سلولهای بنیادی، هوش مصنوعی و هیدروژل؛ روشهای جدید درمان دیابت
آرزوکیهان/ دیابت درحال حاضر به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است. دیابت نوع 2 (دیابت بزرگسالان) حدود 90 تا 95 درصد این بیماران را تشکیل میدهد. تاکنون هیچ درمانی برای دیابت یافت نشده است. با وجود این بسیاری از مطالعات نشان داده است که اطلاعرسانی درباره رژیم غذایی صحیح و رعایت رژیم غذایی مناسب در کنترل قند خون بسیار مهم است.
دیابت و عوارض آن یکی از علل اصلی مرگ زودهنگام در اکثر کشورهاست. ۳۲.۶ درصد مرگهای ناشی از دیابت در سنین زیر ۶۰ سال رخ میدهد. عواملی چون وزن و سبک زندگی میتوانند در روند ابتلا به دیابت بشدت تأثیرگذار باشند. در گذر زمان تا به امروز استفاده از انسولینهای قلمی برای درمان این بیماری بسیار کارساز بوده و میزان نگرانیها را کمتر کرده است. همچنین میتوان با استفاده از فناوریهای جدید میزان خطر قطع عضو را در سیر درمان کاهش داد. راههای جدیدی نیز برای درمان این بیماری پیشنهاد شده است.
استفاده از سلولهای بنیادی
یکی از راههای درمان بیماری دیابت استفاده از سلولهای بنیادی است. سلولهای بنیادی به علت ظرفیت بیحد و مرزشان در تمایز با بافتها و اندامهای حیاتی بدن، میتوانند برای درمان دیابت مورد استفاده قرار بگیرند. از نظر تئوری سلولهای بنیادی قابلیت برنامهریزی مجدد پاسخ ایمنی میزبان در برابر سلولهای بتای پانکراس و ترمیم سلولهای بتا پانکراس را دارند. این دو عامل در درمان دیابت نوع 1 مؤثر هستند اما باید توجه داشت انجام آزمایش قند خون ناشتا در زمان مناسب، افزایش تحرک بدنی و ورزش منظم، پرهیز از سیگار و دخانیات، کاهش وزن و رعایت تناسب اندام برای افراد در معرض خطر دیابت، ضروری است.
درمان زخم با فشار منفی
روش دیگر برای درمان زخمهای دیابتی استفاده از درمان با فشار منفی (NPWT) است. این فرایند نوعی از پانسمان زخم است که درصد بهبودی کامل با استفاده از آن بالاست، زمان بهبودی کوتاهتر است و قطع عضو را کاهش میدهد. NPWT چند بخش دارد. یک پانسمان فوم یا گاز به طور مستقیم روی زخم قرار میگیرد. یک چسب پانسمان زخم را میپوشاند و مهر و موم میکند. یک لوله زهکشی از زیر لایه چسب هدایت میشود و به یک پمپ خلأ قابل حمل متصل میشود.
NPWT برای درمان انواع مختلف زخم استفاده میشود. در NPWT، دستگاهی که مکش خلأ (فشار منفی) را با دقت کنترل میکند پانسمان زخم را پوشش میدهد. مایع زخم و بافت از ناحیه درمان شده به داخل یک محفظه (canister) منتقل میشود. از این طریق جریان خون افزایش مییابد و زخم سریعتر بهبود مییابد.
تزریق هیدروژل
ساخت یک هیدروژل جدید توسط محققان دانشگاه استنفورد، روش دیگری برای مقابله بهتر با بیماری دیابت است. در این روش درمانی، بیمار مجبور نیست روزانه داروهای دیابت را مصرف کند. هیدروژل داروها را در دوز مناسب برای مدت زمان طولانی آزاد میکند. هیدروژل حالت ژلهای دارد و بهراحتی با سرنگ معمولی قابل تزریق است اما به اندازه کافی جامد و پایدار است که به مدت 4 ماه در داخل بدن دوام بیاورد. این روش درمان، مصرف داروها را برای افراد آسانتر میکند، کیفیت زندگی بیماران را بهبود میبخشد و عوارض مرتبط با مدیریت دیابت را کاهش میدهد. به گفته محققان، بیماران در طول یک سال فقط 3 واکسن از این دارو را تزریق میکنند.
هوش مصنوعی
با توسعه هوش مصنوعی امروزه پزشکان قادرند تا بیماران دیابتی را شناسایی کنند و روشهای درمانی متفاوتی را برای جلوگیری از قطع عضو ارائه دهند. با وجود پیشرفتهای پزشکی و فناوری، قطع پا ناشی از زخمهای دیابتی همچنان درحال افزایش است. بنابراین، تلاشها باید در جهت پیشگیری و تشخیص زودهنگام باشد. متخصصان مراقبتهای بهداشتی نیاز به آموزش، تجهیز و پشتیبانی با منابع کافی دارند تا بتوانند مراقبتهای مناسب از پا را ارائه دهند. هوش مصنوعی و فناوری هوشمند میتواند فرصت قابل توجهی برای بهبود کارایی در مراقبت از دیابت فراهم کند تا عوارض پای دیابتی را کاهش دهد.
تشخیص زودهنگام و مقابله
از هوش مصنوعی و سایر فناوریهای دیجیتال برای دستیابی به شیوههای نو در درمان دیابت استفاده میشود. گزارش شده است که هوش مصنوعی میتواند در چندین حوزه مدیریت دیابت از جمله تشخیص الگو، تسریع تشخیص و ارائه درمان و بهبودی پای دیابتی مورد استفاده قرار گیرد. تشخیص زخم دیابت کار پر زحمتی است و نیاز به مهارت و دانش خاصی دارد و این تخصص در همه مناطق جهان در دسترس نیست. برای کمک به بیماران در این مناطق میتوان از سیستمهای کامپیوتری و پزشکی از راه دور استفاده کرد.
برای تشخیص و ارزیابی زخمهای دیابتی، راهحلهای مبتنی بر هوش مصنوعی نتایج بسیار دلگرمکنندهای به دست داده است. تشخیص زودهنگام مشکلات دیابتی میتواند زمان درمان را کاهش دهد. استفاده از کامپیوتر برای تشخیص نواحی مستعد زخم که پیچیدگیهای خودش را دارد، بسیار کارآمد و مؤثر است.
یکی دیگر از عوامل مهمی که متخصصان کامپیوتر به آن میپردازند، ساخت کفش مناسب برای بیماران دیابتی است. بهخصوص بیمارانی که دچار زخم پا هستند، نمیتوانند از کفشهای معمولی استفاده کنند زیرا وضعیت و درد بیمار را بدتر میکند. هوش مصنوعی با طراحی قالبهای دقیق میتواند به ساخت کفشهای مخصوص هر بیمار کمک کند تا از فشار مضاعف روی پا جلوگیری شود. زیرا فشار مضاعف، به پای بیمار دیابتی بشدت آسیب میزند و عواقب بدی را به دنبال خواهد داشت.