نوسازی وسایل نقلیه که از سال 96 تقریباً متوقف شده بود، از سال گذشته با اسقاط 72 هزار انواع خودرو، صرفه‌جویی 666 میلیون لیتری مصرف سوخت و 152 میلیون دلار یارانه پنهان و درآمدزایی 447 میلیون دلار درآمد از محل صادرات را به دنبال داشته است.
بر اساس آمار ستاد نوسازی ناوگان حمل و نقل، از 35 میلیون وسیله نقلیه در حال تردد در کشور، بیش از 14 میلیون (معادل حدود 40 درصد) فرسوده است. اسقاط خودروهای فرسوده از سال 85 و در قالب ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت آغاز شد که بنا بر آمار علمکرد اسقاط خودرو از این سال تا سال 96، عملکردی قابل قبول بوده و سالانه حدود 200 تا 280 هزار خودرو فرسوده از رده خارج شده است اما از سال 96 تا 1400 این عدد به کمتر از 14 هزار رسیده است که حدود 9 دهم‌درصد برنامه اسقاط را محقق کرده است. با توجه به اینکه اسقاط خودروهای فرسوده بیشتر بر پایه واردات برای جایگزینی طرح‌ریزی شده بود، ممنوعیت واردات از سال‌های آخر دهه 90، مهم‌ترین عامل توقف نوسازی است؛ اما دولت سیزدهم با ارائه قانون ساماندهی صنعت خودرو، اسقاط خودروها را بر پایه تولید قرار داده است.
میانگین اسقاط خودرو بر اساس استاندارد جهانی حدود 20 درصد تولید است. با توجه به اینکه سالانه در کشور حدود یک میلیون و 200 هزار خودرو تولید می‌شود بنابراین باید سالانه حداقل 340 هزار خودرو فرسوده از رده خارج شود. مهران سالاریه، رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل و نقل، با ارائه گزارشی از 11 ماه فعالیت این ستاد از اسقاط 72 هزار خودرو در سال گذشته خبر داد که نسبت به سال 1401 رشد 228 درصدی و نسبت به 4 سال قبل از آن یعنی از سال 1398 تا 1400 (اسقاط 57 هزار خودرو) رشد 25 درصدی دارد.
وی بیان داشت: میزان صرفه‌جویی سوخت بابت ۷۲ هزار و ۲۲۸ خودرو اسقاط شده در سال ۱۴۰۲ حدود ۶۶۶ میلیون لیتر بوده و بیش از ۱۵۲ میلیون دلار صرفه‌جویی در پرداخت یارانه سوخت توسط دولت انجام شده است و ۸ درصد معادل ۹۰۰ نفر کاهش کشته سالانه تصادفات رانندگی نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته‌ایم.
به گفته رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل و نقل، در روزهای پایانی سال ۱۴۰۲ ابلاغ آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو که یکی از بهترین و مترقی‌ترین قوانین این حوزه است، نویدبخش اقدامات خوب در این حوزه در سال ۱۴۰۳ خواهد بود که بسیاری از انتظارات قانون هوای پاک و حتی فراتر از آن را جامه عمل می‌پوشاند.
وی با بیان اینکه در سال گذشته مجوز شماره‌گذاری یک میلیون و ۴۰۰ هزار دستگاه خودرو صادر شده است، گفت: از این تعداد ۱۵ هزار و ۶۷۸ دستگاه مجوز برای خودروهای وارداتی است. سالاری ادامه داد: از ۱۵ هزار و ۶۷۸ مجوز، تعداد هشت هزار مجوز به واردات رسمی، پنج هزار و ۷۳۹ مجوز به خودروهای بند ث ماده ۳۰ قانون احکام دائمی، ۸۵۴ مجوز برای مزایده فراجا و بقیه مجوزها برای سایر خودروهای وارداتی اختصاص یافت.
وی در مورد واردات خودرو گفت: برای اخذ گواهی اسقاط از خودروهای وارداتی، میزان ارزبری و رتبه انرژی آنها ملاک قرار گرفته است؛ به عنوان مثال اگر قیمت خودرو تا ۱۵ هزار یورو و رتبه انرژی آن بالاترین سطح باشد، یک گواهی و اگر قیمت خودرو بالاتر از ۱۵ هزار یورو و سطح رتبه انرژی نیز پایین‌تر باشد، ۳.۵ گواهی اسقاط نیاز است. در این خصوص رئیس ستاد نوسازی ناوگان حمل و نقل در پاسخ به «ایران» در خصوص برنامه این ستاد برای نوسازی ماشین‌های سنگین و تجاری گفت: در نوسازی ناوگان دو برنامه توسعه و نوسازی همزمان پیش می‌رود؛ در حوزه نوسازی بر اساس تکالیف عمل می‌کنیم. تعداد هر خودرویی که باید از رده خارج یا وارد شود، مشخص است. قبلاً در ازای هر واردات باید خودرویی از رده خارج می‌شد اما در قانون ساماندهی رویکرد کلی این است افرادی که خودروی فرسوده اسقاط می‌کنند، گواهی اسقاط می‌گیرند و واردکنندگان یا تولیدکنندگان نیز باید این گواهی را بگیرند؛ مثلاً ممکن است اسقاط خودرویی 30 گواهی اسقاطی داشته باشد اما واردات معادل آن نیاز به 15 گواهی اسقاط داشته باشد که به این ترتیب تعدیل نرخ‌ها نیز اتفاق افتاده است.