«ایران» در گفت‌و‌گو با منصور براتی، کارشناس مسائل منطقه به بررسی ابعاد و پیامدهای حملات تلافی‌جویانه جمهوری اسلامی علیه اسرائیل در منطقه پرداخته است. این تحلیلگر مسائل امنیتی حملات نظامی اخیر را سبب افزایش قدرت بازدارندگی کشور بویژه در روند مقابله با رژیم صهیونیستی دانسته است.

ایران وعده تلافی حمایت اسرائیل از اقدام تروریستی علیه مردم ایران را عملی کرد و پایگاه‌های منطقه‌ای متحدان این رژیم را هدف حمله قرار داد. این پاسخ را چطور ارزیابی می‌کنید؟
حملات سپاه در اوج تنش‌های منطقه‌ای برخی نقاط سوریه، اقلیم کردستان عراق و مقر تروریست ها در پاکستان را هدف قرار داد و نشان از آمادگی همه‌جانبه موشکی ایران در یک گستره وسیع منطقه‌ای داشت. نقاطی که هدف حملات موشکی قرار گرفت جزو نقاط استراتژیکی به شمار می‌رفت که پیام آشکاری را درباره توان نظامی ایران با تکیه بر موشک‌های دوربرد به اسرائیل فرستاد. البته سطح واکنش هوشمندانه جمهوری اسلامی چنان بود که در عین تلافی و وارد کردن ضربه به مراکز مهم صهیونیستی، مانع از وقوع اتفاق بسیار بزرگ‌تری شود و به اسرائیل بهانه‌های جدیدتری برای تسری دامنه جنگ دهد.
اهدافی که اسرائیل از تسری جنگ و تحریک ایران برای ورود به آن دنبال می‌کند، چیست؟
پس از آغاز جنگ در غزه، ضربه اولیه گروه‌های مقاومت به اسرائیل، موازنه قدرت را به ضرر این رژیم تغییر داد. هرچند اسرائیلی‌ها با شدت عملی که در صد روز گذشته در غزه داشته‌اند، هم تعداد تلفات انسانی را بسیار بالا بردند و هم آنچنان ویرانی به بار آوردند که سکونت برای فلسطینیان بازمانده بسیار سخت شود اما نتوانستند رضایت لازم را به دست بیاورند. اسرائیل پس از سه ماه با چند ترور و همدستی احتمالی در عملیات خرابکاری در داخل ایران و سطح منطقه سعی داشت اعتماد به نفس قبلی خود را دوباره به دست بیاورد. از همین رو کمپین ترور و خرابکاری را علیه شخصیت‌های نزدیک به گروه‌های مقاومت به راه انداخت و در عین حال هدف تحریک تهران برای کشاندنش به جنگ را دنبال می‌کرد.

بنابراین می‌توان حملات موشکی ایران به مراکز اسرائیل را بموقع ارزیابی کرد؟
بله، اقدام قاطع جمهوری اسلامی در حملات اخیر جنبه‌های بازدارندگی ایران علیه نیروهای مخالف بویژه در برابر اسرائیل را افزایش خواهد داد بدون اینکه خطر جنگی را متوجه ایران سازد. این موضوع سبب خواهد شد تا حدی از شدت حملاتی که اسرائیلی‌ها قصد داشتند در حملات محرمانه بعدی خود اجرا کنند کمتر شود. این را هم نباید نادیده گرفت وقتی جنگی رخ می‌دهد دولت‌هایی که حامی یکی از طرفین جنگ هستند مجبور به واکنش‌های مستقیمی هم در سطح نظامی هستند. یعنی مؤلفه‌های بازدارندگی این‌گونه ایجاب می‌کند که در کنار حمایت مالی، تسلیحاتی، مستشاری گاهی هم تهدیدهای مستقیم خودشان را عملیاتی کنند تا بتوانند آنها را معتبر جلوه داده و بگویند که سیاست‌هایشان صرفاً اعلامی نیست. در واقع این حملات به طرف صهیونیستی و امریکایی این پیام را منتقل می‌کند که ایران آمادگی واکنش‌های مستقیم نظامی را هم دارد.

آیا این امر بر تعدیل رویکرد تل آویو در روند تنش‌های جاری اثرگذار خواهد بود؟
رژیم صهیونیستی برای انتقام‌گیری از عوامل شرکت کننده در عملیات 7 اکتبر، از انگیزه زیادی برخوردار است و تا این لحظه هم نتوانسته به طور کامل انتقام این شکست بزرگ را بگیرد. پس باید انتظار تداوم طراحی  کمپین خرابکاری و ترور و عملیات مخفی هم در داخل ایران و هم در سطح منطقه را داشته باشیم. احتمالاً تأثیری که این حملات روی اسرائیل خواهد داشت این است که مقداری با دقت بالاتر و در سطح پایین‌تر و با فاصله بیشتری بخواهد اقدامات تخریبی خود را ادامه دهد. بعید به نظر می‌رسد که کمپین متوقف شود اما با تأمل بیشتری از سوی صهیونیست‌ها همراه خواهد شد. از سوی دیگر ایران هم تلاش خواهد کرد که در مراحل بعدی سطح بازدارندگی خود را ارتقا دهد.

به نظر می‌رسد رویکردهای دیپلماتیک در منطقه بر سر حل موضوع غزه با شکست روبه‌رو شده است. نظر شما چیست؟
اگر چه سه ماه از آغاز جنگ می‌گذرد اما زود است که بگوییم تلاش‌های دیپلماتیک به ثمر ننشسته است. البته جنگ از تاب و توان اولیه خود هم افتاده است. صهیونیست ها بخشی از نیروهای خود را از نوار غزه خارج کرده‌اند و بخشی را به جبهه شمالی در آستانه مرز لبنان و بخشی دیگر را هم به کرانه باختری انتقال دادند تا در صورتی که بحرانی به وجود بیاید و این منطقه به سمت انتفاضه حرکت کند امکان ممانعت از بروز بحران و جلوگیری از گسترش آن را داشته باشد. اما در هر صورت جنگ در غزه به پایان نرسیده است. اسرائیلی‌ها در حال گسترش مناطق تحت سیطره خود در مناطق جنوبی‌تر غزه هستند و جنگ را به محدوده البریج و خان یونس کشانده‌اند. به نظر می‌رسد تا مدتی دیگر احتمالاً شاهد تبادل دوباره اسرا و زندانیان باشیم. اسرائیلی‌ها برخلاف روزهای اول جنگ، با توجه به حساس‌تر شدن نظام بین‌الملل در خصوص باقی ماندن آنها در غزه، نمی‌خواهند فشارهای بین‌المللی را متحمل شوند. در چند روز گذشته برای اولین بار گالانت وزیر دفاع اسرائیل، درباره نقش تشکیلات خودگردان در آینده غزه صحبت کرده در حالی که مقامات اسرائیلی در چند ماه گذشته همگی این موضوع را انکار می‌کردند که بخواهند این تشکیلات را در آینده غزه بازی دهند. واضح است که اسرائیل ناچار می‌شود در آینده، فلسطینی‌ها را -حداقل بخشی از آنها را- بازی دهد. به نظر می‌رسد طرحی که مصری‌ها برای آینده نوار غزه ارائه کرده بودند، اجرایی شود. این طرح شامل تشکیل یک دولت توافق ملی در غزه متشکل از همه گروه‌های فلسطینی از فتح و سازمان آزادیبخش فلسطین و چپ‌ها گرفته تا حماس خواهند توانست در آینده غزه نقش‌آفرین بوده و مشارکت سیاسی داشته باشند.