زاویــه
پهپاد 2 هزار دلاری انصارالله و موشک 2 میلیون دلاری امریکا
ظرفیت و توان پهپادی نیروهای مقاومت یمن در سالهای اخیر در چنان سطحی توسعه یافته که برد پروازی آنها به فراتر از یک هزار و ۷۰۰ کیلومتر رسیده است. ورود این پرندههای بدون سرنشین به چرخه مبارزاتی نیروهای مقاومت یمنی، معادلات جنگ یمن را در سالهای اخیر به نحو محسوسی تغییر داده است که در مهمترین این رویدادها میتوان به اثربخشی پهپادها در هدف قرار دادن کشتیهای در حال عبور و مرور در دریای سرخ به مقصد بندر «ایلات» در سرزمینهای اشغالی اشاره کرد.
نکته حائز اهمیت مقابله خسارتبار امریکا با این پرندههای بدون سرنشین است که مقامهای نظامی این کشور را ناچار به تغییر رویه در جنگ جاری کرده است. رسانه امریکایی «پولیتیکو» در گزارشی افزایش حملات یمنیها به کشتیهای تجاری حامل انرژی را مورد توجه قرار داده و اعلام کرده است که ناوشکنهای نیروی دریایی امریکا طی دو ماه گذشته ۳۸ پهپاد و چندین موشک را در دریای سرخ سرنگون کردند. این در حالی است که به گفته منابع آگاه در وزارت دفاع امریکا، هزینه استفاده از موشکهای ۲ میلیون دلاری نیروی دریایی این کشور در برابر پهپادهای چند هزار دلاری یمنیها را دغدغهای حائز اهمیت خواندهاند و تأکید کردهاند که وزارت دفاع باید بهدنبال گزینههای کمهزینه برای پدافند هوایی باشد.
مقامهای پنتاگون با استناد به محرمانگی عملیاتی، نوع و مشخصات مهمات مورد استفاده یا برد آنها را اعلام نمیکنند. با وجود این، مقامها و کارشناسان سابق وزارت دفاع امریکا گمانهزنی کردند که موشک میانبرد استاندارد-۲ که بسته به نوع آن ۱۷۰ یا ۲۵۰ کیلومتر برد داشته و جدیدترین نسخه آن ۲.۱ میلیون دلار قیمت دارد در رهگیری پهپادهای مذکور نقش داشته است. در مقابل، کارشناسان تخمین میزنند که پهپادهای انتحاری یمنیها حداکثر ۲ هزار دلار قیمت داشته باشند. رسانه امریکایی «سمافور» با تصریح اینکه با وجود فاصله دو هزار و ۲۰۰ کیلومتری میان یمن و محل وقوع جنگ حماس و اسرائیل، حوثیها در حال ظهور بهعنوان تهدیدی منحصر به فرد علیه اسرائیل و امریکا هستند، به نقل از تحلیلگران نوشت: حوثیها احتمالاً پیچیدهترین زرادخانه موشکهای بالستیک و پهپادها را میان متحدان جمهوری اسلامی در منطقه در اختیار دارند. این گروه پیش از این نیز تمایل خود را به هدف قرار دادن مراکز تجاری نشان داده بود. حمله پهپادی به پالایشگاه نفت آرامکو در شرق عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ و حملات مختلف به کشتیهای تجاری در دریای سرخ و خلیج عدن از جمله عملیات نظامی حوثیها محسوب میشوند.
ضربه کاری به اقتصاد «تلآویو»
چرا بسته شدن باب المندب به معنی نابودی صادرات رژیم صهیونیستی و زیان اقتصادی غیرقابل توصیف آن است؟ پاسخ این پرسش را میتوان از دادههای وزارت اقتصاد رژیم صهیونیستی یافت. بر اساس آمار وزارت اقتصاد اسرائیل، ارزش صادرات اسرائیل در سال 2022 بیش از 166 میلیارد دلار بوده است. 38 درصد از کالاهای اسرائیلی به بازارهای اروپایی صادر شده، در حالی که 35 درصد از آنها به کشورهای امریکایی و 24 درصد هم به آسیا و مابقی به آفریقا و اوکراین صادر شده است. بیشتر این صادرات از طریق تنگه باب المندب صورت گرفته است زیرا این آبراهه اقیانوسهای مختلف و قارهها را به هم وصل میکند. از سوی دیگر ارزش واردات کالا به اسرائیل در سال 2022 بالغ بر 107.7 میلیارد دلار بوده که نسبت به سال 2021 افزایش 16.9 درصدی داشته است. بسته شدن باب المندب میتواند واردات اسرائیل را هم با مشکلات عدیده روبهرو ساخته و آن را به ورطه نابودی بکشاند.
به گفته «گیدئون گلبر»، مدیر اجرایی بندر ایلات، در پی تهدیدات انصارالله یمن و ممانعت از عبور کشتیهای عازم اسرائیل از طریق باب المندب، بندر ایلات فلج شده و آسیب اقتصادی و تجاری شدیدی دیده است. این درحالی است که صادرات و واردات خودرو، مواد شیمیایی و مواد خوراکی اسرائیل از بندر ایلات صورت میگیرد و بعد از ماجرای باب المندب، صادرات و واردات این کالاها تقریباً به صفر رسیدهاند.
