شیما جهان‌بخش
خبرنگار

خرید و فروش زباله‌های بازیافتی که این روزها سود بالایی را نصیب زباله‌گردها و دلالان خرید و فروش ضایعات کرده در سال‌های اخیر بسیاری از شهرک‌های حاشیه‌ای شهر کرمانشاه از جمله جعفرآباد، آقاجان و... را با معضل فعالیت مغازه‌های ضایعاتی و زباله گردی درگیر کرده است. آن طور که مسئولان شهری کرمانشاه اعلام کرده‌اند زباله گردها تمام زباله‌های بازیافتی را از 3 هزار و 500 مخزن شهر جمع‌آوری کرده و علاوه بر ایجاد ناهنجاری‌های شهری نمی‌گذارند سود این زباله‌ها به نفع شهر استفاده شود. روند کار این‌گونه است که زباله گردها پسماندهای ارزشمند و قابل بازیافت را از مخازن زباله سطح شهر جمع‌آوری کرده و گونی گونی به مغازه‌های ضایعاتی تحویل می‌دهند و این مغازه‌ها نیز در نهایت با تفکیک آنها اقدام به فروش این ضایعات به بالادستی‌های خود می‌کنند؛ چرخه‌ای که گردش مالی بسیار بزرگی دارد اما در نهایت چیزی نصیب کارهای توسعه‌ای شهر نمی‌شود.
 حالا پس از گذشت 20 سال با پیگیری‌های مسئولان استان کرمانشاه و حمایت‌های دولت، راه‌اندازی اولین سایت تخلیه نخاله‌های ساختمانی در این شهر کلید خورده و گام اول برای ساماندهی پسماند برداشته شده است. با راه‌اندازی این سایت، مردم این شهر امیدوارند معضل زباله و زباله گردی برای همیشه حل شود. هر چند که مسئولان شهری تأکید دارند حل این مشکل تنها با راه‌اندازی سایت دفن زباله امکانپذیر نبوده و مشارکت مردم در اجرای «طرح تفکیک زباله از مبدأ» اصلی‌ترین راهکار خلاصی از این معضل است.
فرایندهای مدیریت پسماند و بازیافت بازنگری شود
«محمد طیب صحرایی»، استاندار کرمانشاه در مراسم افتتاح این مرکز مسأله زباله و نخاله را به عنوان دو نقطه مهم و آسیب‌زا در شهر کرمانشاه اعلام کرد و اظهار داشت: در تلاشیم با راه‌اندازی سایت‌های دفن بهداشتی زباله و سایت‌های پسماند این معضل را به یکی از نقاط قوت شهر کرمانشاه تبدیل کنیم.
وی بر لزوم ساماندهی هر چه سریع‌تر معضل جمع‌آوری زباله و نخاله‌های ساختمانی در شهر کرمانشاه تأکید کرد و اظهار داشت: سال‌هاست مناطق حاشیه‌ای شهر کرمانشاه از نابسامانی در این دو حوزه رنج می‌کشند، به همین جهت برای رفاه مردم این شهر با حمایت‌های دولت و پیگیری‌های انجام شده اولین سایت تخلیه نخاله‌های ساختمانی در کرمانشاه راه‌اندازی شده است.
 این مقام مسئول ساماندهی بازیافت زباله‌های این شهر را ضروری دانست و افزود: فرایندهای مدیریت پسماند و بازیافت برای ارائه خدمات مناسب باید بازنگری شوند. در تلاشیم تمام مراحل سایت بازیافت زباله را در این شهر تکمیل کنیم تا بتوانیم شاهد تفکیک زباله از مبدأ باشیم. در حال حاضر با افتتاح این سایت گام اول برای ساماندهی نخاله‌های ساختمانی شهر کرمانشاه برداشته شده و امیدواریم مراحل بعدی آن نیز با جدیت هرچه بیشتر پیگیری شود.
نخاله‌های ساختمانی در کرمانشاه ساماندهی می‌شود
«محمد موحدی‌مجد»، مدیرکل امور شهر شهرداری کرمانشاه در این زمینه در گفت‌و‌گو با «ایران» از اختصاص دو سایت پردازش و دپوی نخاله‌های ساختمانی در این شهر خبر داد و اظهار داشت: پس از ۲۰ سال پیگیری مستمر شهرداری نهایتاً با حمایت دولت و همکاری فرمانداری، ایجاد سایت تخلیه نخاله ساختمان این شهر به تصویب رسید و اکنون آغاز به کارکرده است. این سایت با همکاری بین سه معاونت شهرداری، معاونت خدمات شهری، معاونت شهرسازی و معاونت حمل و نقل ترافیک افتتاح شده است.
مدیر هماهنگی و نظارت بر خدمات شهری شهرداری کرمانشاه با تأکید بر اینکه در سال‌های اخیر به خصوص بعد از وقوع زمین لرزه، نخاله‌های ساختمانی به یکی از چالش‌های شهروندان تبدیل شده و زیبایی این شهر را تحت تأثیر قرار داده است، ادامه داد: یکی از این سایت‌ها در محدوده شرقی شهر کرمانشاه در اطراف روستای «عمه» جانمایی و دستگاه‌های بازیافت نخاله هم در آنجا مستقر شده است. سایت دوم هم که از زمین‌های منابع طبیعی بوده درنزدیکی سراب نیلوفر واقع شده است.
