افزایش بودجه نظامی انگلیس در گیر و دار جنگ اوکراین
در جبهههای شرقی هیچچیز آرام نیست
سید بهزاد اخلاقی
کارشناس مسائل روسیه
سیاستمداران و بخشی از جامعه انگلیس بر این باورند که باید به اوکراین کمکهای مالی بیشتری شود و بخش دیگری از جامعه انگلیس از این ایده حمایت نمیکنند. اما ریشی سوناک نیمدرصد دیگر به بودجه نظامی انگلیس اختصاص داد تا ۲.۵ درصد از تولید ناخالص ملی این کشور صرف نظامیگری شود. این مهم به بخشهایی از جامعه از جمله تحقیقات و بهداشت و درمان فشار خواهد آورد اما محافظهکاران از این فرایند حمایت میکنند، چرا که شرایط در جبهههای جنگ اوکراین با آنچه پیشبینی میشد، چندان همخوانی ندارد. آنچه حامیان حمایت نظامی بیشتر تأکید میکنند، به داستانی نهچندان کهنه باز میگردد، به روزهایی که سرویس امنیت خارجی روسیه در خاک انگلیس اقداماتی را علیه مخالفان پوتین و افسران سابق سازمان امنیت اتحاد شوروی صورت داد. برخی از این سیاستمداران بر این باورند که این اقدامات شرورانه باید بهگونهای پاسخ داده میشد و حالا که فرصتی پیش آمده، برد در اوکراین یکی از محلهایی است که میتواند برای یک انتقام تاریخی زمینه را محیا کند. در حال حاضر و پس از گذشت بیش از دو سال از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ باید به چند نکته توجه داشت. انگلیس در گذر این دو سال سه نخستوزیر به خود دیده است و دولت محافظهکار پس از بیش از یک دهه حضور در قدرت خود را برای انتخاباتی در تابستان ۲۰۲۴ آماده میکند که نظرسنجیها نشان میدهد برای پیروزی به یک معجزه نیاز دارد.
از سوی دیگر این حضور نظامی با تشویق و راهبری بوریس جانسون نخستوزیر پیشین انگلیس وارد کارزار سیاسی این کشور شد در حالی که اکنون نه از جانسون خبری است و نه از تبلیغاتی که در سال گذشته برای این جنگ در سطح شهرهای انگلیس صورت میگرفت. اما محافظهکاران بخشی از حضور بینالمللی خود را در گرو این جنگ میبینند و درست پس از تصویب کمکهای نظامی امریکا محافظهکاران انگلیسی نیز بسته کمکهای نظامی تصویب کردند که یکی از بخشهای جالبتوجه آن تانکهای چلنر ۲ است.
یک ماه قبل در مارس ۲۰۲۴ مجلس عوام انگلیس گزارشی را درخصوص جنگ اوکراین و کمکهای نظامی انگلیس منتشر کرد که این گزارش نشان میدهد نگاه لندن به روند جنگ در اوکراین یک نگاهی مقطعی و صرفاً پیروی از حرکت عمومی غرب نیست و این کشور اهداف مخصوص خود را در اوکراین چه در وضعیت کنونی و چه آینده این کشور دنبال میکند.
آنچه تاکنون انگلیس برای اوکراین انجام داده، آموزش ۳۰ هزار نیروی متخصص نظامی است که ده هزار نفر هم در سال ۲۰۲۴ طبق برنامه آموزش داده میشوند. این افراد شامل نیروهای نظامی هستند که در جبهههای جنگ حضور دارند یا حضور خواهد یافت که بخش مهمی از آنها را خلبانان جتهای جنگنده و کاربران سامانههای راداری و موشکی تشکیل میدهند که البته شامل پرندههای تهاجمی نیست. آنچه مجلس عوام انگلیس در اختیار عموم قرار داده است، نشانگر موضع لندن در مقابل جنگی است که به گفته رابرت (اف) کندی (جونیور)، از یک کودتا علیه دولت حامی روسیه آغاز شد.
انگلیس البته اصلیترین حامی جنگ در اوکراین نیست. این کشور را آلمان پس از مرکل و البته امریکای بایدن همراهی میکنند، اما میتوان به جرأت گفت مانند مسابقات اسبدوانی نعل به نعل آلمانیها، سیاستمداران محافظهکار کمکهای مالی برای ادامه این جنگ اختصاص دادهاند. آنچه در گزارش رسمی آمده است، همچنین نشان میدهد از فوریه (بهمن - اسفند) ۲۰۲۲ عددی معادل ۷.۱ میلیون پوند توسط دولت محافظهکار به این جنگ اختصاص داده شده است که شامل کمکهای نظامی و پشت جبهههای جنگ است. این کمکها تنها در داخل اوکراین صرف نشده بلکه همانطور که اشاره شد، بخش مهمی از آن در آموزش نیروهای متخصص صرف شده است. اگر بخواهیم به تفکیک درمورد این کمکها صحبت کنیم، باید اینگونه اشاره شود: سال مالی ۲۰۲۲ و همچنین سال مالی ۲۰۲۳ معادل ۲.۳ میلیارد پوند و سال مالی 25-۲۰۲۴ همین میزان به اضافه تصویب بودجه کمکی ۲.۵ میلیارد پوندی در ۱۲ ژانویه ۲۰۲۴. این کمکها نشان میدهد در جبهههای شرقی هیچ چیز آرام نیست. از پیشروی روسیه خبرهایی به گوش میرسد و از نافرمانی فرماندهان نسبت به زلنسکی.
به نظر میرسد ماه عسل زلنسکی و رهبران غربی، روزهای سردی را سپری میکند و امریکاییها هم از ادامه کار با زلنسکی چندان خشنود نیستند. چهرهای که میتواند جانشین زلنسکی شود، بلاشک یک نظامی است و تنها نیرویی که توانسته است مستقل از زلنسکی برای خود با غربیها به گپوگفت بنشیند، وزیر دفاع رستم انورویچ اومروف است که به پست ریاست جمهوری اوکراین نزدیک است. در بین تسلیحات و کمکهای نظامی که به اوکراینیها داده شده و آن چیزی که وعده آن به آنها داده شده، آنچه مشهود است راهبرد نظامی است که انگلیس به همراه دو متحد بزرگ خود در جنگ اوکراین دنبال میکنند. آنها خواهان تضعیف قوای نظامی روسیه از طریق از بین بردن تسلیحات عملیاتی روسها هستند به همین دلیل، موشکهای نقطهزن و میانبرد همواره در لیست کمکهای نظامی غربی بوده است.
در حال حاضر همانطور که کمکهای نظامی انگلیس نشان میدهد قوای اوکراین کمی تهاجمیتر خواهد شد و روی موشکهای میانبرد و سلاحهایی تمرکز خواهد کرد که در نبردهای بهاره بتواند در آستانه انتخابات انگلیس موفقیتهایی را به ارمغان بیاورد. این موفقیتها با سرنگونی سامانههای ضدموشکی و کشتیهای نظامی روسیه برای لندن معنا خواهد یافت به همین جهت نبردهای بهاره و ضدحملههای روزهای پیشرو بر بنادر و سامانههایی تمرکز دارد که در سواستوپل کریمه و مناطق شرقی مستقر هستند.