بیتا میرعظیمی
خبرنگار

پنجاه و ششمین روز از فصل بهار در خراسان رضوی، با بارش شدید و سیل‌آسا، آبگرفتگی شدید معابر در خیابان‌های مشهد و مسدود شدن برخی از راه‌های روستایی سپری شد. ظهر چهارشنبه (26 اردیبهشت)، هوا به یکباره تیره و تاریک شد و بارش شدید باران و تگرگ همه را غافلگیر کرد. منطقه سیدی و میدان انقلاب مشهد به دلیل همجواری با کوه‌های مشهد با حجم زیادی از آب باران و سیلاب مواجه شد و بخش زیادی از خانه‌های مسکونی را دچار آبگرفتگی کرد. سیل مشهد هر چند به گفته مسئولان استان خراسان رضوی در 50 سال اخیر بی‌سابقه بوده است اما این موضوع چیزی از مسئولیت‌های مدیران شهری برای آمادگی در برابر حوادث غیر مترقبه کم نمی‌کند. برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که کوتاهی در لایروبی بموقع مسیل‌ها و هدایت روان‌آب‌ها، ساخت و سازهای غیر مجاز در حریم رودخانه‌ها، کم توجهی مدیران شهری به هشدار هواشناسی برای مسدود کردن زیر گذرگاه‌ها و تقاطع‌هایی که در معرض سیل هستند و همچنین بی‌توجهی شهروندان به هشدار‌ها و اطلاعیه‌های مدیران بحران برای کم کردن بار ترافیک و عدم تردد با خودرو در زمان بحران و... باعث شد حجم خسارت‌ها و تلفات افزایش یابد و در روند امداد‌رسانی به آسیب‌دیدگان و تردد خودروهای امدادی اختلال بوجود آید.
وزیر کشور که بلافاصله پس از وقوع سیل عازم مشهد شد، در جریان بازدید میدانی از مناطق سیلزده مشهد ضمن دستور رسیدگی به مشکلات ناشی از سیلاب اخیر مشهد خطاب به مسئولان شهری تأکید کرد که هشدارهای لازم باید جدی گرفته شود.
وزیر کشور خطاب به شهردار مشهد بر ضرورت جمع‌آوری آب‌های سطحی تأکید کرد و گفت:‌ ضروری است تا لایروبی مناطق و کانال‌های انتقال آب مورد بررسی قرار گیرد تا اگر گل و لای در مسیر وجود دارد، برطرف شود و مانع بسته شدن مسیر انتقال آب نباشد.
وی اظهار کرد: مسئولان مناطقی که هشدار هواشناسی دریافت می‌کنند، ‌لازم است تا بازدید میدانی از مناطق پر خطر داشته باشند و باید ستاد بحران در آن مناطق تشکیل جلسه دهد و در مناطقی که سازه‌ها دچار مشکل است بویژه در روستاها، باید این مناطق از سکنه برای جلوگیری از وقوع حادثه جانی تخلیه شوند. وحیدی افزود:‌ با توجه به اینکه بارش‌های سیل‌آسا در زمان کم و با حجم بسیار رخ می‌دهد، لازم است تا پلیس راه تا زمان رفع خطر، از تردد خودروها در این مسیرها جلوگیری کند تا شاهد حوادث جانی نباشیم.
وزیر کشور همچنین خاطر نشان کرد: با توجه به بارندگی‌های اخیر و بر اساس گزارش‌هایی که از سدهای مشهد و خراسان رضوی داریم، امیدواریم بتوانیم آبگیری بیشتری داشته باشیم.
احمد وحیدی افزود: با کمال تأسف در سیل روز گذشته چند نفر جان باختند، مرگ مادر و فرزندانش در یکی از منازل مناطق سیل زده باعث تأسف است و جای تأمل دارد.
وی با بیان اینکه در جریان سیل اخیر مشهد محله «سیدی» دچار آسیب شده است، ادامه داد: منازل این محله جزو سازه‌های ناپایدار و بافت فرسوده هستند، تلاش ما بر این است که بازسازی و نوسازی این مناطق با همکاری آستان قدس رضوی انجام شود.
 
