در گفتوگوی «ایران» با حسین ریگی مطرح شد
میــرو قصه مردانگی است
«میرو» به عنوان سومین اثر سینمایی حسین ریگی از فیلمسازان بلوچ کشور در بخش سودای سیمرغ چهل و دومین جشنواره بینالمللی فیلم فجر حضور دارد. این کارگردان که پیش از این در حوزه مستندسازی فعال بود، فیلمهای «لیپار» و «هوک» را ساخته است و «لیپار» مورد تحسین منتقدان و مخاطبان هم قرار گرفته است اما «هوک» توفیق چندانی به دست نیاورد.حسین ریگی «میرو» را در ژانر کودک و نوجوان ساخته است و قصه آن در بستر دوران دفاع مقدس در دهه ۶۰ روایت میشود. سودابه بیضایی، امیررضا دلاوری، حمید ابراهیمی، آرزو تاجنیا، ابوالفضل همراه، مهدی دینمحمدپور، ایوب افشار و جمعی از هنرمندان بومی استان سیستان در این اثر که بنیاد شهید و امور ایثارگران و بنیاد سینمایی فارابی سرمایهگذاران فیلم هستند و سعید الهی تهیهکنندگی آن را برعهده دارد، نقشآفرینی کردهاند. حضور این اثر در جشنواره فجر ۴۲ بهانهای شد تا با کارگردان آن گفتوگویی داشته باشیم که در ادامه میخوانید:
سپیده شریعت رضوی
خبرنگار
این سالها تصویر نازیبایی از سیستان و بلوچستان به نمایش درمیآید و شاید در این مسیر تنها ابزار هنری و رسانهای میتوانند زیباییها و ظرفیتهای مستعد این استان محروم را به نمایش درآورند. شما در مسیر ساخت «میرو» چه قدر به این مهم توجه داشتید؟
همانگونه که در سؤال شما بیان شده است، این رسانه است که باعث میشود یک منطقه، جغرافیا یا فرهنگ به یک مقوله خاصی شناخته شود؛ این میتواند مثبت با منفی باشد. رسانه حتی میتواند درباره امن یا ناامن بودن منطقه نیز نظر بدهد.
قاعدتاً این مسأله برای استان سیستان و بلوچستان هم وجود داشته و رسانه، سینما و تلویزیون سهواً یا عمداً که بیشتر روی اولی تأکید دارم باعث شده تصویری درست از این منطقه روی پرده سینماها و صفحه تلویزیون نقش نبندد.
بعدها مدیران و مسئولان و اساساً حاکمیت به این نتیجه رسیدند که باید تصویری درست از سیستان و بلوچستان به سراسر ایران و دنیا مخابره کنند چراکه ما هرچه قدر بتوانیم فضای امنی در مرزهایمان به تصویر بکشیم و این حس را به مخاطب انتقال دهیم، اتفاق خوبی رخ میدهد و این اتفاق در سالهای اخیر شکل گرفته است و من به عنوان فیلمساز بومی سعی کردهام تصویری درست از این استان به نمایش بگذارم؛ یعنی نزدیک به آن چیزی که از سیستان و بلوچستان میتوانیم نشان دهیم.
«میرو» به چه معناست و ایده ساخت سومین اثر بلند سینمایی شما چگونه شکل گرفت؟
براساس شناخت و فعالیت مستمر مستندسازی در این استان به سوژههای مختلفی برخوردم و «میرو» تلفیقی از چند ایده است که من سعی کردم طرحی از مجموعه همه آنها ارائه دهم و با اضافه شدن مهدی معبودی و در انتها فیلمنامهنویسی خوب پیمان شیرخانی، فیلمنامه شکل گرفت. همچنین باز هم در ژانر کودک و نوجوان و فضای بومی این اثر را ساختم تا تصویری درست از سیستان و بلوچستان روی پرده سینماها داشته باشیم.
