یادنامه «ایران» به مناسبت درگذشت دکتر پرویز داوودی
در قامت پدر اقتصاد اسلامی ایران
دکتر پرویز داوودی استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی روز پنجشنبه به ملکوت اعلی پرکشید. مرد روزهای سخت اقتصاد ایران در کسوت استادی، کارشناسان خبرهای را برای ایران تربیت کرد و در مسئولیتهای مختلف خود گامهای مهمی را برای پیشرفت ایران برداشت. پیر عرصه اقتصاد ایران تا آخرین لحظههای تپش قلبش، دغدغه اقتصاد ایران و تربیت دانشجویان متخصص و متعهد خود را داشت؛ ایشان در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی و اجرایی با قبول مسئولیتهای خطیری چون معاون اول رئیسجمهور در دولت نهم، معاون اقتصادی رئیس قوه قضائیه، معاون اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام دلسوزانه برای اعتلای جمهوری اسلامی و پیشرفت اقتصاد ایران تلاش کرد.
اگرچه از پرویز داوودی گفتن و از این استاد برجسته اقتصاد و مرد کهنهکار سیاست نوشتن، در مجال تنگ یک صفحه روزنامه نمیگنجد اما امیدواریم همین چند خط، سرنخی باشد برای جستوجوی بیشتر خوانندگان محترم در آثار فخیم و ارزشمند و برخی اقدامات دکتر پرویز داوودی و انشاءالله روحش شاد و جایگاهش بهشت برین باشد.
پرویز داوودی در سال ۱۳۳۱ در تهران به دنیا آمد؛ وی در سال ۱۳۵۹ دکترای خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه ایالتی آیووا در امریکا دریافت کرد. وی در دولت ششم معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی را بر عهده داشت و در فاصله سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳ نیز معاون اقتصادی قوه قضائیه بود. داوودی در دولت نهم، بهعنوان معاون اول رئیسجمهور فعالیت کرد و در دولت دهم نیز ریاست مرکز بررسیهای استراتژیک را برعهده داشت. وی در دوره ریاست سیدمحمود هاشمی شاهرودی در مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس دفتر وی بود؛ همچنین آن مرحوم مدیرمسئول فصلنامه تخصصی اقتصاد و الگوسازی بود.
در قامت پدر اقتصاد اسلامی ایران
به لحاظ گرایش اقتصادی و دیدگاه فکری، دکتر پرویز داوودی را میتوان به عنوان پدر اقتصاد اسلامی ایران دانست. وی در دهه ۶۰ با اندیشمندانی همچون آیتالله هاشمی شاهرودی به تدوین آثار برجسته اقتصاد اسلامی همچون مبانی اقتصاد اسلامی و پول در اقتصاد اسلامی در دفتر همکاری حوزه و دانشگاه پرداخت؛ همچنین به عنوان معاون اقتصادی دکتر نمازی در وزارت اقتصاد، پایه تحقیقات اقتصادی متعددی را بنا نهاد که آثار آن را میتوان در مهار تورم سال ۱۳۷۴ مشاهده کرد. همچنین دکتر داوودی در همکاری با زندهیاد علامه مصباحیزدی گروه اقتصاد مؤسسه امام خمینی (ره) را تأسیس و رشته فلسفه اقتصاد اسلامی را پایهگذاری کرد.
دکتر پرویز داوودی هنگامی که معاون اول رئیسجمهور دولت نهم شد، از ظرفیت محققان اقتصاد اسلامی در تدوین برنامه پنجم توسعه استفاده کرد و در دولت دوم احمدینژاد به عنوان رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری زمینه تدوین کتابهای متعدد شاخصهای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را فراهم کرد. ایشان در نقش معاون اقتصادی قوه قضائیه و
رئیس دفتر ریاست مجمع تشخیص مصلحت همواره حامی صیانت از معیشت مردم بود و در ادامه نیز به عنوان عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام تمام تلاش خود را برای پیشرفت اقتصاد ایران کرد. وی از اساتید برجسته اقتصاد خرد بود که در دانشگاه شهید بهشتی و سایر مراکز آموزشی شاگردان بسیاری تربیت کرد و در محیط آکادمیک الگوی تفکیک بانکداری اسلامی را ارائه داد. دکتر داوودی شیفته اقتصاد اسلامی بود.
سوابق اجرایی کهنهکار اقتصاد و سیاست ایران
دکتر داوودی طی عمر گرانبهای خود در جایگاههای متعددی به اقتصاد ایران در عرصههای مختلف اجرایی، پژوهشی و سیاستگذاری خدمت کردند که در ادامه برخی عناوین ایشان را مرور میکنیم.
