محافظت از نیروی کار به عنوان یکی از ارکان تولید، ارتقای بهره‌وری و فعالیت مولد افراد شاغل، نظارت بر حُسن اجرای قوانین و مقررات حوزه ایمنی، گسترش قانون‌پذیری شرکای اجتماعی و کاهش آمار حوادث کار، بخشی از کارکرد «بازرسی حوزه ایمنی و بهداشت کارگاهی» محسوب می‌شوند.
انجام بازرسی مستمر و دوره‌ای کارگاهی، زمینه کاهش حوادث شغلی، آسیب و فوت ناشی از آن را موجب می‌شود؛ این در شرایطی است که کاهش حوادث شغلی با رعایت مقررات ایمنی در سایه بازرسی کارگاهی، حفظ سلامت نیروی کار، رشد تولید، انتفاع کارفرما و کاهش هزینه‌های ناشی از ارائه خدمات به آسیب‌دیدگان بیمه شده برای سازمان‌هایی نظیر تأمین‌اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. به تازگی شناسایی بیش از ۶۵ هزار کارگاه پرخطر و کاهش ۱۴ درصدی حوادث ناشی از کار در مقایسه حدود ۹ ماهه سال‌های ۱۴۰1 و ۱۴۰2 بخشی از کارنامه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حوزه بازرسی کار و روند کاهشی حوادث کار محسوب می‌شود. مدیرکل بازرسی وزارت کار در این ارتباط از انجام ۱۴۰ هزار مورد بازرسی از کارگاه‌های پرخطر تا پایان سال و تشکیل ۲۵ هزار کمیته حفاظت ایمنی و بهداشت کار در کشور در راستای صیانت از نیروی کار شاغل در بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار کارگاه فعال خبر داده است.
پیش از این برنامه‌ریزی و هدفگذاری در راستای اعمال بازرسی‌های هوشمند از کارگاه‌های پرخطر، افزایش تعداد کمیته‌های حفاظت فنی و بهداشت کار تا سقف ۲۰ درصد و اعمال ماده ۱۰۵ در کارگاه‌های پرخطر و حادثه آفرین از برنامه‌های محوری اداره بازرسی کار وزارت کار عنوان شده بود. بر اساس اعلام وزارت کار، سالانه ۴۲۰ هزار بازرسی از کارگاه‌های سطح کشور برای نظارت بر حفظ و صیانت از نیروی کار انجام می‌شود که بخشی از این مجموعه بازرسی‌ها در ارتباط با شناسایی و رفع مشکلات و چالش‌های حوزه کارگاه‌های پرخطر صورت می‌گیرد. در این حوزه با فعالیت ۸۰۰ نفر بازرس، اقدامات بازرسی از کارگاه‌های مشمول قانون کار در سطح کشور انجام و حدود ۳۶۰ هزار ابلاغیه رفع نواقص کارگاه‌ها در این راستا ارسال می‌شود.

ارتقای بهره‌وری ناشی از بازرسی کار
احمدرضا پرنده، مدیرکل بازرسی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش از این در گفت‌وگو با آتیه آنلاین در ارتباط با تعامل این وزارتخانه با شرکای اجتماعی در راستای انجام بازرسی و کاهش حوادث ناشی از کار بیان کرد: ما در حوزه بازرسی کار وزارت تعاون در تعامل شرکای اجتماعی، اجرای قانون، کاهش حوادث شغلی و روند نزولی فوت‌شدگان ناشی از این حوادث را محقق کرده‌ایم. او با اشاره به اینکه در دو سال اخیر چاره‌اندیشی برای کاهش حوادث ناشی از کار و شناسایی کارگاه‌های پرخطر به صورت ویژه در دستور کار وزارت کار قرار داشته، افزود: با توجه به کمبود نیروی بازرسی کار، برنامه‌ریزی برای حضور بازرسان در مناطق با ریسک بالا و پرخطر به‌طور خاص مورد توجه است؛ در واقع هدفمند کردن بازرسی‌ها با توجه به ظرفیت‌ها، بخشی از سیاستگذاری‌ها در راستای کاهش آمار حوادث و فوتی‌های حوزه کار در دولت سیزدهم به‌شمار می‌رود.
پرنده همچنین آموزش‌های ایمنی کار به کارفرمایان را عامل مؤثر دیگر در کاهش داده‌های آماری حوزه ایمنی کار دانست و اضافه کرد: تأکید وزارت کار بر تعامل با شرکای اجتماعی و ظرفیت بالای آنان برای کاهش حوادث کار است.

توسعه بازرسی کار با استفاده از ظرفیت کارفرمایان و کارگران
مدیرکل بازرسی وزارت کار در ادامه به برنامه این وزارتخانه برای افزایش تعداد بازرسان حوزه کار اشاره کرد و توضیح داد: ما در وزارت کار برای افزایش کارآمدی حوزه ایمنی و بهداشت با استفاده از ابزار بازرسی، افزایش تعداد بازرسان کار را دنبال می‌کنیم.
او افزود: در این راستا ماده ۹۳ قانون کار، کمیته‌های حفاظت بهداشت کار را پیش‌بینی کرده که در این زمینه اکنون ۲۳ هزار کمیته در سطح کشور مشغول به کار هستند. برنامه وزارت کار در حوزه عملکردی کمیته‌های حفاظت بهداشت کار، افزایش آنها به ۱۰۰ هزار مورد است.