آبگرفتگی‌ واحدهای‌ مسکونی
«سیدرضا عباسی نیشابوری» سرپرست مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی، با اشاره به بارش‌های بی‌سابقه اخیر در کلانشهر مشهد، به «ایران» می‌گوید: «با آغاز بارندگی‌های شدید و سیل‌آسا، چندین نقطه از شهر مشهد دچار آبگرفتگی شد که بلافاصله با حضور اکیپ‌های مختلف متشکل از هلال احمر، شهرداری، سپاه، بسیج و دیگر ارگان‌های زیربط، مشکل آبگرفتگی معابر و تردد در سطح شهر مرتفع شد.»
وی می‌افزاید: «بارش‌های شدید، حدود 120 واحد مسکونی واقع در منطقه سیدی، خیابان سپاه را دچار آبگرفتگی کرد. طی بازدید وزیر کشور و استاندار، قرارگاهی تشکیل شد تا به مشکلات مردم در منطقه رسیدگی فوری شود. خوشبختانه همه آمار و اطلاعات جمع‌آوری شده و بزودی کمک‌های معیشتی و... در میان مردم خسارت دیده توزیع خواهد شد.»
 
8 کشته و 3 مفقودی
طبق گفته «سیدرضا عباسی نیشابوری»، هم‌اکنون مشکل خاصی در سطح استان وجود ندارد و همه راه‌های مواصلاتی اصلی بجز 12-10 محور روستایی در 6-5 روستا باز است. 8 تن در این حادثه جان باختند و 3نفر مفقودی وجود دارد.
سرپرست مدیریت بحران استانداری خراسان رضوی ادامه می‌دهد: «حجم بارش‌ها، خساراتی را به راه‌ها و کشاورزی وارد کرده و با آبگرفتگی 100 روستا در فریمان و چندین روستا در دره گز، بخشی از راه‌های روستایی را مسدود و دچار مشکلاتی کرد. در حال حاضر، اکیپ‌های راهداری مشغولند تا راه‌های موقت را پایدار کرده و خسارات اصلی را برطرف کنند.
 
اهمیت طرح‌های آبخیزداری
«حسن موحدیان» رئیس شورای اسلامی شهر مشهد نیز به «ایران» می‌گوید: «بخشی از ارتفاعات شهر مشهد بر اثر خشکسالی‌های پی در پی، قدرت تثبیت خود را از دست داده و با شدت بارندگی‌ها، دچار تخریب و ویرانی شد. گل و لای‌های ناشی از بارندگی شدید وارد شهر شده و بخشی از معابر را مسدود کرد. گل و لای‌ها در داخل دستگاه‌های پمپاژهای تخلیه آب زیرگذرها گیر کرده و در روند کارکرد آن اختلال ایجاد کرده. خوشبختانه با همت همه ارگان‌ها و نهادها، شهر مشهد وضعیت عادی خود را پیدا کرده و تنها تعدادی از خانه‌های مسکونی دچار تخریب شده‌اند.» رئیس شورای اسلامی شهر مشهد با اشاره به اهمیت طرح‌های آبخیزداری در ارتفاعات می‌گوید: «این موضوع اهمیت زیادی دارد؛ چرا که با اجرای طرح‌های آبخیزداری، بافت خاک و سنگ‌ها تثبیت پیدا کرده و از رخداد سیلاب جلوگیری می‌کنند.

افزایش ذخیره سدها
و آب‌های زیرزمینی
«حسین اسماعیلیان» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز به «ایران» گفت: «سیلاب اخیر در کلانشهر مشهد، خللی به شبکه آبرسانی و تأسیسات شرکت آب و فاضلاب وارد نکرده اما تأسیسات آبرسانی در ٣٣ روستا‌ی شهرستان مشهد را دچار خسارت کرده است. در حال حاضر، به همت همه نیروها، مشکل ١۶ روستا مرتفع شده و مابقی نیز بزودی برطرف خواهد شد.» مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد به افزایش ذخیره آب در سدها با بارش‌های سیلابی اخیر در شهر مشهد اشاره کرده و افزود: «طی ٢ ماه گذشته، ذخیره آب سدهای دوستی، ارداک، طرق، کارده به عنوان سدهای تأمین کننده آب مشهد به کمتر از پنج درصد رسیده بود که حالا حجم ذخیره آب این سدها با بارش‌های اخیر به ١١ درصد رسیده است».
 
مدیر بحران مشهد عزل شد
ظهر روز گذشته، با دستور استاندار و رئیس ستاد بحران استان خراسان رضوی به شهردار مشهد، مدیر بحران شهرداری مشهد در پی ایجاد حواشی اخیر عزل شد. وی طی گفت‌و‌گویی، خودروهایی که در سیل گرفتار شده بودند و آب آنها را برده بود را کارتنی خواند و گفت این خودروها آهنی نبوده است.