تحلیلگران غربی در میزگرد اندیشکده امریکایی شورای روابط خارجی پیش‌بینی کردند

جنگ غزه؛ پایان گفتمان اشغال فلسطین

اندیشکده امریکایی شورای روابط خارجی در نشست تازه‌ای با حضور شماری از تحلیلگران امریکایی به بررسی آخرین تحولات جنگ غزه پرداخته است. «استیون کوک»، کارشناس مطالعات خاورمیانه و آفریقا در شورای روابط خارجی، «امانی جمال»، استاد سیاست در دانشگاه پرینستون و«دنیس راس»، عضو ممتاز مؤسسه واشنگتن برای سیاست در خاورنزدیک و هماهنگ کننده ویژه پیشین امریکا در امور خاورمیانه در این نشست به سناریوهای احتمالی تل آویو درباره جنگ غزه، تأثیر جنگ کنونی بر فلسطین و راه‌حل دو کشوری پرداختند. فحوای دیدگاه کارشناسان حاضر در این نشست تأکید بر این گزاره بود که جنگ غزه معادلات راهبردی امریکا و اسرائیل در فلسطین را دچار تحول بنیادین کرده و تل آویو ناگزیر است با پایان دادن به رویکرد اشغال، به نحوه تعامل جدید با فلسطین و لزوم مشارکت آنها در تصمیم‌گیری پیرامون سرنوشت شان بیندیشد. آنها همچنین با مخالفت بر ایده تک دولتی، بر لزوم پیگیری سیاست دو دولتی تأکید کردند و آن را تنها راهکار قابل اجرا دانستند.
تأکید این تحلیلگران غربی بر ایده دو دولتی در حالی است که به اعتقاد جمهوری اسلامی این طرح، کارکردی جز جنایت بیشتر علیه حقوق مشروع مردم فلسطین و زمینه‌سازی برای افزایش بیشتر بحران در خاورمیانه ندارد. تهران معتقد به تشکیل دولتی بر پایه برگزاری یک همه‌پرسی است که در نهایت دولتمردان آن همگی از فلسطینیان و تصمیم‌گیرنده وضعیت سرزمین‌های اشغالی و اقلیت یهودیان در این سرزمین‌ها باشند.

استیون کوک:
 دیگر نمی‌توان خواسته‌های اسرائیلی را به فلسطینی‌ها دیکته کرد
«استیون کوک» در این نشست با تأکید بر اینکه باید نوعی بازاندیشی در اردوگاه فلسطینی‌ها هم شکل بگیرد و به نظرم بازنگری در حکومت خودگردان اولویت دارد، ادامه داد: اکنون که بحث راه‌حل دو کشوری مطرح شده، نمی‌توانیم به همان روش‌هایی عمل کنیم که در گذشته عمل کرده ایم. باید ببینیم عملاً چه می‌توانیم انجام دهیم که به فلسطینی‌ها کمک کند. یکی از راه‌ها این است که به فلسطینی‌ها گوش دهیم و از آنها راه‌حل بخواهیم به جای آنکه دنبال دیکته کردن به آنها باشیم. او افزود: یک واقعیت درباره وجهه بین‌المللی اسرائیل وجود دارد: درست است که اردنی‌ها و بحرینی‌ها سفرایشان را از تل آویو فراخواندند اما کسی رابطه‌اش را قطع نکرد. اسرائیل یک کشور مهم است. به خوبی در اقتصاد جهانی درهم بافته شده و یکی از چرخ دنده‌های مهم فناوری جهانی، امنیت سایبری و امثال آن است. البته در کنار آن، تأثیر تلفات غیرنظامی را هم نمی‌توان نادیده گرفت. اسرائیلی‌ها زمان زیادی ندارند و بی‌گمان نمی‌توانند در فاز بعدی، هر تعداد از مردم فلسطین را که می‌خواهند بکشند و انتظار داشته باشند هیچ اتفاق مهمی هم روی نخواهد داد. تا جایی که به جمعیت جوان مربوط می‌شود، فکر می‌کنم سرشت سیاست در اسرائیل، در حال تغییر است.

