۱۰۰ روز پس از جنگ غزه تل آویو در اولویت هایش بازنگری می کند
شک های روزافزون اسرائیل
ودیع عواودة، تحلیلگر عرب
مترجم: حمید مهدوی راد
دولت امریکا بیهوده تلاش میکند تا حمایت همه جانبه خود از اسرائیل را در جنگ غزه که بیش از 3 ماه است به درازا کشیده با شعارهای بشردوستانه تزئین کند.
در این رابطه تنها میتوان فشاری را که واشنگتن برای افزایش تعداد کامیونهای سوخترسان از دو کامیون به چهار کامیون به غزه وارد میکند، درک کرد که آن نیز براساس اهداف بشردوستانه نبوده و صرفاً مبتنی بر اهداف سیاسی است. این تلاشها برای کاهش فشارهای داخلی علیه دولت بایدن و بهبود وجهه خود در جهان است که به دلیل حمایت همهجانبه از طولانیترین، خونبارترین و وحشتناکترین جنگ در تاریخ معاصر فلسطین شکل گرفته است.
اسرائیل بدون حمایت امریکا نمیتوانست جنگی را به راه اندازد که در آن بیش از 40 هزار تن مواد منفجره و صدها هزار گلوله توپ در نوار غزهای که مساحت آن تنها 2 درصد از مساحت فلسطین تاریخی را تشکیل میدهد، استفاده کند.
البته حمایت امریکا از اسرائیل چیز جدیدی نیست. این حمایت بیانگر یک شراکت استراتژیک است که برای چندین دهه ادامه داشته است اما حمایت در جنگ کنونی ناشی از ملاحظات شخصی رئیسجمهور جو بایدن است. از شواهد امر پیداست جنبش حماس بر طرحی که در محاسبات انتخاباتی بایدن لحاظ شده بود، خط بطلان کشیده است؛ همان طرحی که قرار بود به طور قریبالوقوع عربستان سعودی را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در پایان سال آینده به سمت عادیسازی سوق دهد.
امریکاییها و اسرائیلیها همواره مدعیاند بهخاطر جنگ غزه دچار سطحی از تنش بین یکدیگر شدهاند. این در حالی است که با توجه به تمایل امریکا در حمایتهای همه جانبه و سخاوتمندانه از اسرائیل و سفر بایدن به سرزمینهای اشغالی و شرکت در جلسات کابینه جنگ رژیم صهیونیستی و حمایتهای سایر مقامات امریکایی از اسرائیل در جنگ اینگونه اظهارات بیشتر حالتی از اغراق و ظاهرسازی است.
از سوی دیگر رژیم اشغالگر قدس نیز بر این امر واقف است که دولت امریکا باید برای حفظ ظاهر در جامعه جهانی و تظاهر به التزام به حقوق بینالملل، گامهایی را برای نزدیکی روابط خود در عرصه بینالملل بردارد. همچنین برحسب اخبار منتشر شده فشار بایدن میتواند احتیاج سیاسی داخلی اسرائیل و شخص نتانیاهو را برای متقاعد کردن افکار عمومی و بویژه دو وزیر افراطی و تندرو (اسموتریچ و بن گویر) برآورده کند. آنها مخالف موضع دولت امریکا در موضوع افزایش حجم کمکهای بشردوستانه و ورود سوخت و دارو به غزه هستند. همچنین این موضوع بیانگر تمایل رژیم اشغالگر برای حفظ ائتلاف حاکم برای کسب نتیجه نهایی و کاستن از فشارهای کاخ سفید برای ادامه تهاجم زمینی تا کسب نتیجه مطلوب است.
حداقلها
کابینه جنگی رژیم اسرائیل دو ماه پس از جنگ تصمیم گرفت مجوز ارسال حداقل کمکهای بشردوستانه را بدون مشخص کردن مقدار آن صادر کند. در همین حال، وزرای برجسته رژیم اشغالگر گفتند که این تغییر موضع یعنی امتناع از دادن یک قطره سوخت مانند آنچه در آغاز جنگ شاهدش بودیم، نشان دهنده این است که با این کار می خواهد چراغ سبز امریکا را برای عملیات زمینی ارتش در جنوب نوار غزه با وجود غیرنظامیان در آنجا اخذ کند.
