بازار مسکن در حالی سال گذشته را به پایان رساند که در این سال، آهنگ افزایش تورم این بخش بعد از چند سال جهش و رشد قیمتی، کند شد و در ماه‌هایی از سال حتی تورم مسکن منفی شد. ارائه برنامه تولید مسکن در قالب نهضت ملی مسکن و همچنین اجرای طرح‌های ساماندهی در کنار برنامه ثبات اقتصادی، عوامل تعیین کننده در کنترل تورم در بازار مسکن شمرده می‌شوند.
بر اساس آمارهای رسمی، قیمت مسکن در شهر تهران که در سال‌های پایانی دهه 90 رشد 94‌درصدی را نیز تجربه کرده بود در سال 1402 روند نزولی پیدا کرده و به حدود 25 درصد رسیده است. آخرین گزارش از تحولات بازار مسکن در شهر تهران که بانک مرکزی آن را منتشر کرده مربوط به اسفند گذشته است. این گزارش نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه مسکن در شهر تهران در پایان ۱۴۰۲ به ۲۴.۸ درصد کاهش یافته که نسبت به بهمن گذشته ۱۲.۵ واحد درصد کاهش یافته است. تورم نقطه به نقطه مسکن در شهر تهران در بهمن سال گذشته ۳۷.۳ درصد بود. کاهش رشد قیمت مسکن در پایان سال قبل در حالی است که در ماه‌های ابتدایی این سال رشد قیمتی بیش از 90 درصد بود. اما از خرداد ماه روند رشد قیمتی کند شد و متوسط رشد ماهانه در ماه‌هایی از سال منفی شد.
بر اساس این گزارش، تورم ماهانه مسکن شهر تهران ۳.۸ درصد بوده است. طبق اعلام بانک مرکزی میانگین قیمت هر متر مربع واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران در اسفند ماه حدود ۸۱ میلیون تومان بوده است. گزارش بانک مرکزی همچنین حاکی است تورم اجاره بهای مسکن در شهر تهران در پایان اسفند ۱۴۰۲ معادل ۴۴.۵ درصد بوده است. طبق این گزارش، تورم اجاره‌بها هم روند کاهشی داشته به طوری که از حدود ۶۰ درصد در شهریور ۱۴۰۲ به ۴۴.۵‌درصد در اسفند رسیده که کاهش حدود ۱۵ واحد درصدی را نشان می‌دهد. 
گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران در اسفند گذشته نشان می‌دهد تعداد آپارتمان‌های مسکونی معامله شده در شهر تهران به 6.2 هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل از آن به ترتیب 0.1 و 6.4 درصد کاهش نشان می‌دهد. فعالان بازار مسکن بخشی از کاهش تعداد معاملات را ناشی از کاهش معاملات دلالی و سرمایه‌ای می‌دانند. با توجه به اجرای قوانینی مانند شناسایی خانه‌های خالی و نظارت بر بنگاه‌های معاملات املاک به منظور کاهش تخلفات، معاملات مسکن به سمت معاملات مصرفی سوق پیدا کرده است.
برنامه دولت برای مسکن، ادامه ساخت و ساز و تولید، عرضه مسکن مناسب مصرف به بازار، نظارت بر بازار و حمایت از مستأجران است. در برنامه نهضت ملی مسکن ساخت 4 میلیون واحد مورد نظر است که بر اساس آخرین آمار، 2.5 میلیون واحد وارد فاز اجرایی شده و برنامه متولیان حوزه مسکن تحویل ماهانه واحدها در سال جدید است. در این خصوص مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی گفت: بنا داریم در امسال، هر ماه یک رویدادی برای تحویل مسکن‌ها در سراسر کشور داشته باشیم.
وی افزود: البته سرعت تحویل مسکن‌ها در هر استان و شهر متفاوت است اما در مجموع سرعت خوبی را در ساخت و تحویل مسکن‌ها در سال جدید داریم. البته نهضت ملی مسکن قالب‌های مختلف شهری، روستایی، بافت فرسوده، خودمالکی، حمایتی و انبوه‌ساز را شامل می‌شود.
وی در پایان به ساخت مسکن برای اقشار گفت: امسال ساخت مسکن برای اقشار (مانند ساخت مسکن برای هیأت‌های علمی) را در دستور کار داریم.
از سوی دیگر تحقق شعار سال مبنی بر رشد تولید با تکیه با مشارکت مردم، در حوزه مسکن نیز قرار است اجرا شود. از این‌رو حمایت دولت با ارائه زمین، تسهیلات و واگذاری ساخت به مردم در دستور کار قرار گرفته است تا روند تولید مسکن سرعت بگیرد. به گفته وزیر راه و شهرسازی، مشارکت مردم در ساخت مسکن یک راهبرد اصلی در این حوزه است که متوسط زمان ساخت مسکن با مداخله بیشتر دولت از 3 سال بیشتر طول می‌کشد که در مسکن مهر این زمان تا بیش از 11 سال نیز طول کشید، در حالی که با استفاده از روش مشارکت مردم این زمان را به حدود یک سال و نیم رساندیم.
وی افزود: با کوتاه شدن زمان ساخت، با توجه بر کمتر شدن آثار تورم در این حوزه، هزینه پروژه‌ها نیز کاهش می‌یابد و از جمله آثار حضور مردم در میدان ساخت مسکن این است که کیفیت نیز افزایش می‌یابد.
وی با بیان این‌که امسال با تزریق سرمایه مردمی ساخت مسکن سرعت بیشتری می‌گیرد، تصریح کرد: راهبرد ما ورود بخش خصوصی و عمومی به فرایند ساخت است. دولت اموری مثل تأمین زمین، خدمات زیربنایی، تسهیلات بانکی و... را فراهم می‌کند تا ساخت با سلیقه مردم انجام شود.

برش

نوید تداوم ثبات در بازار مسکن 
افزایش ساخت و ساز و آغاز تحویل واحدهای ساخته‌شده از طرح نهضت ملی مسکن و مسکن مهر تأثیر خود را در کاهش شتاب قیمت‌ها در بخش مسکن نشان داده است. بدین ترتیب در حالی که اوایل سال گذشته رشد سالانه قیمت آپارتمان در تهران افزایشی بود، در پایان سال رشد قیمت آهنگ کندی دارد. بر اساس آمار بانک مرکزی، در دولت دوازدهم متوسط رشد قیمت ماهانه مسکن در تهران ۴.۱ درصد بود که در دولت سیزدهم تاکنون به ۳.۲ درصد کاهش یافته است و با تحویل صدها هزار واحد از طرح نهضت ملی مسکن در سال جدید، از این رشد باز هم کاسته خواهد شد. فعالان بازار مسکن در خصوص تحولات این بازار در سال جدید معتقدند ادامه تولید مسکن و تحویل واحدها به متقاضیان در کنار اجرای برنامه‌های ثبات اقتصادی و کنترل بازارهای موازی، می‌تواند ثبات در بازار مسکن را تداوم بخشد.