شیما جهان‌بخش
خبرنگار

در سال‌های اخیر مهاجرت به شهرهای بزرگ، سرانه خدمات در این شهرها را به شدت پایین آورده از این رو دولت و مسئولان تلاش دارند با ارائه مشوق‌ها و ایجاد زیرساخت‌های لازم در روستاها، مردم را به مهاجرت معکوس تشویق کنند. اما واقعیت اینجاست تا شغل در روستاها ایجاد نشود و شرایط اقتصادی و معیشتی روستاییان تأمین نباشد، هر چه قدر هم مشوق افزایش یابد باز هم کمتر کسی وسوسه می‌شود که از شهر به روستا مهاجرت کند.
در این شرایط بنیاد مسکن با اجرای طرح «منظومه روستایی» در۱۲ استان کشور به‌صورت پایلوت تلاش دارد با توانمندسازی مردم روستاها در زمینه‌های اشتغال، معیشت، اقتصاد و عمران جاذبه ماندگاری در روستاها را افزایش داده و شرایطی را فراهم کند تا جوانان دوباره به دیار آبا و اجدادیشان برگردند.
استان خوزستان یکی از 12 استانی است که اجرای طرح منظومه روستایی در اغلب شهرستان‌های آن کلید خورده و مسئولان پیش‌بینی می‌کنند با اجرای این طرح و شناسایی نقاط قوت روستاها در آینده‌ای نزدیک چهره روستاهای خوزستان بیش از پیش متحول شود و شاهد رشد مهاجرت معکوس در این استان باشیم.
آغاز طرح منظومه روستایی از «گلگیر»
«روح‌الله عمادی»، مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خوزستان با حضور در روزنامه ایران از اجرای طرح «منظومه روستایی» با هدف توانمندسازی روستاییان و جلوگیری از مهاجرت جوانان به شهرها خبر داد و اظهار داشت: این طرح به منظور ایجاد جاذبه در روستاها و افزایش مهاجرت معکوس و کاهش خروج مردم به سمت شهرها در ۱۲ استان به‌صورت پایلوت در حال اجراست.
عمادی، شناسایی نقاط قوت در حوزه تولید و اقتصاد روستا و مدیریت و پرورش این نقاط قوت را از اهداف مهم این طرح عنوان کرد و افزود: در حال حاضر این طرح در شهرهای آبادان، خرمشهر، گلگیر (از توابع شهرستان مسجد سلیمان) و دزفول در حال انجام است اما با توجه به استقبال روستاییان امیدوارم تا پایان سال 1403 تمام روستاها در این طرح مشارکت کنند.
وی ادامه داد: در قالب این طرح، تسهیلگران با حضور در روستاها و شناسایی ظرفیت‌های اقتصادی ویژه آن منطقه، آموزش‌های مهارت و حرفه‌آموزی به مردم روستا را آغاز می‌کنند. هدف آنها این است که با فراهم‌سازی بستر اشتغال، از مهاجرت روستاییان به شهرها جلوگیری شود. البته تسهیلگران از مرحله اول کار تا شناسایی بازار‌های هدف و ارائه محصول روستاییان به این بازارها در کنار مردم هستند. در واقع تلاش می‌شود با ایجاد زنجیره‌ تولید و عرضه، زمینه اشتغال و درآمدزایی برای مردم روستا فراهم شود. همچنین در این زمینه تفاهمنامه‌ای میان بنیاد مسکن و معاونت عمرانی استانداری منعقد شده و تسهیلاتی نیز به روستاییان پرداخت خواهد شد.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خوزستان تحقق اشتغالزایی در روستاها را زمینه‌ساز مهاجرت معکوس از شهر به روستا دانست و گفت: در این طرح بر اساس شرایط اقلیمی، موقعیت جغرافیایی و قابلیت‌های شغلی، اجتماعی و اقتصادی روستاها به تفکیک منظومه‌هایی طراحی شده است. در واقع با شناسایی ظرفیت‌های اشتغالزایی روستاها در بخش‌های مختلف، زمینه برای ایجاد کسب و کار روستایی با استفاده از نظرات کارشناسان فراهم می‌شود.