معاون خدمات شهری شهرداری کرمانشاه اضافه کرد: تمام مالکان و پیمانکارانی که در حوزه ساخت و ساز فعالیت دارند از این پس موظف به جمع‌آوری و تحویل نخاله‌های ساختمانی به این سایت هستند. بر اساس فرایند طراحی شده، تأییدیه مبنی بر تخلیه نخاله ساختمانی یکی از شرایط اصلی دریافت پروانه پایان کار ساختمان است. در واقع در زمان دریافت پروانه باید مالکانی که قصد احداث، تخریب و نوسازی دارند با این شرکت‌ها عقد قرارداد کنند و زمانی که تخریب صورت گرفت رسیدهای مربوط به تحویل نخاله‌ها را به حوزه معاونت شهرسازی تحویل بدهند تا پروانه به آنها تعلق بگیرد. البته در حال حاضر این فرایند به صورت سنتی و دستی است اما بزودی فرایند تحویل نخاله‌های ساختمانی هوشمند می‌شود.
هدایت شهروندان به سمت تفکیک زباله از مبدأ
«نادر نوروزی» شهردار کرمانشاه با تأکید بر ضرورت احداث شهرک‌های بازیافت زباله در این شهر اظهار داشت: روزانه 75 تن زباله در کرمانشاه تولید می‌شود، یعنی سرانه تولید زباله این شهر به ازای هر شهروند ۷۵۰ گرم در روز است. از این میزان ۱۵۰ تن آن شامل زباله ارزشمند بوده که قابل تبدیل هستند.
شهردار کرمانشاه با اشاره به اینکه زباله‌های بازیافتی تقریباً هر کیلوگرم ١٠ الی ١٢ هزار ریال ارزش دارد، تصریح کرد: در این راستا بیش از 700 مغازه خرید و فروش زباله‌های بازیافتی در محله‌هایی همچون «جعفرآباد» و «آقاجان» وجود دارد. نکته قابل توجه این است که روزانه حدود 1.5 الی 2 میلیارد تومان زباله ارزشمند در شهر کرمانشاه خرید و فروش می‌شود که اگر این روند روال قانونی داشته باشد، می‌توان با درآمد حاصل از آن معضلات این شهر را برطرف کرد.
وی نقش آموزش را بسیار ضروری دانست و خاطرنشان کرد: در تلاشیم با ارائه آموزش‌های لازم به شهروندان، آنها را به سمت تفکیک زباله از مبدأ هدایت کنیم. نرم‌افزاری هم در زمینه جمع‌آوری زباله‌های بازیافتی از در خانه‌ها در حال طراحی و راه‌اندازی است. مردم می‌توانند با استفاده از این نرم‌افزار بعد از جمع‌آوری زباله به شرکت‌های مشخص شده اطلاع دهند تا آنها به در منزلشان مراجعه کرده و زباله را خریداری و ارزش ریالی را به آنها پرداخت کنند.
جولان زباله‌گردها در کرمانشاه
 این مقام مسئول خاطرنشان کرد: در حال حاضر شرایط به گونه‌ای است که زباله گردها تمام زباله‌های بازیافتی را از 3 هزار و 500 مخزن شهر جمع‌آوری کرده و علاوه بر ناهنجاری‌های شهری که ایجاد می‌کنند، نمی‌گذارند سود این زباله‌ها به نفع شهر استفاده شود.
نوروزی با اشاره به اجرای طرح «جمع‌آوری زباله از مبدأ» خاطرنشان کرد: در این طرح زباله‌ها در مبدأ تفکیک شده و زباله‌های ارزشمند جداسازی می‌شوند و این زباله‌ها به سایت بازیافت برده شده و بازیافت می‌شوند. این مقام مسئول ادامه داد: برای موفقیت این طرح و رهایی شهر از معضل زباله و زباله گردها به مشارکت مردم احتیاج داریم. در واقع ما می‌خواهیم با ایجاد زنجیره تفکیک زباله از مبدأ تا سایت با کمک همشهریان مسأله پسماند و زباله گردی را ساماندهی کنیم. البته می‌دانیم برای موفق شدن در این طرح باید اول از خود شهرداری شروع کنیم و بعد از آن ادارات دولتی، آموزش عمومی به مردم، شهرک بازیافت، تبدیل مغازه‌های بازیافت به کسب درآمد دیگری، استقرار و بازیافتی‌ها در شهرک بازیافت و در نهایت شرکت‌هایی که از در منازل قسمت‌های با ارزش زباله را جمع‌آوری کنند.
وی افزود: قطعاً اجرای کامل این طرح و فرهنگ‌سازی در خصوص تفکیک زباله از مبدأ زمانبر خواهد بود، اما شروع طرح نویدبخش اتفاقات خوبی در این حوزه خواهد بود. این طرح، یکی از طرح‌های ما برای ساماندهی وضعیت پسماند در شهر کرمانشاه است و در گام بعدی با راه‌اندازی شهرک بازیافت در تلاش هستیم تمام واحدهای صنفی بازیافت را به آنجا منتقل کنیم تا وضعیت جمع‌آوری و بازیافت پسماند بطور کامل سامان گیرد.
شهردار کرمانشاه در ادامه با تأکید بر لزوم ساماندهی وضعیت نخاله‌های ساختمانی در شهر کرمانشاه، گفت: در سال‌های اخیر هیچ سایتی برای جمع‌آوری نخاله‌های ساختمانی نداشتیم و این نخاله‌ها در اطراف شهر پراکنده بودند، اما با راه‌اندازی سایت قدم‌های اول برای حل معضل زباله‌های کرمانشاه برداشته شده است.