تورم بازار مسکن در 9 ماه اخیر تحت تأثیر 3 مؤلفه تأثیرگذار افزایش صدور پروانه ساخت، افزایش تولید و اجرای نهضت ملی مسکن، روند نزولی در پیش گرفته است. بر اساس این گزارش آمار رسمی از بازار مسکن نشان می‌دهد تعداد 1903 پروانه‌ احداث ساختمان توسط شهرداری‌ تهران در تابستان 1402 صادر شده است که نسبت به فصل گذشته 37 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته 19.8 درصد افزایش داشته است. همچنین بنابر آمار وزارت راه و شهرسازی در نهضت ملی مسکن، یک میلیون و 900 هزار واحد، وارد مراحل اجرایی شده است که با توجه به طولانی بودن زمان صدور پروانه ساخت، احتمالاً تا آخر سال آمارهای مربوط به صدور پروانه رو به افزایش خواهد بود. صدور پروانه ساخت در حالی رو به افزایش است که تقریباً در یک دهه گذشته ساخت‌وساز کاهش سالانه داشته است و با اینکه بر اساس برنامه‌های جامع بخش مسکن، به سالانه بین 800 تا یک میلیون واحد مسکونی نیاز داشتیم، این نیاز به ساخت متوسط 300 تا 350 هزار واحد محدود شد.
همزمان با رشد تولید، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش مسکن و ساختمان هم بعد از سال‌های رشد، منفی 44 درصد شده است. بازگشت سرمایه به بخش ساخت‌وساز، روند تولید و عرضه مسکن را بهبود می‌بخشد. از سوی دیگر ساخت مسکن حمایتی نهضت ملی مسکن نیز در کنار ساخت‌وساز بخش خصوصی، روند تولید مسکن را وارد فاز جدیدی کرده است.
جدیدترین آمار مربوط به برنامه نهضت ملی مسکن که ارسلان مالکی، معاون وزیر راه و شهرسازی آن را ارائه کرده است نشان می‌دهد بیش از یک میلیون و ۹۰۰ هزار مسکن در طرح نهضت ملی مسکن در حال ساخت و اجراست که برای اجرای این واحدها حدود ۵۳ هزار هکتار زمین به طرح نهضت ملی مسکن تخصیص داده شده است. به گفته معاون وزیر راه و شهرسازی، توافقات خوبی نیز با بخش خصوصی در اختصاص زمین در حریم شهرها صورت گرفته است.
مالکی تأکید کرد: اولویت وزارت راه و شهرسازی، اجرای طرح عظیم نهضت ملی مسکن، سرعت دادن به طرح و اتمام پروژه‌های مسکن مهر در کشور است.
در خصوص اجرای نهضت ملی مسکن، علی زنجانی‌حسنلویی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به رویکردهای جدید در تسهیلگری بخش مسکن با واگذاری زمین و ایجاد مشوق برای سرمایه‌گذاران برای نوسازی بافت فرسوده و تولید مسکن، گفت: به نظر می‌رسد مشکلات گذشته در حال کاهش است و انتظار این است در آینده نزدیک هدفگذاری‌های جدیدی که در دولت سیزدهم در بخش مسکن انجام شده به ‌نتیجه مثبتی منجر شود که اثرات آن را مردم نیز شاهد خواهند بود.
کاهش قیمت همزمان با افزایش تولید
داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه اخیراً در صفحه مجازی خود اطلاع داده که «تورم نقطه به نقطه قیمت مسکن در تهران در ۹ماه اخیر نزولی شده و از ۱۲۱ درصد در اردیبهشت به ۵۷.۵ درصد در آذر ماه کاهش و متوسط قیمت مسکن در تهران در آذرماه ۲.۹ درصد کاهش یافته است.»
روند نزولی تورم مسکن در شهر تهران از تیر امسال شروع شده و آنطور که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده در آذرماه هم تورم مسکن نزولی است. پیش‌تر نیز بانک مرکزی با انتشار اطلاعات بازار مسکن شهر تهران در آذرماه، کاهش تورم ماهانه را تأیید کرده بود. کاهش قیمت مسکن، با کاهش قیمت فایل‌های پیشنهادی فروش خود را در بازار نشان داده است. به گفته کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک رشد ساخت‌وساز معمولاً یکی از مؤلفه‌هایی است که در آرامش بازار مسکن اثرگذار است. از طرف دیگر با توجه به ثبات بازارهای موازی شامل ارز، طلا و بورس، قیمت مسکن نیز به ثبات رسیده که جای امیدواری است.
وی در خصوص وضعیت بازار مسکن گفت: پس از رشد سنگین قیمت مسکن در این سال‌ها، از خرداد به بعد شاهد ثبات و در مواقعی کاهش قیمت هستیم.
موضوع دیگری که دولت با هدف کاهش فشار مالی بر متقاضیان مسکن دنبال می‌کند تشویق به مهاجرت معکوس است. به این ترتیب که زمین در روستاها یا در مجاورت روستاها به مردم واگذار می‌شود. در این برنامه همچنین وام به مبلغ 550 میلیون و یا وام 350 میلیون تومانی مسکن روستایی با نرخ سود کمتر از سود تسهیلات نهضت ملی مسکن به این متقاضیان پرداخت خواهد شد.
در این خصوص مجید جودی، معاون بازسازی بنیاد مسکن گفت: طبق دستور وزیر راه وشهرسازی در راستای مهاجرت معکوس شهرنشینان به روستاهای کشور یک میلیون قطعه زمین باید تأمین شود که در حال حاضر توانسته‌ایم ۶۰۰ هزار قطعه زمین با تمامی زیرساخت‌ها در روستاهای کشور تأمین کنیم که ۱۰۰ هزار قطعه هم بیش از هدفگذاری در نظر گرفته شده زمین تأمین کرده‌ایم.
جودی افزود: متقاضیان می‌توانند با دریافت تسهیلات ۳۵۰ میلیون تومانی اقدام به ساخت واحدهای مسکونی روستایی با تمامی امکانات و مزایای نهضت ملی مسکن کنند.
معاون بازسازی بنیاد مسکن اظهار کرد: در حال حاضر با توجه به برنامه‌ریزی صورت گرفته اگر در برخی از روستاها با مشکل کمبود زمین روبه‌رو بودیم سعی کرده‌ایم با الحاق اراضی به روستاهای کشور اراضی مورد نیاز در این حوزه را تأمین کنیم. کاهش سهم هزینه مسکن در سبد خانوار و کمک به خانه‌دار شدن مردم بخصوص اقشار کم درآمد، هدف سیاست‌هایی است که در دو سال گذشته در بازار مسکن به اجرا درآمده است.