محدثه جعفری
خبرنگار

سال گذشته خبر تحت پوشش قرار گرفتن خدمات مامایی از سوی شورای‌عالی بیمه در رسانه‌ها منعکس شد؛ طرحی که پس از  13 سال در نهایت در دولت سیزدهم به تصویب رسید و به سازمان‌های بیمه‌گر ابلاغ شد. اما این مصوبه هنوز از سوی بیمه‌ها اجرایی نشده است و هنوز هم خدمات مامایی به صورت آزاد برای بیماران محاسبه می‌شود.
دکتر ماریا صادقی، رئیس جمعیت مامایی کشور به مناسبت 15 اردیبهشت، روز جهانی ماما، در گفت‌وگو با «ایران» به ضرورت پوشش بیمه‌ای برای استفاده از خدمات ماماها اشاره کرد.
دکتر صادقی با اشاره به اینکه 80 هزار ماما در کشور داریم، گفت: سال‌ها خدماتی که ماماها ارائه می‌کردند، تحت پوشش بیمه نبود اما طبق مصوبه شورای‌عالی بیمه، انتظار داریم سازمان‌های بیمه‌گر با ماماها قرارداد ببندند، چراکه در مرحله اول این پوشش بیمه‌ای در بخش خدمات مامایی به سلامت جامعه می‌انجامد، به‌طوری که مادران و زنان جوان می‌توانند از خدمات ارزشمند و ارزان‌قیمت ماماها بیشترین بهره را ببرند.
وی با بیان اینکه فعالیت ماماها برای تحقق و اجرایی شدن «قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» بسیار حیاتی است، افزود: حدود سه سال پیش قانونی برای حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به تصویب رسید. حدود 70 درصد از بندهای این قانون به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مرتبط است و در بسیاری از موارد خط اول آن به ماماها بازمی‌گردد، از جمله مشاوره‌های بلوغ، مشاوره‌های قبل از ازدواج، ترغیب زوجین جوان به فرزندآوری، کاهش ترس از زایمان طبیعی در مادران باردار، خوشایند‌سازی مراحل بارداری و زایمان و... همه این موارد به‌طور مستقیم در حیطه وظایف ماماها قرار دارد.
جای خالی ماماها در نظام ارجاع
دکتر صادقی درخصوص نادیده انگاشته شدن رشته مامایی در حوزه سلامت عنوان کرد: یکی از مشکلات، عدم توجه به ماماها در نظام ارجاع است؛ به‌طوری که همه رشته‌های پروانه‌دار در سطح دو نظام ارجاع دیده شده‌اند به غیر از ماماها و این سبب اختلال در روند ارائه خدمات می‌شود.
وی توضیح داد: سطح یک مربوط به مراکز درمانی و مراکز بهداشت است و ما انتظار داشتیم در سطح دو نظام ارجاع، بیماران را به ماماهایی که به صورت خصوصی کار می‌کنند و دفتر کار دارند ارجاع دهند، اما این اتفاق رخ نداده است. این درحالی است که همکاران ماما می‌توانند در سطح دو 9 ماه مراقبت‌های بارداری از مادران داشته باشند، مشاوره‌های قبل ازدواج و بعد ازدواج را به زوجین ارائه کنند، درخصوص بهداشت دوران قاعدگی به زنان و دختران آموزش دهند و درصورت نیاز به خدمات و درمان تخصصی، بیمار را به متخصصین ارجاع دهند.
آمار بالای سزارین
رئیس جمعیت مامایی کشور با اشاره به اینکه 54 درصد زایمان‌ها به صورت سزارین است و این رقم در بیمارستان‌های خصوصی به 80 درصد هم می‌رسد، عنوان کرد: یکی از دلایل آمار بالای سزارین در ایران، ترس مادران از زایمان طبیعی است و اینجاست که نقش ماما پررنگ می‌شود. ماماها می‌توانند با برگزاری دوره‌های آموزشی برای مادران باردار و ارائه مشاوره‌های لازم، این ترس را بشکنند و مادران را ترغیب به زایمان طبیعی کنند.