به طور مثال در روستای «پامنار» شهرستان دزفول که ظرفیت‌های قابل توجهی در حوزه گردشگری دارد، اقدامات بسیار مناسبی در این حوزه انجام و تلاش شده با بناسازی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب، فضا برای جذب گردشگر آماده شود تا روستاییان بتوانند از این طریق کسب درآمد کنند.
مشاغل خرد، محوریت اجرای طرح‌های اشتغالزایی
این مقام مسئول اضافه کرد: تلاش در توانمندسازی اقتصادی روستاییان، محرومیت‌زدایی، افزایش حس تعلق به روستا، ارتقای کیفیت زندگی روستاییان، افزایش توان اقتصادی بانوان روستایی، افزایش تعاملات اجتماعی در قالب تقویت و ایجاد نهادهای مردمی، جذب فرصت‌های سرمایه‌گذاری و خیرین در امر اشتغال روستاییان از مهم‌ترین اهداف این طرح است. همچنین بسیاری از طرح‌های عمران روستایی از جمله ایجاد کانال هدایت سیلاب، ساماندهی فضای پارک، ساخت پل، بازگشایی جاده منطقه عشایری و ساخت جایگاه پسماند نیز در این طرح مورد توجه قرار گرفته است.
عمادی، محوریت اجرای طرح‌های اشتغالزایی در روستاهای استان را مشاغل خرد اعلام کرده و افزود: اغلب مهاجرت‌ها تنها به واسطه یافتن شغل انجام می‌شود در حالی که اگر روستاییان به این باور برسند که با استفاده از تسهیلات اشتغالزایی می‌توان در محیطی سالم و به دور از هیاهوی شهر با کیفیت بهتری زندگی کرد، حتماً روند مهاجرت‌ها معکوس خواهد شد. در حال حاضر توسعه مشاغل زنان در اولویت بوده و ما در تلاشیم با ایجاد اشتغال زمینه درآمدزایی را برای روستاییان فراهم کنیم.
 وی اجرای طرح‌های مختلف بهسازی و اقتصادی در روستاها را عامل مهم بازدارنده مهاجرت بی‌رویه روستاییان به شهرها دانست و افزود: انجام طرح هادی از جمله اقداماتی است که به منظور بهبود شرایط زندگی در روستاها با هدف جلوگیری از مهاجرت مردم این مناطق به شهرها انجام می‌شود.
مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خوزستان با اشاره به اینکه 4 هزار و 100 روستای دارای سکنه در استان وجود دارد، بیان کرد: از این تعداد ۲ هزار و ۲۰۰ روستا بالای ۲۰ خانوار هستند که طرح هادی در همگی این روستاها اجرایی شده است.
عمادی با اشاره به اینکه افق طرح هادی ۱۰ ساله است، افزود: افزایش کیفیت زندگی و بهبود فضای روستاها در قالب طرح هادی انجام می‌شود و خوزستان جایگاه نخست کشور را در بخش تأمین اعتبار و تعداد روستاهای زیر پوشش طرح هادی دارد.
 مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خوزستان همچنین از ساخت 7 هزار واحد مسکن روستایی تا پایان امسال خبر داد و گفت:۲۲۰ هزار واحد مسکونی روستایی در استان وجود دارد که ۹۲ هزار واحد از این تعداد مقاوم‌سازی شده است. در همین راستا، در سال‌ جاری تسهیلات ارزان قیمت به مبلغ ۲ میلیارد ریال به واحدهای مسکونی روستایی اختصاص داده شده است.
عمادی با اشاره به اهمیت مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی به منظور کاهش آسیب و خسارت در زمان وقوع حوادث اظهار داشت: اگر در سال‌های گذشته مقاوم‌سازی خانه‌های روستایی به خوبی انجام می‌شد در زلزله‌هایی که طی سال‌های اخیر در استان رخ داده میزان تلفات و آسیب‌ها بسیار کمتر بود.

بــــرش

بنیاد مسکن با اجرای طرح «منظومه روستایی»  در ۱۲ استان کشور به صورت پایلوت تلاش دارد با توانمندسازی مردم روستاها در زمینه‌های اشتغال، معیشت، اقتصاد و عمران  جاذبه ماندگاری در روستاها را افزایش  داده و شرایطی را فراهم کند تا  جوانان  دوباره به دیار آبا و اجدادیشان برگردند