تهدید فراملیتی «داعش خراسان»

حمله خونین تروریستی به مقر انتظامی شهرستان «راسک» که به شهادت 11 مأمور انتظامی و البته به هلاکت رسیدن تعدادی از تروریست‌ها در جریان درگیری منجر شد، بخش جدیدی از سناریوی جریان‌های معاند بود تا فرصتی برای ناامنی و بی‌ثباتی در مرزهای شرقی و جنوب‌شرقی کشور بیافرینند. گروه تروریستی«جیش‌الظلم» که مسئولیت حمله به پایگاه انتظامی راسک را پذیرفته، بخشی از بدنه جریان تروریستی «خلافت‌گرا» است که «داعش» مدعی شماره یک آن به حساب می‌آید؛ گروهی که به نظر می‌رسد همه تلاش خود را به کار گرفته تا فرصتی برای ایجاد تهدیدات امنیتی جدید و شکل دادن به جبهه جدید خود در جغرافیای مرکزی آسیا بتراشد. این گروه تروریستی با اعضایی از آسیای ‌مرکزی، آسیای‌ جنوبی و خاورمیانه برای نخستین‌بار از دل افغانستان و درست زمانی که داعش در سال 2015 فعالیت‌های تروریستی خود را در کشورهایی همچون سوریه و عراق کلید زد، پا به عرصه گذاشت و اقدامات خود را در افغانستان و برخی از کشورهای آسیای‌ میانه به اجرا درآورد. به موازات پدیدار شدن اختلاف میان طالبان که بار دیگر در افغانستان به قدرت رسیده و آن دسته از اعضای «داعش خراسان» که داخل مرزهای افغانستان سکونت یافته بودند، اعضای این گروه با انگیزه دستیابی به هدفی که برای خود در گسترش فعالیت‌هایشان به سایر کشورهای منطقه ترسیم کرده بودند، به تدریج از شرق افغانستان خارج شده و در ولایات شمالی و غربی افغانستان نفوذ کردند. «داعش خراسان» در این مناطق اقدام به جذب شبه‌نظامیان تاجیک و ازبک داخل افغانستان کرد و همین شبه‌‌نظامیان قومی، امکان نفوذ فراتر از مرزهای افغانستان و در کشورهای آسیای‌ مرکزی را برای «داعش خراسان» فراهم کردند.
از آنجایی که اعضای این گروه تسلط بر قلمرو خراسان تاریخی از جمله افغانستان و بخش‌هایی از کشورهای آسیای‌ مرکزی و ایران را دنبال می‌کردند، نام «داعش خراسان» را بر خود گذاشتند و سطح جدیدی از تهدیدات منطقه‌ای را که به بیرون از افغانستان کشیده می‌شد، گشودند. در این میان برای بازیگران منطقه‌ای همچون ایران، ترکیه، روسیه و چین که در حاشیه و همجوار با آسیای ‌مرکزی شامل «ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان و قزاقستان» قرار داشتند، علاوه‌ بر اهداف اقتصادی و توسعه نفوذ سیاسی در منطقه، برخی نگرانی‌های امنیتی نیز به وجود آمد.
آشکار شدن تبار تکفیری جریان حمله‌کننده به «راسک» از شاخه «جیش‌العدل» ثابت می‌کند شاخه نوظهور گروه تروریستی داعش موسوم به «داعش خراسان»، ایران را در تیررس اهداف جدید خود قرار داده است. در همین راستا رهبری داعشیانی از قومیت‌های آسیای‌مرکزی مانند چچن و نهضت اسلامی ترکستان‌شرقی، دستور کار جدید خود را در تبدیل کشورهای هدف به امارت اسلامی تعریف کرده‌اند تا در پی ادغام این امارت‌ها، خلافت اسلامی بزرگ را شکل دهند.
وقوع حمله به مقر انتظامی «راسک» و چندین حملات تروریستی مشابه در ایران که از جمله نمونه‌های آن حمله سال گذشته به شاهچراغ شیراز بود و گروه «داعش خراسان» مسئولیت آن را برعهده گرفت، نشان می‌دهد رشد و قدرت‌گیری گروه‌های تکفیری آسیای ‌مرکزی که اکنون در بستر تحولات آسیای ‌مرکزی تا مرز گروه‌های پیچیده پیش رفته‌اند، به تحرکات خود شتاب داده و عملکرد خود را بیش از پیش ساماندهی کرده‌اند.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و سیصد و پنجاه و هفت
 - شماره هشت هزار و سیصد و پنجاه و هفت - ۲۸ آذر ۱۴۰۲