دکتر صادقی با بیان اینکه ماماها یکی از گروه‌های تأثیرگذار و فرهنگ‌ساز در زمینه جوانی جمعیت هستند، اظهار داشت: این تأثیرگذاری زمانی شکل می‌گیرد که رشته مامایی دیده شود و فارغ‌التحصیلان این رشته به‌کار گرفته شوند. هنگامی که به کمک ماماها زوجین از خطرات زایمان در سنین بالا آگاه شوند و عواقب به تأخیر انداختن باروری را بدانند، دیگر بچه‌دار شدن را به تعویق نمی‌اندازند.
ایران در رشته مامایی حائز رتبه اول
در  بین22 کشور منطقه است
به گفته رئیس جمعیت مامایی کشور، رشته مامایی در ایران در میان 22 کشور منطقه، رتبه اول را از نظر آموزش و گسترش خدمات دارد. وی خاطرنشان کرد: بسیاری از فارغ‌التحصیلان این رشته جذب کشورهای دیگر برای ارائه خدمات می‌شوند و مهاجرت می‌کنند، چرا که مامایی در کشور کوچک انگاشته می‌شود و در حال فراموشی است. این درحالی است که تک‌تک خانواده‌ها باید از کمک و آموزش ماماها برای سنین مختلف بانوان برخوردار شوند. این امر مستلزم دیده شدن فارغ‌التحصیلان رشته مامایی است.
درخواست برای جذب 7 هزار نیروی مامایی
دکتر صادقی با اشاره به بحث کمبود نیرو در مامایی گفت: طبق قانون جوانی جمیعت، باید به ازای هر دو مادر باردار، یک ماما داشته باشیم تا تمام دوران بارداری آنها زیر نظر گرفته شود اما مجوزهای استخدامی در رشته مامایی بسیار محدود است و با کمبود نیرو در بیمارستان‌ها روبه‌رو هستیم. این درحالی است که برخی از افرادی که دانش‌آموخته این رشته هستند، بیکارند. به همین علت در جلساتی که در کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی داشتیم، از نمایندگان خواستیم حداقل 7 هزار نیروی جدید استخدام کنند و امیدواریم این مهم رخ دهد.
شغل مامایی سخت و زیان‌آور محسوب نمی‌شود
رئیس جمعیت مامایی کشور به برخی از دغدغه‌های ماماها اشاره کرد و گفت: به‌رغم سختی کار دانش‌آموختگان این رشته و این نکته که در عین حال باید مراقب جان دو نفر باشند، سختی کار شامل حال شغل مامایی نمی‌شود. مشکل بعدی عدم عدالت در پرداخت کارانه است، به‌طوری که ماما که در نظام پزشک خانواده در روستایی خدمات ارائه می‌دهد، برای یک ماه کار، حدود یک میلیون تومان کارانه دریافت می‌کند اما کارانه برخی دیگر از رشته‌های پزشکی برای یک ماه حدود شش میلیون تومان است.
دکتر صادقی افزود: تعرفه خدمات پرستاری حدود سه سال است تعریف شده و همکاران مامایی که در بلوک زایمان کار می‌کنند، تعرفه‌ای حدود 600 هزار تا یک میلیون تومان دریافت می‌کنند. این درحالی است که در ماده 50 قانون جوانی جمعیت به اصلاح رقم کارانه‌ها و تعرفه‌ها تأکید شده است.
ضرورت حضور ماما در دبیرستان‌ها برای آموزش دختران
رئیس جمعیت مامایی کشور به ضرورت آموزش دختران و مادران درمورد مشکلات زنان تأکید کرد و گفت: سطح آموزش و خودمراقبتی در زنان پایین است، به همین دلیل یکی از طرح‌هایی که به مسئولان برای رفع این مشکل ارائه کرده‌ایم، حضور یک مامای مشاور در دبیرستان‌ها است، به طوری که در هفته دو روز ماما برای ارائه آموزش بهداشتی به دختران مثل نحوه رعایت بهداشت در دوران بلوغ، تغییرات هورمونی، آموزش ازدواج و پاسخگویی به سؤالات دختران حضور داشته باشند تا ضمن افزایش سطح آگاهی، سبب کاهش بیماری‌های مختلف در این گروه شوند.