امین محمودی
خبرنگار

بازار برنج یکی از بازارهای مواد غذایی و کالای اساسی بوده که طی یک‌سال گذشته نوسانی نداشته و آرامش بر آن حکمفرما بوده است؛
به طوری که هم‌اکنون در بازار قیمت برنج طارم و هاشمی به محدوده ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان رسیده و انواع دیگر برنج نیز از جمله ندا، فجر و شیرودی نیز با قیمت پایین‌تر به فروش می‌رسد.
در وضعیت فعلی تولید برنج داخلی در ۱۹ استان کشور به حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تا ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تن رسیده است، از طرف دیگر در سال گذشته یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج نیز به کشورمان وارد شده که می‌توان گفت موجودی سال گذشته برنج حدوداً ۴ میلیون و ۲۰۰ تن بوده است.
این در حالی است که چندی پیش مرکز آمار رسماً اعلام کرد که هر ایرانی در یک سال، ۳۵ کیلوگرم برنج مصرف می‌کند که به این معنی است که با توجه به حدود ۹۰ میلیون نفر جمعیت کشورمان می‌توان گفت کشورمان سالانه به سه میلیون و ۱۵۰ هزار تن برنج نیاز دارد.

مقایسه واردات در 2 سال اخیر
براساس آمار گمرک در سال گذشته، ایران یک میلیون و 117 هزار تن برنج به ارزش یک میلیارد و 360 میلیون دلار وارد کرد، این در حالی است که در سال 1401 چیزی حدود یک میلیون و 780 هزار تن از این کالای اساسی به ارزش 2 میلیارد و 137 میلیون دلار وارد کشور شده بود.
به همین دلیل می‌توان گفت واردات برنج طی یک‌سال اخیر به لحاظ وزنی با کاهشی 37 درصدی و به لحاظ ارزشی حدوداً 40 درصد کاهش یافته است؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت با کاهش 660 هزار تنی واردات این محصول ارزبری آن در یک‌سال اخیر 830 میلیون دلار کمتر شده است.
طی این مدت به ترتیب 673 هزار و 942 تن برنج به ارزش 770 میلیون و 932 هزار دلار از مبدأ هند، 336 هزار و 575 تن برنج به ارزش 410 میلیون و 841 هزار دلار از مبدأ پاکستان، 71 هزار و 678 تن برنج به ارزش 80 میلیون و 209 هزار دلار از مبدأ امارات، 33 هزار و 434 تن برنج به ارزش 42 میلیون و 440 هزار دلار از مبدأ مناطق آزاد و ویژه و در مجموع یک هزار و 488 تن برنج به ارزش یک میلیون و 563 هزار دلار برنج از مبدأ سه کشور تایلند، تایوان و عراق به کشورمان وارد شده است.

کاهش قیمت با حمایت بخش خصوصی
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران اظهار داشت: سال گذشته بخش خصوصی با حمایت دولت وارد بازار برنج ایرانی شد و حجم بالایی از محصول را که به‌دلیل نبود تقاضا در انبار شالیکاران و تولیدکنندگان انباشته شده بود، خریداری و با قیمت مناسب در بازار عرضه کرد.
مسیح کشاورز تصریح کرد: در حالی که پیش‌بینی می‌شد در سال 1402 قیمت برنج ایرانی با تبعیت از نرخ تورم از 200 هزارتومان گذر کند، ورود بخش خصوصی مانع ادامه این مسیر شد و قیمت برنج مرغوب ایرانی تا کیلویی 80 هزار تومان کاهش یافت.
وی با تأکید براینکه بخش خصوصی با قبول ریسک بالای اجرای طرحی که هیچ پیشینه‌ای نداشت و آینده آن نیز مبهم بود، سرمایه خود را به خطر انداخت، اظهار داشت: اعضای انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران با نگاه ملی و حمایت از تولید داخلی خطر کردند و این طرح را اجرا کردند که خوشبختانه با موفقیت اجرا شد.
کشاورز با تأکید براینکه در پایان سال گذشته و پیش از شروع فصل جدید کشت برنج، از ادامه این طرح جلوگیری شد و ناخواسته بازار به‌نفع دلالان شد، افزود: اگر این اتفاق فقط برای اندک محصول باقی‌مانده سال گذشته بود، مشکل‌ساز نمی‌شد، اما افزایش قیمتی که گریبانگیر بازار برنج ایرانی شده است، معیار قیمت محصول سال جدید می‌شود و بیم آن می‌رود قیمت برنج ایرانی دوباره افزایش یابد.
وی ادامه داد: در صورت افزایش بی‌منطق قیمت برنج در بازار، قطعاً شاهد بازگشت رکود به بازار این محصول می‌شویم و تقاضا برای خرید برنج کمتر می‌شود.

برش

پاسخ مثبت به پیشنهاد دولت
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران با بیان اینکه سال 1401، قیمت برنج ایرانی با رشد 300درصدی از مرز 150 هزار تومان گذر کرد، گفت: جهش قیمت موجب کاهش تقاضا و انباشت محصول شد و بیم آن می‌رفت که حجم قابل‌توجهی برنج از بین برود و کشاورز و تولیدکننده خسارت سنگینی متحمل شوند؛ در چنین شرایطی اعضای انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران به پیشنهاد دولت پاسخ مثبت داده و با حذف حلقه‌های واسطه‌گری، محصول برنج را مستقیم از تولیدکننده خریداری و به بازار عرضه کرد.