امیرعلی ابوالفتح
کارشناس مسائل امریکا

اعتراضات دانشجویی در امریکا و در انتقاد از سیاست‌های واشنگتن در حمایت از اسرائیل، طیفی از مطالبات را دنبال می‌کنند. در حقیقت این مطالبات مرحله به مرحله پیش آمده است. در ابتدا و بعد از حمله اسرائیل به نوار غزه و آشکار شدن حجم جنایات این رژیم، بخش‌های زیادی از جامعه امریکا و از جمله دانشجویان خواستار آن بودند که دولت امریکا به اسرائیل فشار بیاورد تا آتش بس را بپذیرد. دولت امریکا اما نه تنها این کار را نکرد بلکه قطعنامه‌های آتش بس در شورای امنیت سازمان ملل را نیز وتو کرد.
در مرحله بعد دانشجویان خواستار قطع همکاری دانشگاه‌های خود با دولت و دانشگاه‌های اسرائیل شدند. آنها تأکید داشتند که پروژه‌های مشترک یا همکاری‌ها میان دانشگاه‌های امریکا با طرف اسرائیلی قطع شود. این خواسته هم محقق نشد چون رؤسای دانشگاه‌های امریکا زیر بار این خواسته دانشجویان نرفتند.
اتفاقی که در چند روز اخیر اعتراضات را شعله‌ور کرده، ورود پلیس به دانشگاه کلمبیا به درخواست رئیس دانشگاه و برخورد خشن با دانشجویان و بازداشت تعدادی از آنها بود. این اقدام مثل بنزینی بود که روی آتش اعتراضات ریخته شد. حالا در کنار خواسته‌های قبلی و از جمله انتقاد به حمایت‌های امریکا از اسرائیل، موضوع نقض آزادی بیان که در متمم اول قانون اساسی امریکا قید شده، مطرح شده است. بر این اساس ورود پلیس به دانشگاه و برخورد با دانشجویان نقض حقوق اساسی مردم و دانشجویان است.
نکته قابل توجه دیگر اینکه در کنار انتقاد از سیاست‌های امریکا در قبال اسرائیل و فلسطین، بخش زیادی از منتقدان که در تجمعات و اعتراضات شرکت می‌کنند، اصولاً نسبت به نابرابری در جامعه امریکا معترض هستند. به نظر آنها سیاست‌های امریکا هم در داخل این کشور و هم در دیگر نقاط جهان منجر به تضییع حقوق مردم شده است. لذا اعتراضات نوعی خشم عمومی نسبت به وضع موجود در امریکا هم هست.
این اعتراضات البته سیاست‌های دولت امریکا را به چالش می‌کشد اما به نظر نمی‌رسد که روابط راهبردی امریکا با اسرائیل را تحت تأثیر قرار دهد. این اعتراضات فشارها به دولت امریکا را برای رایزنی بیشتر یا فشار بیشتر به اسرائیل شدت می‌بخشد که حداقل دولت تندرو و خشن نتانیاهو را مهار کند.
نتانیاهو از مدتها پیش وعده حمله به رفح را داده است. نگرانی‌های جهانی نسبت به تکرار جنایات اسرائیل در رفح زیاد شده و اینکه نتانیاهو هنوز به رفح حمله نکرده به همین فشارهای جهانی و فشارهای دولت امریکا هم برمی‌گردد.
پیش از فعال شدن دانشجویان در همبستگی با فلسطینی‌ها، دیگر قشرهای جامعه امریکا مثل مخالفان جنگ، مخالفان صهیونیسم، اعراب، مسلمانان و منتقدان نظام سرمایه‌داری تجمع‌های اعتراضی مختلفی را برگزار کرده بودند. حالا پیش‌بینی می‌شود که با اوج گرفتن اعتراضات دانشجویی و برخوردهای خشن پلیس با آنها، قشرهای دیگر مخالف سیاست‌های دولت امریکا هم دوباره به خیابان برگردند بخصوص که امسال در امریکا سال انتخابات است و احتمال آنکه در کنار کمپین‌های انتخاباتی تجمعات اعتراضی هم بر پا شود زیاد است. همچنانکه پیش‌بینی می‌شود مخالفان جنگ از فرصت المپیک پاریس در فرانسه هم برای خودنمایی استفاده کنند.