دنیس راس: اشغال به سود اسرائیل نیست
«دنیس راس» با بیان اینکه من طرفدار یک راه‌حل دو کشوری هستم و حدود 40 سال برای آن تلاش کرده ام، افزود: اشغال اسرائیلی در انتها به سود اسرائیل نیست.
 من به راه‌حل دو کشوری معتقدم چون در این سرزمین دو جنبش ملی با دو هویت جداگانه وجود دارد. زمانی که این جنگ تمام شود، نوعی بازاندیشی سیاسی در اسرائیل شکل خواهد گرفت. وقتی بیش از سه چهارم جمعیت اسرائیل، دولت کنونی شان و نخست‌وزیر آن را مسئول این وضعیت می‌دانند، شاهد یک بازاندیشی سیاسی خواهیم بود. همچنین تحول دیگری هم رخ خواهد داد. ما برای نخستین بار عملاً شاهد بحث و گفتمانی در اسرائیل خواهیم بود که رابطه با فلسطینی‌ها چگونه باید باشد. او افزود: من می‌توانم دو وضعیت را تصور کنم: یک وضعیت این است که: ما دیدیم با حماس که یک نیمچه دولت بود، چه وضعی پیش آمد و دیدید چه تهدیدی را متوجه ما می‌کند. بنابراین نمی‌توانیم با آن کنار بیاییم. همچنین یک وضعیت دیگر را هم می‌بینم که حرف اساسی‌اش این است فرض کنید ما همین الان، حماس را شکست دادیم. اگر به اشغال فلسطینی‌ها ادامه دهیم و فکر کنیم که آنها به همین سادگی خاموش می‌شوند، دچار خواب و خیال شده ایم. ما اوضاع را رادیکالیزه (افراطی تر) می‌کنیم و دنباله‌های حماس خواهند آمد. فکر می‌کنم که این یک صدای قدرتمند خواهد بود.
 آخر داستان، این صدا هست که خودش را نشان خواهد داد و ما می‌توانیم درباره نقشی که می‌توانیم داشته باشیم، فکر کنیم. «دنیس راس» با اشاره به اینکه فکر می‌کنم آن جریانی غالب می‌شود که می‌گوید ما نمی‌توانیم فلسطینی‌ها را زیر اشغال نگه داریم و گمان کنیم که آنها به آسانی زیر بار خواهند رفت، افزود: این بسیار بد است که برخی افراد راستگرایان اسرائیلی، ظاهراً این نکته را نمی‌فهمند. دست آخر، این امریکاست که باید این ماجرا را حل و فصل کند نه تنها به این دلیل که تنها دولتی است که اسرائیل به آن اعتماد دارد، بلکه تنها دولتی است که بر اسرائیلی‌ها نفوذ و تأثیر دارد.

امانی جمال: فلسطینی‌ها نمی‌خواهند جنگ در غزه به یک اشغال تازه اسرائیلی ختم شود
«امانی جمال»، استاد سیاست در دانشگاه پرینستون هم با اشاره به اینکه نسبت به حماس در غزه بی‌اعتمادی وجود دارد و حکومت خودگردان با بحران جدی عدم مشروعیت هم در کرانه باختری و هم در غزه روبه‌رو است، ادامه داد: اکثر فلسطینی‌های غزه و کرانه باختری از یک راه‌حل دو کشوری در چهارچوب مرزهای 1967 حمایت می‌کنند که اجازه دهد اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها در صلح و وفاق در کنار هم زندگی کنند. راه‌حل تک کشوری چندان طرفداری ندارد. البته جامعه فلسطینیان مهاجر در غرب از این راه‌حل بیشتر استقبال می‌کنند. در کرانه غربی و غزه، فلسطینی‌ها بیشتر به آرمان خود یعنی کشور مستقل فلسطینی پایبند هستند. در داخل غزه، حدود 80 درصد مردم اساساً از همزیستی با کشور اسرائیل استقبال می‌کنند. 20 درصد هم طرفدار مقاومت مسلحانه هستند. به هرحال، فلسطینی‌ها نمی‌خواهند زیر اشغال اسرائیل زندگی کنند و نمی‌خواهند که این جنگ در غزه به یک اشغال تازه اسرائیلی ختم شود. می‌خواهند که اشغال اسرائیلی با یک دولت فلسطینی در غزه و کرانه باختری خاتمه یابد.

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و سیصد و چهل و نه
 - شماره هشت هزار و سیصد و چهل و نه - ۱۸ آذر ۱۴۰۲