روز پتروشیمی فرصتی برای تبیین مسیر آینده صنعت
محمدرضا حیدرزاده
مدیرعامل شرکت پلیمر آریاساسول
اهمیت صنعت پتروشیمی بویژه در ایران اسلامی دیگر بر کسی پوشیده نیست. صنعتی که تا چند سال پیش در چشم عامه چندان شناخته شده نبود، حالا اثبات کرده که نقشی حیاتی برای اقتصاد ایرانیان دارد، به جرأت میتوان گفت، اکنون زندگی تمامی افراد این مرز و بوم به توسعه این صنعت درخشان گره خورده است. صنعتی که بدون شک پیشرفت خود را مدیون باور، مقاومت و تلاش ملت سرافراز همین سرزمین است.
اکنون در آستانه سالگرد روز پتروشیمی، علاوه بر آنکه فرصتی برای بالیدن به این صنعت پر افتخار ایرانیان فراهم می‌آید، باید با همفکری و هم‌افزایی مسیر توسعه این صنعت مهم را هموار کنیم و به این مهم واقف آییم که توسعه این صنعت در گرو توسعه زنجیره ارزش آن است.
روز هشتم دی‌ماه که با تصویب شورای فرهنگ عمومی کشور در سال 1392 به‌عنوان روز صنعت پتروشیمی نام‌گذاری شده است، همچنان که در سال‌های اخیر نقش پر اهمیت صنعت را با این نام‌گذاری تبیین کرده، می‌تواند فرصتی برای گردهمایی اندیشمندان، بزرگان و سیاستگذاران فراهم آورد تا برای آینده این صنعت و ادامه پیشگامی پتروشیمی کشور در بین سایر رقبا به تبادل نظر بپردازند.
صنعت پتروشیمی کشور به‌عنوان پیشگام در صادرات غیر نفتی جایگاهی استراتژیک در اقتصاد کشور بویژه در سال‌های تحریم داشته است. درک این مهم با فرهنگ‌سازی و تأکید تصمیم‌سازان، می‌تواند به تسریع تکمیل زنجیره ارزش و شتاب سرمایه‌گذاران برای توسعه صنایع تکمیلی بینجامد. تنها در این صورت است که میتوان اشتغالزایی، توسعه صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتر و در نتیجه ارزآوری بیشتر و رونق اقتصادی کشور را در آینده تداوم بخشید.
آگاهان واقف بر این موضوع بخوبی می‌دانند که برای نیل به این هدف باید جایگاهی بالاتر برای صنعت پتروشیمی کشور قائل شد، جایگاهی که قطع به یقین بی‌نتیجه نخواهد بود و می‌تواند آینده اقتصادی و سیاسی ایران اسلامی را محکم‌تر از گذشته تثبیت کند.
به‌طور قطع تحقق این هدف نیازمند تعامل صنعت پتروشیمی و سیاستگذاران آن است. هلدینگ‌ها و شرکت‌های پتروشیمی باید با تحقیق برای نیازهای داخلی و صادراتی کشور در مسیر توسعه و جذب سرمایه‌های کشور برآیند و از طرفی با تقویت بخش‌های بازرگانی خود برای جذب سهم بیشتری از بازار پر رقیب صنایع پتروشیمی جهان برای تثبیت و توسعه جایگاه خود گام بردارند.
افزایش میزان تولید و ارتقای کیفیت محصولات تولیدی، حداقل انتظاری است که از شرکت‌های تولیدکننده محصولات پتروشیمی می‌رود. درک جایگاه سرمایه‌های انسانی، به‌روزرسانی تجهیزات و حفظ یکپارچگی آن، استفاده از سیستم‌های اتوماسیون هوشمند و بهره‌گیری از دانش روز و ارتقا آموزش‌های کارکنان دیگر گزینه‌هایی است که فعالین این صنعت باید برای درک و ارتقای آن تلاش کنند.
بهره‌گیری از استانداردهای بین‌المللی و در معرض ممیزان مطرح بین‌المللی قرار دادن عملیات تولید و صادرات شرکت‌ها می‌تواند به تضمین جایگاه شرکت‌ها در بازارهای بین‌المللی کمک کند. حضور در رویدادهای بین‌المللی از جمله نمایشگاه‌های پتروشیمی و پلاستیک دیگر فرصتی است که میتوان از آن برای ارتقای جایگاه شرکت‌های پتروشیمی به لحاظ کیفیت محصولات، یافتن بازارهای جدید و... بهره گرفت.
همچنین شرکت‌های صاحب دانش و فناوری‌های روز، باید با نگاه به صنعت پتروشیمی به‌عنوان جامعه یکپارچه برای ارتقای دیگر شرکت‌های مشابه خود گام بردارند و بومی‌سازی صنعت و دانش روز را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند که تداوم توسعه این مسیر در گرو هم‌افزایی است.
از طرفی ایران اسلامی با دارا بودن منابع غنی نفت و گاز باید متوجه تهدید آلایندگی صنایع خود باشد. همین امر در سال‌های اخیر صنایع پتروشیمی را بر آن داشته است که به سمت صنایع سبز و غیر آلاینده گام بردارد، البته هرچه برای این مهم تلاش شود، همچنان جای کار بیشتری می‌طلبد و صنایع در کنار حفظ محیط زیست اطراف خود باید به جایگاهی دست پیدا کنند که برای ارتقای کیفیت آن در مواجهه با شدت گرفتن تغییرات اقلیمی حرف برای گفتن داشته باشند.
میتوان این نقش را در بستر مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها به‌عنوان وظیفه شرعی و قانونی تعریف کرد. جوامع محیط‌های پیرامونی صنایع به‌عنوان صاحبان و ذی‌نفعان اصلی منابع کشور، حقی بزرگ بر گردن اقتصاد کشور دارند. توانمندسازی ساکنین و ارتقای مهارت‌های زندگی آنها به فراخور محیط زندگی آنها، تحقیق و کشف محرومیت‌ها و تلاش برای رفع آن، آموزش و مهارت‌آموزی برای تحقق آینده بهتر، همه و همه در قالب مسئولیت‌های اجتماعی به‌عنوان بخشی از وظایف صنایع در هر محیطی محقق می‌شوند.
امید می‌رود با اتکا به مدد خداوند متعال، همت و تلاش مردم این مرز و بوم و در سایه منویات مقام معظم رهبری با عزمی جدی‌تر در این مسیر گام برداریم.