محدثه جعفری
خبرنگار

«کودک سالم، ایران سلامت»؛ شعاری که با اجرایی شدن دو طرح از سوی دولت سیزدهم برای سلامت نوزادان و کودکان زیر هفت سال محقق شده است. اسفندماه سال گذشته طرح رایگان شدن درمان کودکان در مراکز دولتی و دانشگاهی ابلاغ شد با این هدف که خانواده‌ها جز درمان بیماری کودکشان دغدغه دیگری نداشته باشند اما این تنها خبر خوش وزارت بهداشت نبود، مسئولان این وزارتخانه در حرکتی انقلابی بعد از حدود 10 سال دو واکسن پنوموکوک و روتاویروس را به چرخه واکسیناسیون عمومی کشور وارد کرده‌اند تا ضمن حفظ سلامت کودکان این مرز و بوم با بیماری ذات‌الریه و بیماری‌های گوارشی مقابله کنند. به گفته حسین فرشیدی، معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، باکتری پنوموکوک عفونت‌های تهاجمی متعددی در بدن ایجاد می‌کند، به طوری که در ایران سالانه بیش از 50 هزار بستری و حدود 1200 مورد مرگ را سبب می‌شود و این درحالی است که بین 10 تا 15 درصد مبتلایان مننژیت پنوموکوکی در صورت بهبود از ناتوانی دائمی همچون ناشنوایی، کندذهنی، نابینایی و... رنج خواهند برد. بیماری روتاویروس شایع‌ترین عامل اسهال منجر به بستری کودکان زیر یک سال است و حدود 50 درصد از کل بستری‌ها را شامل می‌شود. بر همین اساس، متولیان سلامت کشور در مراسمی رسمی از این دو طرح سلامت‌محور کودکان در دولت سیزدهم رونمایی کردند.
دکتر بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در آیین افتتاحیه «پویش ملی کودک سالم، ایران سلامت» به صورت ویدیوکنفرانس دستور تزریق واکسن پنوموکوک در 7 استان و واکسن روتاویروس را در 2 استان داده‌اند و مقرر شد تا قبل از تابستان همه کشور در این واکسیناسیون عمومی شرکت کنند.
وی با اشاره به اینکه سبد واکسیناسیون کودکان با اضافه شدن دو واکسن روتاویروس و پنوموکوک تکمیل می‌شود، عنوان کرد: واکسیناسیون کشوری در سال 63 آغاز شد و بررسی‌ها بیانگر این است که میزان واکسیناسیون کشور معادل 90 درصد است که یک شاخص مهم در نظام سلامت به حساب می‌آید. جمهوری اسلامی ایران، موضوع سلامت کودکان را در کانون توجه قرار داده است. طبق بررسی‌ها 15 هزار و 354 کودک زیر 5 سال به ویروس‌ پنوموکوک مبتلا می‌شوند و متأسفانه میزان مرگ‌و‌میر این بیماری 1200 مورد است.

 کاهش مصرف آنتی‌بیوتیک با دو واکسن جدید
دکتر عین‌اللهی با اشاره به آمار بالای مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور گفت: میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور زیاد است. به طور قطع، تزریق واکسن‌های پنوموکوک و روتاویروس می‌تواند میزان مصرف آنتی‌بیوتیک در کشور را کاهش دهد. تزریق این دو واکسن می‌تواند تا 80 درصد از عفونت‌ها جلوگیری کند.
وی درباره بازه سنی دریافت این دو واکسن عنوان کرد: واکسن پنوموکوک طی سه نوبت در 2، 4 و 12 ماهگی تزریق می‌شود و واکسن خوراکی روتاویروس در 2، 4 و 6 ماهگی باید به نوزادان خورانده شود.
دکتر عین‌اللهی با اشاره به استان‌هایی که در آغاز اجرای این طرح تزریق واکسن را انجام می‌دهند، گفت: واکسن پنوموکوک در 7 استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، خوزستان و ایلام و واکسن روتاویروس در 2 استان هرمزگان و بوشهر به کودکان تزریق می‌شود.