با تصویب کابینه وزیران رژیم (کابینه امنیتی-سیاسی) پیشنهاد کابینه جنگ رژیم صهیونیستی برای افزایش حداقل ورود محدود سوخت به غزه تصویب شد، اما بن گویر و اسموتریچ به این تصمیم رأی منفی دادند. آنها هنوز هم با گذشت 100 روز از جنگ به فشارهای خود ادامه میدهند.
به گفته منابع رسانهای صهیونیستی، صحبت از افزایش میزان سوخت از 60 هزار لیتر در روز (دو کامیون) به 120 هزار لیتر در روز (چهار کامیون) است. سایت خبری والا در تفسیر این خبر آورده بود که ایتمار بن گویر وزیر امنیت ملی در جلسه شورای وزیران در اعتراض به این موضوع گفت که این سوخت در خدمت جنبش حماس است و میپرسد: «ما هفتهها پیش گفتیم که اجازه نمیدهیم یک قطره سوخت وارد غزه شود. حالا ناگهان خط قرمز را عوض میکنیم؟ برای پیروزی بر حماس و تروریسم ما موظف هستیم که خود را از راهبرد سنتی که شکست خورده است رها کنیم.»
ران درمر، وزیر امور استراتژیک نیز در جلسه کابینه گفت که تصمیم برای ورود بیشتر سوخت به غزه اکنون بسیار حیاتی است تا اسرائیل بتواند از حمایت امریکا برای عملیات در جنوب نوار غزه برخوردار باشد و آن را ادامه دهد. در همین چهارچوب، کانال 12 اسرائیل بیان کرد که یوآو گالانت وزیر دفاع، درخواست کرده است، ورود سوخت به نوار غزه باید تدریجی باشد، مشروط بر اینکه بازرسان صلیب سرخ بتوانند با اسرای اسرائیلی دیدار کنند.
نفتالی بنت نخستوزیر پیشین رژیم اشغالگر نیز با پیوستن به مخالفان این تصمیم، آن را اشتباهی فاحش دانست و مدعی شد که این سوخت موجب رسیدن انرژی و تنفس به حماس میشود در حالی که اسرای اسرائیلی در شرایط سختی به سر میبرند.
افزایش فراخوان برای توقف جنگ
برآوردهای اسرائیل در رابطه با طول جنگ و احتمال دستیابی به اهداف آن برای به تعویق انداختن آن تا زمان بازگرداندن تمامی اسرای اسرائیلی از غزه، متناقض و متفاوت است. اسرائیلیها در ابتدا بر ضرورت جنگ با غزه برای انتقام، پاک کردن خاطره 7 اکتبر و رهایی اسرا توافق کردند، اما پس از آن دچار اختلافنظر در این خصوص شدند.
نداف ایال، مفسر سیاسی کانال 12 اسرائیل با اشاره به دو نظرسنجیای که هنوز منتشر نشده است، میگوید که در حال حاضر اکثریت اسرائیلیها برای نخستینبار از یک معامله بزرگ برای مبادله اسرا حتی به قیمت توقف جنگ حمایت میکنند. وی اعتقاد دارد که پیش از دستیابی به اهداف اعلام شده، احتمال دارد اینگونه نظرسنجیها نادرست باشد و نظرات آنها در خصوص جنگ در حال تزلزل است، اما مشخصاً اجماع در مورد لزوم جنگ پس از گذشت 3 ماه نسبت به قبل کمتر شده و با گذشت این مدت، جنگ برای اسرائیل نیز گران تمام شده است.
