به بهانه «تابستان همان سال» جدیدترین ساخته سینمایی محمود کلاری
ستاره فیلمبردارها
محدثه واعظی‌پور
روزنامه‌نگار
حضور محمود کلاری در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، از این منظر حائز اهمیت است که در سالی که اغلب چهره‌های هم‌نسل او غیبت دارند، کلاری در قالب کارگردان به فضای رقابتی جشنواره پا گذاشته است. محمود کلاری از نسل سینماگرانی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیتشان را شروع کردند، او در کنار تورج منصوری و علیرضا زرین دست، در فضایی که سینمای پس از انقلاب به وجود آورده بود، درخشیدند و به ستاره تبدیل شدند. در سینمای ضد ستاره نخستین سال‌های پس از انقلاب، کارگردانان و عوامل فنی بویژه فیلمبرداران به شهرت رسیدند.
کلاری فرصت همکاری با کارگردانان شاخص هر دوره را به دست آورده است. از داریوش مهرجویی (سارا) و مسعود کیمیایی (سرب) تا ابراهیم حاتمی‌کیا (از کرخه تا راین) و مهدی فخیم‌زاده (همسر). او فیلمبرداری است که نوع نگاه و سبک کارش، به آثار تجاری هم وزن و زیبایی می‌دهد و تنها متخصص پروژه‌های هنری و دشوار نیست. «همسر» به عنوان یک کمدی سرحال خانوادگی، «بادیگارد» یک اکشن سیاسی، «برف روی کاج‌ها» که فیلمبرداری سیاه و سفید درخشانش، به یادماندنی است و «درخت گلابی» با رنگ‌آمیزی شاعرانه‌اش، تنها بخشی از این تنوع و استادی را نمایش می‌دهند. کلاری در کارش، تنوع و تجربه‌گرایی دارد و خود را محصور فرم یا فضای خاصی نمی‌کند، حتی همکاری‌اش با بزرگان سینما باعث نمی‌شود محتاط باشد و تجربه کردن با نسل تازه را از دست بدهد.همان طور که همیشه در شخصیتش نوعی شوخ‌طبعی، طنازی و جوانی هست، در کارنامه‌اش هم می‌توان روح پرشور یک هنرمند همیشه نوجو و جوان را به نظاره نشست.
کلاری به عنوان کارگردان، چندان پرکار نیست و تا به حال سه فیلم ساخته که دو تجربه اول، بازتاب و انعکاس زیادی نداشته و همچنان شخصیت فیلمبردار او بر وجه فیلمسازی‌اش سایه انداخته است.
او در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر، با «تابستان همان سال» در بخش سودای سیمرغ حضور دارد، فیلمی پربازیگر که داستانی خانوادگی دارد. فیلم کلاری را علی اوجی تهیه کرده که با وجود پرکاری‌اش در سینمای ایران، در سال‌های اخیر، فیلم شاخص و اثری ویژه در کارنامه‌اش نمی‌توان سراغ گرفت. در میان بازیگران فیلم، به نسیم ادبی بازیگر خوب تئاتر و علی شادمان که در این روزها، یکی از بهترین بازیگران جوان سینما و تئاتر است، می‌توان اشاره کرد.محمود کلاری در این فیلم با پسرش کوهیار به عنوان فیلمبردار همکاری کرده، کوهیار از نسل فیلمبرداران جدید سینمای ایران است که امید فراوانی به آینده او وجود دارد.
کلاری در کنار کارگردانی و فیلمبرداری، گاهی مقابل دوربین رفته، ظاهر جذاب و چهره فتوژنیکش، می‌توانست از او یک ستاره بسازد، اما به نظر می‌رسد کلاری ترجیح می‌داده بازیگری را در لانگ شات به نظاره بنشیند. حضور اندکش در «بانو» (داریوش مهرجویی) یا نقشش در «بمب یک عاشقانه» (پیمان معادی) دلپذیر است، البته بیشتر از همه اینها بازی‌اش در «کارگران مشغول کارند» (مانی حقیقی) که نقش مردی میانسال و جذاب را بازی کرده است.
باورش سخت است که کلاری 70 سالگی را پشت سر گذاشته است، روحیه او، سرزندگی و اشتیاق به حرفه را تداعی می‌کند و این شاید، مهم‌ترین وجه شخصیت هنری این فیلمبردار و کارگردان باشد.