 کاهش چشمگیر مرگ کودکان و نوزادان
وزیر بهداشت با مقایسه میزان مرگ‌ومیر کودکان و نوزادان در قبل و بعد از انقلاب، گفت: میزان مرگ‌ومیر کودکان پیش از انقلاب معادل 150 در هزار بود که این میزان به 13 در هزار تولد زنده رسیده است، همچنین میزان مرگ‌ومیر نوزادان در سال‌های پیش از انقلاب معادل 13 در هزار تولد زنده بود که این میزان به 8 در هزار تولد زنده رسیده است.
وی با اشاره به وجود مخالفت‌هایی برای این دو واکسن جدید بیان کرد: تزریق واکسن‌های روتاویروس و پنوموکوک مانند هر واکسن جدید دیگری با مخالفت‌هایی روبه‌رو بود، اما ما در مسیر اجرای مؤلفه‌هایی که از منظر علمی تأیید شده‌اند با قاطعیت گام برمی‌داریم.
وزیر بهداشت با بیان اینکه اگرچه کشور با مشکلات اقتصادی و تحریم‌های متعدد روبه‌روست اما در مسیر ارائه خدمات درمانی کودکان گام‌های مهمی برداشته‌ایم، گفت: درمان رایگان کودکان زیر 7 سال هزینه‌بر است، اما یک سرمایه‌گذاری برای نظام سلامت کشور به حساب می‌آید.
به گفته وی، هنگامی که یک جامعه سالم باشد از منظرهای مختلف می‌تواند به رشد دست پیدا کند. در وزارت بهداشت بر این باور هستیم که درمان کودکان جزو درمان‌های پایه به حساب می‌آید و شرایط نباید به نحوی باشد که یک کودک به دلیل مشکلات مالی خانواده از درمان محروم شود.
 درمان رایگان 11 میلیون کودک زیر 7 سال
وزیر بهداشت با بیان اینکه موضوع درمان رایگان کودکان زیر 7 سال مورد توجه دولت قرار گرفت و شخص رئیس‌جمهور از این موضوع به طور کامل حمایت کرد، افزود: تمام هزینه‌های درمانی سرپایی و بستری بجز داروی سرپایی برای کودکان زیر 7 سال رایگان است و هیچ بهانه‌ای برای اجرا نکردن این طرح وجود ندارد؛ چرا که به قانون تبدیل شده و همه موظف به اجرای آن هستند.
در ادامه این مراسم، دکتر سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت از بودجه 2.5 همت برای درمان رایگان کودکان خبر داد و گفت: کودکان، آینده‌سازان کشور هستند و شاید به دلیل بروز برخی مشکلات نتوانند از خدمات درمانی برخوردار شوند. اگر یک کودک دچار بیماری شود، عوارض ابتلا به آن سال‌ها زمان می‌برد به همین دلیل تمام هزینه‌های درمانی سرپایی و بستری بجز داروی سرپایی از خدمات رایگان درمان کودکان زیر 7 سال است.
به گفته معاون درمان، در گذشته خانواده‌ها باید برای بخش بستری 10 درصد و بخش سرپایی 30 درصد فرانشیز به بیمارستان‌های دولتی یا دانشگاهی پرداخت می‌کردند، از این پس تمام این هزینه‌ها به صورت رایگان محاسبه می‌شود.

یادداشت خبرنگار

ای کاش واکسنی بود  
سمیه افشین‌فر- بچه را که تبدار و بی‌حال روی تخت افتاده بود، پاشویه می کردم، شربت هم داده بودم ولی مگر تهوع امان می‌داد. اسهال و استفراغ داشت پسرک خردسالم را بی‌حال‌تر می‌کرد، داروهای دکتر هم انگار اثری نکرده بود و از غروب حالش بدتر شده بود. حتی شیر هم نمی خورد، راه افتادیم، بیمارستان کودکان شلوغ و مملو از پدران و مادران مستأصلی بود که نگرانی را در چهره  تک‌تک‌شان می‌توانستی ببینی.
پسرک باید بستری می‌شد، آنژیوکت را می‌زنند تا خونش را بگیرند و آزمایش کنند، اما صدای گریه بی‌جانش به آسمان می‌رود. همراه او گریه می‌کنم دکتر می‌آید و در جواب نگرانی‌هایم که دنبال جوابی از ‌آزمایش‌ها هستم با کلماتی کوتاه می گوید «روتاویروس! باید بستری بشه» و پسرک بستری می‌شود. در اتاقش کم نبودند کودکانی که به روتاویروس آلوده شده بودند همان علائم اسهال و استفراغ و تب و... همه باید سرم دریافت می‌کردند و همه زیر ۵ سال سن داشتند، روتا ویروس را بارها و بارها در اینترنت که امروزه اولین دکتر خیلی از ماهاست، جست و جو می‌کنم. با خواندن هر مطلب نگرانی‌ام بیشتر می‌شود؛ «هر سال در دنیا کودکان زیادی بر اثر این ویروس و در نبود امکانات درمانی مناسب جان خود را از دست می دهند.» با خودم فکر می‌کنم ای کاش واکسنی بود تا بچه اینقدر زجر نکشد. پنج روز پر التهاب را با نگرانی طی می‌کنم، پسرکم و هم اتاقی‌هایش کم کم مرخص می‌شوند، ما به دنبال زندگی خود می‌رویم اما ویروس همین طور بین بچه‌ها می‌چرخد و تخت‌های بستری پر و خالی می‌شوند، امروز در خبری دیدم که  واکسن روتاویروس و پنوموکوک به برنامه واکسیناسیون عمومی اضافه می‌شوند، قند در دلم آب می‌شود که با این حرکت خوب شاید دیگر مادری درد بیماری کودکش را هرگز تجربه نکند.