«گلبر» درباره اهمیت اقتصادی ایلات میگوید: «اگرچه تنها 3 درصد از کل ترانزیت کالاها در اسرائیل از طریق ایلات صورت میگیرد اما نباید از خاطر برد که ایلات بزرگترین بندر برای واردات خودرو به اسرائیل است و حدود 44 درصد از تمام وسایل نقلیه وارد شده به اسرائیل در این بندر تخلیه میشوند.» روزنامه مارکر هم در رابطه با تأثیرات اقتصادی ماجرای باب المندب مینویسد: «بسته شدن تنگه تیران (تنگهای که خلیج عقبه را از دریای سرخ جدا میکند) باعث دو جنگ شد، اولی در سال 1956 و دومی در سال 1967. از این رو، بسته شدن باب المندب نیز میتواند به یک درگیری بزرگ بینجامد.» بنابراین به اعتقاد تحلیلگران حمله به کشتیهای صهیونیستی، کشتیرانی و تجارت بینالمللی در دریای سرخ و باب المندب را تهدید نمیکند بلکه تهدیدی برای منافع رژیم صهیونیستی است که تجاوزی وحشیانه در نوار غزه مرتکب شده است، با این حال، هرگونه واکنش که منجر به بسته شدن این تنگه بینالمللی شود، تأثیر گستردهای بر کشتیرانی بینالمللی در باب المندب خواهد داشت؛ تنگهای که سالانه ۲۱هزار کشتی از آن عبور میکند.
شکافتن دیوار دفاعی امریکا
آنچه در دریای سرخ رخ میدهد تحولی حساس و بزرگ است که پیامدهایی در منطقه به دنبال خواهد داشت. این را «عصام مقبل»، پژوهشگر یمنی در گفتوگو با «العربی الجدید» پیرامون جنگ غزه میگوید. او معتقد است کشورهای عربی بویژه کشورهای خلیج فارس اهرمهای فشار تأثیرگذاری بویژه در زمینه اقتصادی و تجاری در دست دارند و میتوانند از آن برای مقابله با سرکشی رژیم صهیونیستی و کشتارهای روزانه در نوار غزه استفاده کنند. این پژوهشگر یمنی تأکید کرد که هدف قرار دادن کشتیهای صهیونیستی در دریای سرخ تحولی مهم در شکافتن دیوار دفاعی محکمی است که امریکا در حمایت از رژیم صهیونیستی در تجاوز به غزه ایجاد کرده است. وی افزود که امریکا در راستای این حمایتها ناوهای بزرگ نظامی خود را در آبهای بینالمللی در دریای سرخ مستقر کرده و دیگر کشورهای عضو ائتلاف حامی رژیم صهیونیستی و تجاوزگری آن علیه غزه نیز کشتیهای نظامی خود را به این آبها فرستادهاند. در این راستا، «رشید الحداد»، پژوهشگر یمنی نیز بر اهمیت تنگه باب المندب تأکید کرد و گفت که هشدار چندی پیش انصارالله یمن مبنی بر ممنوعیت عبور کشتیهای صهیونیستی، کشتیرانی بینالمللی را تهدید نمیکند زیرا این هشدار در پاسخ به جنایتهای رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین تنها کشتیهای دشمن را هدف قرار میدهد.
«فارین افرز» در گزارشی در این رابطه مینویسد: بسیاری از اسرائیلیها، با دلایلی ایران را مسئول زرادخانه خیره کننده حماس و شیوههای نوآورانه مبارزانش میدانند. آنها در این هراس هستند که حزب الله، گروه مورد حمایت ایران در لبنان نیز به اسرائیل حمله کند و از زرادخانه بسیار بزرگتر خود و رزمندگان بسیار ماهرتر خود برای انجام یک حمله ویرانگرتر در شمال بهره بگیرد. این گزارش میافزاید: حتی اگر کادر رهبری کنونی حماس هم کشته شوند، این گروه از امکان جایگزینی عمیقی برخوردار است. از شخص رهبران که بگذریم، حماس دارای ایدئولوژی ای است که از میان بردنش بسیار دشوارتر است. نگرشی که در پس مقاومت قرار دارد، این است که راه شکست اسرائیل و حتی ایالات متحده با نیروی پایدار نظامی پیموده میشود، نگرشی که حزبالله و ایران هم دارند. به فرض که اسرائیل، حماس را منهدم کند اما یک سازمان نیرومند تازه با همان ذهنیت جایش را بگیرد، در آن صورت یک دشمن را جایگزین یک دشمن دیگر کرده است. حال بسیاری از رهبران اسرائیل نگران هستند که حمایت امریکا، همیشگی نخواهد بود. حزب خود جو بایدن هم روز به روز بر سر رفتار اسرائیل در این جنگ، دچار شکاف بیشتری میشود و حتی خود رئیس جمهور هم بمباران کور غزه را مورد انتقاد قرار داده و مقامهای دولتش در تلاش برای پایان دادن به عملیات عمده نظامی اسرائیل هستند. دولت بایدن همچنین مؤکداً با هر گونه جنگ پیشدستانه اسرائیل در شمال علیه حزبالله مخالفت کرده است.