با وجود تکاپوی بایدن برای عملی شدن طرح جدیدش، تل‌آویو علاقه‌ای به آن ندارد
طرح ناکارآمد دو دولتی
فائزه سادات یوسفی
خبرنگار
در بحبوحه نبرد در سرزمین‌های اشغالی، این روزها موضوع راه‌حل دو دولتی به عنوان طرحی برای پایان دادن به درگیری‌های فلسطین اشغالی با هدایت امریکا روی میز رایزنی‌های بین‌المللی قرار گرفته است.
طرح دو دولتی، طرحی تصنعی برای توصیف رسمی اشغالگری و همچنین کوچ دادن و محدود کردن جامعه فلسطینی به قسمت کوچکی از سرزمین متعلق به آنها با برچسب استقلال است. امریکا و عمده کشورهای عرب منطقه بر سر انعقاد این طرح اتفاق نظر دارند و در اغلب موارد پس از عملیات طوفان الاقصی از آن به عنوان مدلی برای چگونگی توقف نبرد در سازمان‌های بین‌المللی و عقیم‌سازی گروه‌های مقاومت یاد کرده‌اند. این در حالی است که ماهیت عملیات طوفان الاقصی تعارض تام با ایده دو دولتی و تمکین پذیری مردم فلسطین به موجودیت رژیم صهیونیستی داشته و گویای عدم پذیرش آن در جامعه فلسطینی است.
اما به نظر می‌رسد که امریکا تمام اهتمام خود را برای ارائه این طرح به عنوان نقطه اتکای جهانی برای ترسیم آینده جنگ در سرزمین‌های اشغالی به کار بسته است. چرا که طوفان الاقصی به خوبی اهمیت مسأله فلسطین را برای پایان دادن به درگیری‌های غرب آسیا و ضمانتی برای ایجاد ثبات در منطقه روشن کرده و نشان داده که تا این مسأله حل نشود، منطقه آبستن هر نوع درگیری خواهد بود.
به گزارش رویترز، جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا روز جمعه اعلام کرد، با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی درباره راه‌حل‌های احتمالی برای ایجاد یک کشور مستقل فلسطین که ممکن است شامل یک دولت غیرنظامی باشد، صحبت کرده است.
برخی گمانه‌ها اظهارات بایدن را، پاسخی به مواضع نتانیاهو در مخالفت با تشکیل کشور مستقل فلسطینی دانستند اما جان کربی، سخنگوی کاخ سفید با تکذیب آن ابراز داشت، بایدن در تلاش برای برنامه‌ریزی این تماس «مدت زیادی در تکاپو» بوده است.
تلاش برای تقریب راه‌حل دو دولتی به طرح نتانیاهو
بایدن در ادامه تأکید کرد که راه‌حل دو دولتی تا زمانی که نتانیاهو هنوز بر سر کار است، غیرممکن نیست. چرا که پیشتر از منظر امریکا، طرح این موضوع منوط به کناره‌گیری نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و شروع دولت جدید شده بود. از این رو، اظهارات کنونی بایدن نشان می‌دهد که امریکا با وجود اختلافات تاکتیکی با رژیم صهیونیستی، در تلاش برای نزدیک کردن دیدگاه خود به رژیم اشغالگر است. با این حال این امر میسر نمی‌گردد مگر آنکه خواسته‌های امروز نتانیاهو به عنوان «طرح به روز شده دو دولتی» به دولتمردان منطقه تحمیل شده و تلاش‌ها برای جذب نظرات آنها کلید بخورد. بر همین اساس بود که بایدن تصریح کرد نتانیاهو مخالف همه راه‌حل‌های دو دولتی نیست و انواع مختلفی از آن که در آن کشور فلسطین فاقد نیروی نظامی باشد، امکانپذیر است. او با اشاره به مخالفت‌های نتانیاهو بر راه‌حل دو دولتی، ابراز امیدواری کرد راه‌هایی وجود دارد که این کار را می‌تواند به انجام برساند. این در حالی است که نتانیاهو روز پنجشنبه گفت: «لازم است اسرائیل بر تمامی سرزمین‌های واقع در غرب رود اردن کنترل امنیتی داشته باشد. این با ایده حاکمیت ملی تناقص دارد. چکار می‌توانیم بکنیم؟»
می توان نتیجه گرفت که مخالفت‌های نتانیاهو برای این طرح، مرتبط به استفاده حداکثری او از شرایط به وجود آمده و تحت فشار قرار دادن طرف‌های روبه‌رو بر سر طرح مورد نظر خود است.
طبق برآوردها و اظهارات مقامات رژیم صهیونیستی، سناریوی احتمالی نتانیاهو برای غزه به این ترتیب است که منطقه شمال را بی‌ثبات نگه داشته و در گام بعد کنترل امنیتی این منطقه را در اختیار داشته باشند. سپس با ایجاد منطقه حائلی بین شمال و جنوب غزه مانع بازگشت ساکنان شده و حتی ساکنان کنونی را با فشار فزاینده و بحران شرایط انسانی و نبود امکانات اولیه مجبور به ترک منطقه کنند. این در حالی است که حتی رژیم صهیونیستی تلاش‌هایی برای کوچاندن مردم غزه به سمت خارج از مرزهای فلسطین اشغالی و اسکان در بیابان‌های مصر در پیش گرفته است.
مقاومت، حذف شدنی نیست
با توجه به تکاپوی موازی رژیم صهیونیستی و امریکا برای تحمیل این ایده، مردم و گروه‌های مقاومت فلسطین به آن تمکین نخواهند کرد و همچنان برای بازپس‌گیری سرزمین خود از اشغالگران، پا فشاری خواهند کرد. اکنون مردم زیر شدیدترین حملات و محاصره دارویی و غذایی همچنان به پشتیبانی گروه‌های مقاومت ادامه داده و به آن تأکید کردند. حماس نیز همواره تأکید کرده که اصطلاح راه‌حل دو دولتی را نمی‌پذیرد و آن را رد می‌کند، زیرا این راه‌حل به این معناست که باید رژیم صهیونیستی به طور مشروع به رسمیت شناخته شود.
آنها می‌گویند، فلسطینی‌ها از حق مشروع خود یعنی از بحر تا نهر و از «رأس الناقوره» تا «ام رشراش» یا خلیج عقبه کوتاه نیامده و خواهان تمامیت فلسطین اشغالی و پایان دادن به اشغالگری اسرائیل از سال 1948 هستند.
با این شرایط به نظر می‌رسد، اوضاع برای ارائه و پذیرش طرح دو دولتی به رغم فشار صهیونیست‌ها بر مردم فلسطین بویژه نوار غزه و تحمیل انواع جنایت‌ها، نسل کشی و شرایط غیر انسانی هموار نیست. فارغ از عدم پذیرش این طرح از سوی فلسطینی‌ها و با وجود آنکه کشورهای عرب تمایل کامل به ایجاد کشور فلسطینی دارند اما طرح بایدن با مخالفت کشورهای عرب مواجه خواهد شد و امریکا را برای راضی کردن آنها به زحمت خواهد انداخت.