امیر فرشباف
خبرنگار

 
شامگاه یکشنبه 24 دسامبر، هزاران نفر از هواداران جریان‌های مخالف دولت صربستان در تظاهراتی در بلگراد - شهری که نماد آن ستاره سرخ پنج پر است - با پلیس درگیر و خواستار لغو نتایج پارلمانی این کشور شدند. تظاهرات کنندگان قصد ورود به ساختمان مجلس را داشتند که دخالت پلیس مانع از این اقدام شد.
به گزارش خبرگزاری روسی «تاس»، حامیان ائتلاف «صربستان علیه خشونت» که از احزاب اپوزیسیون است، پیش از این نیز تجمعات پراکنده‌ای در اعتراض به نتیجه انتخابات برگزار کرده بودند. به گزارش این خبرگزاری، تظاهرات کنندگان از میله‌های پرچم برای تخریب در ورودی ساختمان مجلس استفاده کردند و پنجره‌ها را شکسته و شروع به پرتاب سنگ، قوطی نوشیدنی‌های الکلی و مواد آتش‌زا کردند. آنها همچنین دوربین‌های مداربسته پیرامون ساختمان را تخریب کردند.
الکساندر ووچیچ، رئیس جمهور صربستان، روز گذشته در نطقی اضطراری خطاب به مردم کشورش اقدام یکشنبه شب اپوزیسیون طرفدار غرب در حمله به ساختمان مجلس بلگراد را تلاش برای ایجاد «انقلاب رنگی» خواند که با حمایت نیروهای خارجی انجام شده است. او قول داد، از بروز هرگونه خشونت یا تشدید تنش در بستر تجمعات اعتراضی کنونی در پایتخت جلوگیری کند. ووچیچ در این سخنرانی عمومی گفت: «هیچ انقلابی در کار نیست و هیچ اتفاقی باب میل آنها رخ نخواهد داد.» او با کنایه به نام ائتلاف اپوزیسیون (صربستان علیه خشونت) گفت آنهایی که برای مقابله با خشونت سوگند یاد کرده‌اند، ثابت کردند که اراذل و اوباش هستند.
 
روسیه بلگراد را مطلع کرده بود؟
طبق اظهارات صورت گرفته، به نظر می‌رسد سرویس اطلاعاتی روسیه، دولت صربستان را در جریان تحرکات اپوزیسیون قرار داده بود. الکساندر ووچیچ، رئیس جمهور صربستان در سخنرانی خود بدون ذکر نام، از گزارش دقیق و بموقع سرویس‌های اطلاعاتی خارجی به بلگراد قدردانی کرد. نخست‌وزیر صربستان آنا برنابیچ اما مستقیماً به سرویس‌های امنیتی روسیه که دولت صربستان را درباره «شورش‌های برنامه‌ریزی شده» در پایتخت این کشور مطلع کردند، اشاره و از آنها تشکر کرد.
به گزارش «راشاتودی»، نخست‌وزیر صربستان با گلایه از بی‌اعتنایی غربی‌ها به هشدار بلگراد نسبت به وقوع انقلاب رنگی در صربستان، خطاب به روسیه گفت: «فقط می‌توانم از شما تشکر کنم و این احتمالاً مورد پسند غربی‌ها نخواهد بود... زمانی که این اطلاعات را با دیگران در میان گذاشتیم، گفتند این اطلاعات غلط روسیه است که اخبار جعلی منتشر می‌کند.»
 
چرا صربستان؟ چرا انقلاب رنگی؟
مفهوم «انقلاب رنگی» به حرکت‌های اعتراضی ظاهراً خشونت پرهیزی اطلاق می‌شود که به منظور ایجاد تغییرات بنیادین در ساختار قدرت کشورهای هدف صورت می‌گیرند. این حرکت‌ها به طور ذاتی وابسته به پشتیبانی خارجی هستند و به تعبیر دقیق‌تر، این دولت‌های خارجی هستند که برای تغییر نظام‌های سیاسی مخالف، دست به انقلاب رنگی می‌زنند.
انقلاب‌های رنگی به لحاظ زمانی، در بستر جنگ سرد تحقق یافتند و پس از فروپاشی شوروی، در دهه نخست قرن بیست و یکم این پدیده به اوج رسید. اما به لحاظ جغرافیایی عمدتاً کشورهای حوزه‌ اوراسیا، شرق اروپا و آسیای مرکزی در معرض انقلاب‌های رنگی قرار دارند. این موضوع نشان دهنده اهمیت حوزه پیرامونی روسیه برای امریکا، ناتو و اتحادیه اروپاست.
دولت صربستان اما در این مقطع از یک سو به دنبال پیوستن به اتحادیه اروپا است و درعین حال، با مسکو نیز روابط حسنه‌ای دارد و تاکنون سعی کرده دربرابر فشارهای غرب برای اعمال تحریم علیه مسکو مقاومت کند. بلگراد عقیده دارد این اعتراضات با حمایت قدرت‌های غربی صورت گرفته و دلیل آن نیز رابطه دوستانه با روسیه و مخالفت با جدایی کوزوو است.
پیش از این نیز صربستان در اکتبر سال 2000 قربانی این نوع حرکت براندازانه شده بود. انقلاب «گل سرخ» گرجستان در سال 2003، انقلاب «نارنجی» اوکراین در سال 2004 و انقلاب «گل لاله» قرقیزستان در سال 2005 از مهم‌ترین براندازی‌های دهه نخست قرن 21 بودند که با حمایت غرب به وقوع پیوستند. به طور کلی براندازی نظام‌های سیاسی مخالف نظم امریکایی، یکی از راهبردهای ایالات متحده و متحدانش است که از طریق کودتا، انقلاب رنگی، آشوب داخلی یا حمله نظامی انجام می‌شود.