نقد ونظر
دکتر هادی البرزی
استاد ارتباطات دانشگاه صداوسیما
ارزیابی عملکرد رسانههای ایران
در جریان نبرد طوفان‌الاقصی
به حاشیه بردن رسانههای غربی
و غیر مرجع
در جریان نبرد طوفان‌الاقصی رسانههای ما بطور کلی و رسانه ملی بطور خاص، در پوشش لحظه به لحظه رویدادهای جنگ غزه، انعکاس اقتدار مردم غزه و روایت جریان مقاومت، عملکرد بسیار خوبی داشتند چنانکه توانستند جریان حمایتی مؤثری را برای مردم غزه شکل دهند. این امر به واسطه گزارش‌های میدانی دقیق و همه‌جانبه و نشان دادن اقدامات اقشار مختلف جامعه در حمایت از مردم غزه اتفاق افتاد. علاوه بر اینکه برای انعکاس لحظه به لحظه رویدادها، میان شبکه‌های مختلف داخلی و برون‌مرزی ایرانی همکاری و هم‌افزایی شکل گرفت چنانکه حتی خبرنگارهای شبکه العالم روایتگر شبکه خبر و بالعکس می‌شدند. رسانههای ما توانستند با بهره‌گیری از قالب‌های مختلف، سطح تأثیرگذاری‌شان را بالاتر ببرند و مخاطبان‌شان را چه در داخل و چه در خارج از کشور، همدل و همراه کنند.
رسانههای ما در جریان نبرد طوفان‌الاقصی سعی کردند به کمک الگوی ۳۶۰ درجه رسانه‌ای و نشان دادن تبعات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی که به ساختار رژیم صهیونیستی وارد شده، از وضعیت نبرد طوفان‌الاقصی بازنمایی صریحی ارائه کنند چنانکه روایت‌های جعلی و نادرست را از میدان رسانه‌ای حذف کردند. هم‌افزایی رسانههای داخلی، بهره‌گیری از یک الگوی واحد و مکمل برای بازنمایی رویدادهای خبری، باعث شد در جریان نبرد طوفان‌الاقصی، رسانههای ما به‌جای رقابت بر سر روایت، به همبستگی و اتحادی برسند که رسانههای غیرمرجع و غربی را به حاشیه ببرند.
دکتر لیلا وصالی
استاد ارتباطات
دانشگاه علامه طباطبایی
اثرگذاری رسانه‌ای
با پرهیز از بمباران خبری
بازنمایی رسانه‌ای از وقایع، به «تعادل‌بخشی محتوایی» نیازمند است تا از آسیب بمباران خبری مصون بماند. اخبار نبرد طوفان‌الاقصی در رسانههای ما و بویژه رسانه ملی همه‌جانبه و بسیار مؤثر روایت شد.
اما سیاستگذاران و برنامه‌ریزان رسانه‌ای باید به این نکته توجه داشته باشند که حجم محتوایی که منتشر می‌شود باید تحت کنترل و برنامه‌ریزی شده باشد؛ بطوری که از اشباع اخبار جنگ در ذهن مخاطبان جلوگیری کند تا مخاطبان اخبار جنگ را از سبد مصرف رسانه‌ای خود حذف نکنند؛ چون این اتفاق، مرجعیت خبری را از رسانههای رسمی به رسانههای غیررسمی منتقل خواهد کرد که می‌تواند تبعات منفی داشته باشد.
در نبرد طوفان‌الاقصی ما باید وضعیت دوسویه نبرد را روایت کنیم تا بتوانیم اثرگذاری رسانه‌ای لازم را داشته باشیم. وقتی مردم فلسطین را برای برگشتن به خاک و پس گرفتن حقوقشان محق می‌دانیم، لازم است که در کنار پخش زنده از وضعیت مردم غزه، از وضعیت مناطق اشغالی و خسارات وارده به آنها هم گزارش مستقیم داشته باشیم که چهره قدرتمندی نیز از حماس بازنمایی شود و نشان دهیم که خود مردم فلسطین با قدرت نظامی که در طی این سال‌ها به دست آورده‌اند چگونه در مقابل ظلم رژیم صهیونیستی ایستادگی می‌کنند. در صورت عدم پرداختن به این بعد از نبرد طوفان‌الاقصی، سبب کنجکاوی مخاطب شده و او برای پاسخ سؤالات خود به سراغ رسانههای سلطه خواهد رفت و در جریان هدایت افکار آن رسانه‌ها، روایت صریح و صحیح را از دست خواهیم داد. با وجود اینکه رسانههای ما در جریان اطلاع‌رسانی نبرد طوفان‌الاقصی به خوبی عمل کردند اما می‌توانیم با همراه نمودن رسانههای اجتماعی و کنشگران این عرصه و با استفاده از اصول سواد رسانه‌ای و ارتقای آگاهی عمومی، در مسیر روایتگری رسانههای کشور جهشی ایجاد کنیم.
مکتوب‌های حاضر متن ویرایش و تلخیص شده «ایران» از سخنرانی‌های دکتر هادی البرزی و دکتر لیلا وصالی است که در نشست «نقد و ارزیابی عملکرد رسانههای جمهوری اسلامی در جریان نبرد طوفان‌الاقصی» در محل پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه شده است.