تولید و عرضه مسکن در کشور در سیاست‌های دولت به دو صورت ساخت مسکن و واگذاری آن به متقاضیان و یا تأمین زمین و ساخت توسط مردم اجرا می‌شود. ساخت مسکن در برنامه نهضت ملی مسکن اجرا می‌شود. در این برنامه ۴میلیون مسکن در قالب واحد مسکونی یا زمین برای ساخت تأمین می‌شود. تأمین زمین علاوه بر برنامه نهضت ملی مسکن در طرح جوانی جمعیت برای خانوار‌ دارای ۳ فرزند و بیشتر نیز اجرا می‌شود. بنابر آمار وزارت راه و شهرسازی، امسال در طرح جوانی جمعیت واگذاری زمین به ۷۰ هزار خانوار برنامه‌ریزی شده بود که اکنون این عدد محقق شده و حتی زمین‌های واگذاری شده در این طرح از ۷۰ هزار خانوار نیز فراتر رفته و بیش از ظرفیت است.
در نهضت ملی مسکن نیز برنامه امسال و سال آینده تأمین زمین برای دو میلیون متقاضی است که نیمی از آن اراضی در روستاها و نیم دیگر در شهرها واگذار خواهد شد. بر اساس گزارش وزارت راه و شهرسازی، پیشرفت ساخت‌وساز در پروژه‌هایی که مدیریت ساخت توسط مردم انجام می‌شود در مقایسه با پروژه‌های انبوه‌سازی بیشتر است
۱۴۰۳ ؛ سال ساخت مسکن
با توجه به اینکه تأمین و آماده‌سازی زمین طرح‌های حمایتی ساخت واحد مسکونی در مراحل پایانی قرار دارد افزایش سرعت ساخت و تولید مسکن در سال آینده، مورد انتظار است. مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی نیز بر افزایش سرعت تولید مسکن در سال آینده تأکید کرده است. وی در نشست پایش عملکرد استان‌ها در طرح نهضت ملی مسکن، سال ۱۴۰۳ را سال ساخت مسکن دانست و گفت: در روزهای باقی‌مانده تا پایان سال آماده‌سازی زمین‌ها شتاب می‌گیرد تا در سال آینده که آن را سال ساخت مسکن نامگذاری کرده‌ایم، شاهد افزایش سرعت ساخت مسکن در کشور باشیم.
وزیر راه و شهرسازی به تشریح مأموریت‌ها و چشم‌اندازهای سال آینده در این حوزه پرداخت و گفت: در حوزه تأمین و آماده‌سازی زمین بخش زیادی از اهداف محقق شده است؛ البته در حوزه سرعت بخشی به اتمام واحدهای مسکن مهر نیز رشد خوبی داشتیم، اگرچه انتظار ما بیش از این بوده است. همچنین در حوزه جوانی جمعیت به ۱۰۰ درصد اهداف امسال دست یافتیم.
وی افزود: در حوزه بافت فرسوده که هدفگذاری ۲۴۰ هزار واحد را برنامه‌ریزی کرده بودیم در مراحل نهایی قرار دارد و این هدفگذاری نیز محقق می‌شود.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به عملیات ساخت طرح نهضت ملی مسکن، بخش اعظم آن را منوط به تأمین مالی از شبکه بانکی دانست و گفت: میزان تسهیلات پرداختی با سال ۱۴۰۱ قابل مقایسه نیست و رشد چندبرابری داشته است. از طرفی مبلغ تسهیلات بانکی از ۳۵۰ میلیون تومان به ۵۵۰‌میلیون تومان افزایش و نرخ سود از ۲۳درصد به ۱۸ درصد کاهش یافت.
بذرپاش با بیان اینکه تا رسیدن به نقطه مطلوب، با وجود همه کارهای انجام شده، هنوز فاصله داریم، گفت: هدفگذاری برای سال ۱۴۰۳، سرعت‌بخشی برای آماده‌سازی زمین‌ها در روزهای باقی‌مانده از اسفندماه امسال است تا در سال آینده که آن را سال ساخت مسکن نامگذاری کرده‌ایم، هم در بخش واحدهای متمرکز در شهرهای جدید و هم در بخشی که به مردم واگذار شده، شاهد افزایش سرعت ساخت مسکن باشیم.
وی افزود: در سال آینده پرونده مسکن مهر جمع‌بندی می‌شود و شاید معدود پروژه‌هایی از مسکن مهر باقی بماند که به طرح نهضت ملی مسکن منتقل می‌شوند؛ زیرا راهی به غیر از این وجود ندارد. وزیر راه و شهرسازی از واگذاری ۱۰۰ هزار هکتار زمین در شهرها و روستاها در قالب نهضت ملی مسکن در سال آینده خبر داد و گفت: وزارت راه و شهرسازی قیمت‌گذاری در زمینه ملک ندارد و در این بخش، عرضه گسترده، ثبات ایجاد می‌کند.
امسال نزدیک به 60 هزار هکتار زمین فقط در شهرها تأمین شده و تا سال آینده بیش از 40 هزار هکتار زمین نیز در روستاها به رقم قبلی اضافه خواهد شد.

