شیما جهان بخش
خبرنگار

 
 4 سالی است که سیستان و بلوچستان کم بارش‌ترین استان کشور است و هر روز تن هامون خشک‌تر از قبل می‌شود. در این شرایط اهالی نیمروز که گرد و غبار، نفسشان را بریده، چشم به آسمان دوخته و منتظر باران هستند و مسئولان ملی در تلاشند تا با تأمین حقابه هیرمند که تاکنون پرداخت نشده این تنش آبی را رفع کنند.
در تمام این سال‌ها نسخه‌های فراوانی برای حل این مشکل پیچیده شده که برخی از آنها شکست خورده اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم صدای مردم سیستان و بلوچستان به گوش متولیان رسید و عزم مسئولان امر برای کاهش محدودیت‌های آبی این استان جزم شده است. در حال حاضر آبرسانی به شهرهای تشنه این استان از چند جهت در حال پیگیری بوده و مسئولان در تلاشند باوجود بدعهدی کشور افغانستان و عدم پایبندی این کشور به معاهده مهم بین‌المللی حقابه هیرمند و ادامه خشکسالی‌های چندین ساله با اجرای طرح‌هایی همچون«جهاد آبرسانی»، «آغاز مراحل انتقال آب از دریای عمان»، «ساخت آب شیرین‌کن‌ها»، «حفر چاه‌های آب ژرف» و... آب مورد نیاز مردم را تأمین کنند.

زنگ خطر خشکسالی در چهار سال گذشته
«علیرضا قاسمی»، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان در گفت‌و‌گو با «ایران» با اعلام اینکه این استان چهارمین سال خشکسالی بی‌سابقه را پشت سر می‌گذارد اظهار داشت: وضعیت بارش‌ها در سال‌های اخیر به‌خصوص در حوزه شمال استان و زاهدان بسیار بحرانی بوده و آمارها نشان می‌دهد در 30سال گذشته هرگز چنین شرایطی نداشته‌ایم. قاسمی با اشاره به طرح‌های اجرا شده برای کاهش تنش آبی در استان افزود: سال گذشته با حمایت‌های ویژه دولت حدود 148 چاه در استان کف شکنی، لایروبی، حفر و تجهیز شد و توانستیم با تولید حدود یک‌هزار و 20 لیتر آب در ثانیه تابستان را پشت سر بگذاریم.البته امسال هم کمبودهایی داشته‌ایم اما با اجرای برنامه‌ها تقریباً شرایط نرمالی را مانند سال گذشته سپری کرده‌ایم.

اقدام فوری برای نجات چاه نیمه‌ها
وی ادامه داد: خشکسالی‌های متوالی سبب شد در اسفند سال گذشته در حوزه زاهدان و زابل حجم زنده چاه نیمه‌ها را از دست بدهیم از این رو با تأکید دولت 2 اقدام فوری در دستور کار قرار گرفت و توانستیم شرایط را مدیریت کنیم. بر این اساس در دوراهی دشتک ابتدا یک طرح اضطراری شروع و 15 حلقه چاه در دشت حرمک حفر شد. همچنین 10 حلقه چاه جدید را وارد مدار کرده و توانستیم 420 لیتر در ثانیه یعنی تقریباً بیش از 30 درصد از برداشت آب از چاه نیمه‌های زاهدان را کاهش دهیم.
قاسمی با اشاره به اینکه برای تهیه آب پایدار در حرمک در مجموع 56 کیلومتر خط فشار متوسط اجرا شده است افزود: در دشت هامون هیرمند نیز با حفر43 حلقه چاه شاهد کاهش تنش آبی در روستاهای این منطقه بودیم. در حال حاضر از 320 روستای دچار تنش آبی در استان به عدد کمتر از 15 روستا رسیده‌ایم که مشکل آنها را هم با آبرسانی سقایی برطرف خواهیم کرد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با تأکید بر ادامه این روند افزود: در سال‌جاری نیز بارش‌های مؤثری در استان نداشته‌ایم و آخرین استان از لحاظ میزان بارش بوده‌ایم از این رو همچنان در تلاشیم با ادامه این روند تابستان پیش رو را هم مدیریت کنیم. در حال حاضر اقدامات اولیه برای حفر بیش از ۶۷ حلقه چاه انجام شده و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده تا پایان سال به شاخص مد نظر خواهیم رسید.
وی حفر 15 حلقه چاه در دشت شیله و 15 حلقه چاه در حرمک (وارد مدار) در مدت 10 ماه را از مهم‌ترین اقدامات انجام شده عنوان کرد و گفت: با این اقدامات توانسته‌ایم 1200 لیترآب در روز برای دشت هامون هیرمند تأمین کنیم. البته این میزان تا 1400 لیتر در روز قابل افزایش است.

اولین تابستان بدون قطعی آب در زاهدان
قاسمی بیان کرد: در بررسی‌های انجام شده از دشت شیله نیز مشخص شده ظرفیت آبی این دشت ۴۵۰ لیتر در روز است بنابراین ۱۵ حلقه چاه در این محدوده نیز حفاری شد که کیفیت آن نسبت به هامون هیرمند کمی بهتر است اما نیاز به شیرین‌سازی دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان با بیان اینکه به واسطه اقدام‌های صورت گرفته امسال اولین سالی بود که در تابستان قطعی آب در زاهدان گزارش نشده است، ادامه داد: با مجموع این اقدامات توانسته‌ایم تاکنون بیش از 2 هزار و 200 لیتر آب خام از جایی که کسی فکرش را نمی‌کرد برای زاهدان و منطقه سیستان تأمین کنیم. البته بهره‌برداری از آب شیرین‌کن‌ها نیز همواره مورد توجه بوده و در دهه فجر پیش رو چندین طرح در این حوزه به بهره‌برداری خواهد رسید. وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی شده تا زمانی که آب تهلاب و انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان می‌رسد این طرح اضطراری بتواند کمک کند که نگرانی بابت تأمین آب وجود نداشته باشد، تمام تلاش ما بر این است نگرانی‌ها را به حداقل و به صفر برسانیم.
وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین طرح آبرسانی روستایی در تاریخ انقلاب با 5 هزار میلیارد تومان اعتبار، جهت آبرسانی به یکهزار و 751 روستای سیستان و بلوچستان در دست اجراست، افزود: 25 درصد اعتبارات این طرح در کشور به استان سیستان و بلوچستان اختصاص دارد و در حال حاضر عملیات اجرایی 400 روستا در قالب این طرح در حال انجام است که بزودی این میزان به 700 روستا افزایش می‌یابد. با تلاش و پیگیری‌های مسئولان و نمایندگان و عنایت ویژه وزارت نیرو مقرر شد، پروژه آبرسانی به 632 روستا به طرح‌های ملی اضافه شود که حدود یکهزار و 800 میلیارد تومان اعتبار به این مهم اختصاص دارد. همچنین طرح آبرسانی 500 روستا نیز در حوزه مشارکت خیران است. بر این اساس با اجرای این 3طرح آبرسانی به 2 هزار و 883 روستا در یک برنامه زمان‌بندی شده تا پایان دولت اجرا خواهد شد.