1- معاون امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی از سال 1368 تا 1376
2- عضو شورای پول و اعتبار بانک مرکزی از سال 1368 تا 1376
3- عضو شورای بورس اوراق بهادار تهران از سال 1368 تا 1376
4- عضو شورای مشورتی بررسیهای اقتصادی ریاست جمهوری از سال 1374 تا 1376
5- عضو کمیسیون شورای اقتصاد سازمان برنامه و بودجه از سال 1368 تا 1376
6- عضو هیأت امنای مؤسسه پژوهشهای پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از سال 1369 تا 1370
7- رئیس سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران و معاون امور بینالملل وزارت امور اقتصادی و دارایی (1380 تا 1381)
8- رئیس بنیاد ملی نخبگان و عضو هیأت امناء از سال 1384 تا 1386
9- معاون اول رئیسجمهور از سال 1384 تا 1388
10- دبیر ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی از سال 1384 تا 1388
11- عضو و جانشین رئیس کارگروه تحول اقتصادی در سال 1387
12- رئیس ستاد راهبردی و هماهنگی توسعه استانی از 1386 تا 1388
13- رئیس شورای عالی تدوین برنامه پنجم سازندگی از 1386 تا 1388
14- مسئول کارگروه تحول و فناوری نظام بانکی کشور از 1386 تا 1388
15- رئیس شورای بازنگری در قوانین پولی و بانکی
16- عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
17- مشاور عالی رئیسجمهور در دولت دهم
18- عضو کمیسیون بررسی اعطای نشانهای دولتی از سال 1384 تا 1388
19- عضو هیأت امنای دانشگاه علوم پزشکی ایران
20- رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری در دولت دهم
21- عضو هیأت ممیزه مرکزی علوم انسانی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
22- عضو هیأت علمی و استاد رشته اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی از 1361
23- مدیر گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) از 1364
24- عضو شورای عالی و کمیته اقتصادی سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)
25- عضو کمیته دکترای دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
26- عضو هیأت تحریریه فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین از سال 1384
27- سرپرست کمیته تخصصی اقتصاد وابسته به دفتر گسترش و برنامهریزی آموزشی عالی
28- مدیر گروه اقتصاد دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی از سال 1377 تا 1379 و از سال 1381 تا 1384
29- مدیرمسئول مجله اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی از سال 1368 تا 1376
30- مدیرمسئول مجله سیاستها و پژوهشهای اقتصادی، وزارت امور اقتصادی و دارایی از سال 1370 تا 1376
31- رئیس مؤسسه پژوهشهای اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس از سال 1369 تا 1373
32- عضو شورای تخصصی گروه اقتصاد دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس از سال 1369 تا 1373
33- مدیر گروه اقتصاد و عضو کمیته دکترای دانشگاه تربیت مدرس از سال 1364 تا 1370
34- عضو گروه اقتصاد دفتر همکاری حوزه و دانشگاه از سال 1361 تا 1367
35- مدیرمسئول مجله اقتصادی دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
فعالیتهای پژوهشی مؤثر
استاد برجسته اقتصاد
در کنار فعالیتهای متعدد اجرایی زندهیاد داوودی در دوره انقلاب اسلامی و خدماتش، وی در عرصه علمی و پژوهشی نیز جزو نوابغ و اساتید برجسته اقتصاد ایران بودند.
ایشان در دانشگاه با تمرکز بر تدریس اقتصاد خرد و پول و بانکداری در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، گامهای مهمی در راستای اعتلای سطح آموزشی کشور برداشتند. علاوه بر فعالیتهای آموزشی مؤثر زندهیاد داوودی در دانشگاه، تألیفات ارزشمند و آثار پژوهشی ایشان نیز برکات فراوانی را به یادگار گذاشته است که در ادامه عناوین برخی کتب و مقالات ایشان به اختصار بیان میشود تا علاقهمندان به این استاد برجسته با مطالعه آنها بیشتر با نگاه دکتر داوودی در سیاستگذاری اقتصادی و در فضای آکادمیک اقتصاد آشنا شوند.
کتابها
«اقتصاد خرد 1» مؤسسه تحقیقاتی اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس، سال 1374
«پول در اقتصاد اسلامی»، با مشارکت نظری و میرجلیلی، سازمان سمت، سال 1384
«مبانی اقتصاد اسلامی» با مشارکت کارگروه دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، سازمان سمت، 1371
«درآمدی بر اقتصاد اسلامی»، با مشارکت کارگروه دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، سازمان سمت، 1367
«Money in Islamic Economy»، ترجمه، معاونت امور اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، 1995
«اقتصاد پول و بانکداری»، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، سال 1388
به سوی حذف ربا از نظام بانکی (از نظریه تا عمل)
«اقتصاد خرد پیشرفته» انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، سال 1389