مسکن روستایی
وزیر راه و شهرسازی تأکید کرد: سال ۱۴۰۳ باید ساخت مسکن روستایی رونق بگیرد؛ آمارها بیانگر عبور از ۴۲۰ هزار مسکن ساخته شده روستایی است. همچنین در تأمین زمین مسکن روستایی بیش از ۵۰۰ هزار قطعه زمین هدفگذاری شده بود که بیش از این عدد زمین تأمین شده است و هم‌اکنون عملیات تخصیص به متقاضیان در حال انجام است و برای سال ۱۴۰۳ نیز همین تعداد هدفگذاری شده است.
بذرپاش یادآور شد: مجموع یک میلیون قطعه زمین در بخش روستایی، بیش از ۴۰هزار هکتار است. بنابراین، این عدد نه تنها کم نظیر بلکه بی‌نظیر است.

برش

حمایت از مستأجران
علاوه بر تولید مسکن، ساماندهی بازار اجاره و حمایت از مستأجران نیز در بازار مسکن دنبال می‌شود. در این راستا، قانون ساماندهی بازار و اجاره مسکن در حال سپری شدن مرحله نهایی در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام است. قانون ساماندهی بازار و اجاره مسکن در تعیین سقف میزان افزایش اجاره سالانه کمک‌کننده است. به اعتقاد فعالان بازار مسکن هر چه میزان عرضه زمین و خانه در قالب طرح نهضت ملی مسکن افزایش یابد، قیمت مسکن و اجاره بهتر کنترل خواهد شد.
وزیر راه و شهر‌سازی نیز درباره موضوع افزایش قیمت اجاره گفت: منتظر قانون ساماندهی بازار اجاره مسکن هستیم که در مجلس شورای اسلامی مصوب شده و هم‌اکنون نیز مراحل تأیید در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام را می‌گذراند. این قانون در صورت تصویب می‌تواند کمک بسیاری به کنترل بازار مسکن و اجاره‌بها کند و ما منتظر ابلاغ هر چه زودتر آن هستیم. راه‌اندازی سامانه خودنویس برای ثبت قراردادهای اجاره به‌صورت مجانی یکی از برنامه‌های ساماندهی بازار اجاره است که دولت اجرا کرده است. وزیر راه و شهرسازی با اشاره به سهولت دسترسی مردم به خرید و فروش و اجاره مسکن، گفت: راه‌اندازی سامانه خودنویس منجر به عقد بیش از ۱۰۰ هزار قرارداد بین موجر و مستأجر شد و این آمار نشان می‌دهد این سامانه از مرحله آزمایشی خارج شده است. از طرفی به همکاران‌مان در این بخش ابلاغ شده است تا بخش خرید و فروش هم به این سامانه اضافه و خرید و فروش در سال آینده از این طریق انجام شود.