سیاست نگاه به شرق و عضویت ایران در اجلاس بریکس و شانگهای و مذاکرات غیرمستقیم با امریکاییها و حتی امضای تفاهمنامه با کوبا و کشورهای آفریقایی نشان دهنده آن است که ایران در پی گسترش روابط شبکهای خود با دیگر کشورها و تنظیم روابط با قدرتهای نوظهور است و از این طریق تلاش کرده تا مشکلات اقتصادی خود را تا حدودی مرتفع کند و تحریمهای مختلف را دور بزند.