ژنرال نوعام تیبون با پیوستن به تعدادی از جریانات اسرائیلی که خواستار نجات اسرا پیش از دیر شدن آن و حتی به بهای توقف جنگ هستند گفت که درهای ورود به جنگ همیشه باز است. موضع تیبون با مواضع ژنرالهای دیگری همچون تامیر پاردو، رئیس سابق موساد که پیشتر نسبت به خطرات ناشی از حفظ جان اسرا در بمبارانهای اسرائیل در غزه هشدار داده بود یکی است و این همان موضوعی است که حماس نیز نسبت به آن هشدار داده بود.
بهرغم اینکه برخی برای ساکت نگه داشتن و گمراهی خانوادههای اسرای اسرائیلی تلاش میکنند، عدهای دیگر به دنبال تشدید فشار بر دولت اشغالگر برای توقف جنگ هستند و تصور میکنند این جنگ نه تنها به بازگشت آنها کمک نمیکند بلکه جان آنان را نیز به خطر میاندازد. این خانوادهها همچنین در مورد نیت اصلی نتانیاهو تشکیک کرده و معتقدند وی به دنبال طولانیتر کردن جنگ است تا از این راه بتواند روند حسابرسی از خود را طولانیتر کند.
بعید نیست مطبوعات عبریزبان دوباره از خانوادههای گروگانهای در بند حماس حمایت کنند، همچنان که در آستانه آتشبس و تبادلات قبلی نیز این موضوع اتفاق افتاد. آنها با نادیده گرفتن جنایات جنگی در نوار غزه با طرح پرسشهایی در مورد جنگ و اولویتهای آن پس از توقف مذاکرات تبادل گروگانها میپردازند. از طرفی تعداد اسرائیلیهایی که از موضع خانوادههای گروگانها برای توقف جنگ حمایت میکنند رو به افزایش است، بویژه اگر آمار نظامیان کشته شده و تعداد زخمیهای آن افزایش یابد و همچنین اگر نشانههایی مبنی بر جنگی فرسایشی و پرهزینه باشد که مهاجمان را برای مدت طولانی در باتلاق گرفتار کند. این همان موضوعی است که روز گذشته روزنامه یدیعوت آحارونوت به آن اشاره کرد و گفت که به نظر میرسد پایانی برای این جنگ وجود ندارد. در همین زمینه اظهارات آریه گولان، مجری برجسته رادیو رسمی عبری جالب بود. وی گفت:«معتقدم در پایان پیروز خواهیم شد، اما امروز ما پایان این جنگ را نمیبینیم. ضیف و سنوار حتی بازگشت گروگانها از غزه... با پایان این موضوع درد بزرگی در انتظار ماست.»
آموس هارل، تحلیلگر نظامی در روزنامه هاآرتص هم با تردید در موفقیت جنگ نوشت:«اسرائیل انتظار داشت ایالاتمتحده اجازه دهد جنگ را برای یک ماه دیگر و حتی کمی بیشتر ادامه دهد.»
این بحث همزمان با افزایش تعداد کشتهها و زخمیها بین ردههای مختلف ارتش اشغالگر بیان شده است. وبسایت Ynet مدتی پیش فاش کرد که تنها در یک بیمارستان -بیمارستان تل هاشومر- 300 سرباز اسرائیلی در اثر برخورد موشکهای ضد زره فلسطینی بشدت زخمی شدهاند.
حماس، اشغالگران را گمراه کرد
3 ماه پس از عملیات طوفانالاقصی، اسرائیل همچنان سرگرم بررسی پیامدها و عوامل مؤثر آن و سؤالاتی در مورد موفقیت حماس در راستای کسب اطلاعات عملیاتی بسیار حساس است که گویا از قبل به چنین اطلاعاتی دسترسی داشتهاند. در این زمینه سرلشکر میری آیزن به واشنگتن پست گفت، تظاهراتی که در مرز غزه طی هفتههای منتهی به 7 اکتبر راه انداختند نیز بخشی از پروژه عملیات خاموش حماس بوده است که از طریق آن میخواستند حضور اهالی غزه را در مرز عادی جلوه دهند، در حالی که مقامات اسرائیلی به خاطر خطر تهاجم از سمت جنوب لبنان، بیشتر در الجلیل تمرکز کرده بودند.