امین محمودی
خبرنگار

وزارت جهاد کشاورزی و دولت سیزدهم علاوه بر حمایت از تولید محصولات کشاورزی با سیاست‌هایی همچون افزایش نرخ خرید تضمینی و اعطای تسهیلات به کشاورزان، واردات محصولات کشاورزی را در دستور کار خود قرار داده است تا انبارها پر از این کالاها باشد و بازار دچار هیچ‌گونه نوسان و کمبودی نشود، به‌طوری که با وجود افزایش تولید بسیاری از محصولات کشاورزی و تأمین کامل بازار از این محصولات، دولت بیش از نیاز مصرفی سالانه آنها روی به واردات آورده است.
نقطه عطف این امر از آنجایی آغاز شد که وزارت جهاد کشاورزی در سال گذشته با همکاری سازمان توسعه تجارت به آسیب‌شناسی فرایند ثبت ‌سفارش کالاهای اساسی پرداخت و به این نتیجه رسید که از مهم‌ترین آســـیـب‌ها در این حوزه می‌توان به عدم تطابق حجم ثبت ‌‌سفارش‌ها با نیاز واقعـی کشــور، مکمـل نبودن واردات و تولید داخـلـی، وجود امـضـاهای طلایی در مســـیـر، عـدم ارزیابی و اعتبارسنجی با شاخـص‌های تجـاری و امکان انحصار در واردات اشاره کرد.
اما با این حال سامانه هوشمند ثبت سفارش که هم‌اکنون مورد استفاده وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است، ضمن کاهش زمان انقضای ثبت سفارش‌ها به‌ گونه‌ای عمل می‌کند که تأمین کالاهای اساسی منحصر به یک واردکننده نباشد.
مدیریت فرایند واردات کالا و کاهش انحصار بازار از دیگر نتایج این امر است، به طوری که هم‌اکنون در حوزه نهاده‌های دامی 70 بازیگر جدید فعالیت می‌کنند و این در حالی است که این بازار در یک دهه اخیر بشدت انحصارگرایی را به خود دیده است.
از طرف دیگر شاهد کاهش واردات 3 میلیون و 300 هزار تنی گندم، کاهش950 هزار تنی واردات برنج و کاهش واردات ۱۵۰ هزار تنی چای بوده‌ایم.
آمارهای گمرک حاکی از آن است که سال گذشته ۲۴ میلیون و ۶۱۹ هزار تن کالای اساسی به ارزش ۱۶ میلیارد و ۷۱ میلیون دلار وارد کشور شده است که ذرت، روغن و برنج بیشترین سهم را در واردات کالاهای اساسی دارند. این میزان کالاهای اساسی وارداتی، سال گذشته در مقایسه با مدت مشابه ماقبل به لحاظ وزنی ۱.۳۵ درصد و از حیث ارزش 10 درصد کاهش داشته و در واقع واردات گوشت قرمز در سال‌ جاری افزایش چشمگیر ۲.۵ برابری داشته است. این در حالی است که سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۲۵ میلیون تن کالا به ارزش ۱۸ میلیارد و ۱۷۰ میلیون دلار کالای اساسی وارد کشور شده که با وجود کاهش ۱۹ درصدی در وزن، از نظر ارزش ۲ درصد افزایش نسبت به سال ۱۴۰۰ داشته است.  به این ترتیب می‌توان مدعی شد نسبت به سال گذشته ۲.۱ میلیارد دلار کالای اساسی کمتر وارد شده است.

جزئیات واردات کالاهای اساسی
گزارش گمرک در خصوص ۵ قلم اول کالاهای اساسی در سال گذشته حاکی از آن است که در این مدت ذرت با ۳ میلیارد و ۸۱۳ میلیون دلار، روغن‌های خوراکی نیمه‌جامد، مایع و خام با ۲ میلیارد و ۳۷۷ میلیون دلار، انواع دانه‌های روغنی با ۲ میلیارد و ۲۳۹ میلیون دلار، برنج با یک میلیارد و ۳۰۶ میلیون دلار و کنجاله سویا با یک میلیارد و ۶۲ میلیون دلار ۵ قلم اول کالاهای اساسی را به خود اختصاص داده‌اند. 
بر اساس این گزارش، بین ۵ قلم نخست، کالای اساسی ذرت و کنجاله سویا به لحاظ ارزش به ترتیب 16 درصد و ۲۴.۲۲ درصد افزایش و روغن‌های خوراکی ۶.۲۰ درصد، انواع دانه‌های روغنی یک درصد و برنج 45 درصد کاهش داشته است. این گزارش حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۲ یک میلیارد دلار گندم، ۷۴۷ میلیون دلار جو، ۵۷۴ میلیون دلار لاستیک سنگین، ۴۷۷ میلیون دلار شکر خام، ۴۶۰ میلیون دلار کود شیمیایی، ۴۰۶ میلیون دلار گوشت قرمز سرد سنگین، ۳۰۰ میلیون دلار کاغذ چاپ و تحریر، ۲۹۳ میلیون دلار خمیر کاغذ، ۲۸۸ میلیون دلار گوشت قرمز سبک گرم، ۲۲۹ میلیون دلار چای خشک، ۲۱۷ میلیون دلار حبوبات، ۱۲۲ میلیون دلار سموم تکنیکال شیمیایی، ۸۸ میلیون دلار گوشت مرغ، ۵۰میلیون دلار انواع بذر و ۲۰ میلیون دلار کاغذ روزنامه وارد شده است.