این برای اولین بار است که شما قصهای متعلق به دوران دفاع مقدس در دهه ۶۰ را روایت میکنید. اینکه قصه فیلم با محوریت نمادین یکی از بسیجیان نوجوان شهرستان چابهار و اراده او برای عزیمت به جبهههای جنگ، تحت تأثیر سردار شهید حاج قاسم میرحسینی ساخته شده است، ادای دینی به این شهید است؟
سالهای سال است که فیلم درباره دفاع مقدس در ایران ساخته میشود و در همه آثار نشان داده شده است که مردم در تهران، خراسان، خوزستان، آذربایجان، کردستان، ایلام، کرمان، اصفهان و... در این دفاع حضور داشتند و از میهن خود محافظت میکردند اما اغلب نمیدانند که مردم سیستان و بلوچستان در زمان جنگ تحمیلی از مرزها دفاع میکردند و بیش از 2 هزار و 100 شهید دادند. به همین دلیل به این نتیجه رسیدم که همراه با دوستان میتوانیم اثری خلق کنیم که ادای دینی به این شهدا باشد. سیستان و بلوچستان یکی از کوچکترین شهدای جنگ را تقدیم وطن کرده است و من دوست داشتم اثری در ژانر دفاع مقدس برای کودکان و نوجوانان خلق کنم.
در مسیر ساخت «میرو» با چه چالشهایی مواجه بودید؟ اساساً چه قدر نهادها با شما برای ساخت اثر در سیستان و بلوچستان همکاری میکنند؟ چه قدر امکانات در آنجا وجود دارد؟
وقتی دوربین از تهران برای ساخت فیلم خارج میشود، تازه چالشها، خود را نشان میدهند که از مهمترین آنها میتوان به نبود زیرساخت و امکانات و دوری از مرکز اشاره کرد. این چالشها وجود دارد اما با همراهی و همکاری ارگانهای مختلف سعی کردیم اثری خلق کنیم که درخور شأن استان سیستان و بلوچستان باشد.
از قصه این اثر برایمان بگویید و اینکه حامل چه پیامی برای مخاطبان است و چه هدفی را دنبال میکند؟
«میرو» به مردانگی یک مرد میپردازد و قصه این اثر درباره نوجوانی است که برای رضایت مادر و نشان دادن مردانگی خود دل به دریا میزند و در طول مسیر طی شده به رشد و بلوغ میرسد.
اسامی بازیگران چهره و بعضاً سلبریتی در لیست بازیگران میرو به چشم نمیخورد. برای انتخاب آنها با چه مسائلی روبهرو بودید؟ قرار است بازیگر جدیدی از طریق فیلم شما معرفی شود؟
برای من انتخاب بازیگر مسأله مهمی است و همیشه در این سالها چالش داشتم چراکه میخواستم نزدیک به سوژهها باشد. وقتی قراراست اثری سینمایی خلق شود از گروه کارگردانی گرفته تا نویسندگان و تهیهکننده پیشنهاداتی را نسبت به نقشی که در فیلمنامه وجود دارد، مطرح میکنند. ما سعی کردیم در کنار بازیگران حرفهای مانند سودابه بیضایی، امیررضا دلاوری، آرزو تاجنیا و ایوب افشار از 18 نابازیگر نیز استفاده کنیم، البته این غیر از شخصیت اصلی است که در فیلم اول من حضور داشت. در «میرو» تلاش کردیم از تلفیق بازیگران حرفهای و غیرحرفهای استفاده کنیم که فکر میکنم تعادل خوبی بین بازیگران شکل گرفت.
عدهای حضور بازیگر چهره را به بیشتر دیده شدن فیلم در گیشه مرتبط میدانند اما شما هیچ وقت در این مسیر حرکت نکرده اید. بازیگران نیامدند یا خودتان نخواستید؟
اینکه بازیگر میتواند به فروش فیلم کمک کند، درست است اما باید بازیگرانی را برای یک اثر انتخاب کرد که به قصه نزدیک باشند و ما در «میرو» این اتفاق را رقم زدیم که بازیگران حرفهای و غیرحرفهای همه در جای خود ایستادند و بسیار به نقششان نزدیک هستند. تصور میکنم بازی یکدستی از همه آنها شاهد خواهیم بود.
چرا تنها از هنرمندان بومی در نقشهای اصلی و فرعی بهره نبردید؟
هر فیلمی شرایط خاص خود را برای انتخاب بازیگر دارد، برخی از فیلمها میطلبد از بازیگران حرفهای و چهره استفاده شود. برخی از فیلمها چنین ویژگی ندارد چراکه باید بکر بودن اثر را به مخاطب نشان داد. قاعدتاً فیلمنامه و شرایط حاکم بر اتمسفر فیلم میتواند تعیین کند که ما از سلبریتی و چهره استفاده کنیـــــــــم یا نابازیگرانی که کسی آنها را نمیشناسد اما توانمند و مستعد هستند.