«ایران» معادلات جدید خاورمیانه را در آینه نگاه تحلیلگران و اندیشکده‌های غربی بررسی می‌کند

تغییر پارادایم در غرب آسیا

تغییر چهارچوب حاکم بر منطقه در پی عملیات «وعده صادق» از قلب ایران آغاز شده است

سیاست خارجی/  «تاریخ منطقه غرب آسیا را باید به دو بخش قبل و بعد از عملیات وعده صادق تقسیم کرد» ؛ این سخن رهبر انقلاب که به روایت نشریه «خط حزب‌الله»، چندی پیش در جریان یک دیدار خصوصی مطرح شده، اشاره‌ای مهم به اهمیت تاریخی و راهبردی عملیات «وعده صادق» در 25 فروردین 1403 دارد که یک نقطه عزیمت الگویی را در بطن تحولات پرفراز و فرود منطقه خاورمیانه رقم زده است.
با وقوع عملیات نظامی مستقیم ایران علیه رژیم صهیونیستی ، تحولات پرشتابی در غرب آسیا در حال روی دادن است که تا پیش از این اگر نه ناممکن اما دور از انتظار به نظر می‌رسید؛ واقعیاتی که متأثر از این انگاره مهم در سیاست خارجی که «تهدیدات مشترک، دوستی می‌آفریند و آن را تداوم می‌بخشد»، متغیرهای نوینی را به معادلات جاری خاورمیانه وارد کرده است.
در این میان اگر چه تا پیش از این به فهم منتقدان، نزدیکی ایران و کشورهای عربی در قالب یک نظم منطقه‌ای بدون مداخله بازیگران فرامنطقه‌ای با موانعی جدی روبه‌رو بود، اما نباید از زاویه دیگر این نگاه غافل شد که بی‌پاسخ گذاشتن یارکشی رژیم اسرائیل و تلاش آن برای سوق دادن بیشتر این کشورها به سمت ائتلاف با تل‌آویو در کنار اقدامات نظامی خونین این رژیم در منطقه از سوی بازیگران مهمی همچون ایران می‌توانست امکانی را برای به اجرا در آوردن نظم امریکایی- اسرائیلی در پی عملیات طوفان الاقصی فراهم کند.
اما حمله تروریستی اسرائیل علیه منافع جمهوری اسلامی در دمشق، سبب شد ایران که در سال‌های پیش از آن، مواجهه نظامی خود با این رژیم را به فراتر از رویکرد جنگ‌های کلاسیک کشانده و متأثر از استراتژی جنگ‌های نامتقارن به پیش رانده بود، با انجام عملیات غافلگیرانه «وعده صادق» مؤلفه‌های قدرت بازدارنده خود را به نمایش بگذارد؛ رویدادی که  توانست علاوه بر اسرائیل و امریکا پیامی برای کشورهای منطقه داشته باشد که نظم مبتنی بر همکاری درون‌منطقه‌ای از پشتوانه مؤلفه‌های نظامی بازدارنده در مواجهه با بازیگران تهدیدکننده امنیت همچون تل‌آویو بهره‌مند است؛ واقعیتی که نشان داد موشک‌های ایرانی می‌توانند هر هدفی را مورد اصابت قرار دهند و با تحمیل هزینه‌های سنگین به مراکز جمعیتی دشمنان و تهدید زیرساخت‌ها، آسیب‌های عمیقی ایجاد کنند و اهرم سیاسی مؤثری برای سیاست‌های مداخله‌جویانه بازیگران فرامنطقه‌ای باشند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد، تغییر پارادایم حاکم بر مناسبات کشورهای غرب آسیا در پی عملیات «وعده صادق» از قلب ایران آغاز شده و به‌جرأت می‌توان گفت که می‌تواند بخش قابل اعتنایی از مجموعه سرفصل‌های یک نظم جدید در خاورمیانه باشد.
چه این مهم از همین حالا در شیفت پارادایمی امریکا از رویارویی مستقیم به سیاست بازدارندگی پدیدار شده است.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و چهارصد و چهل و نه
 - شماره هشت هزار و چهارصد و چهل و نه - ۰۹ اردیبهشت ۱۴۰۳