بار ویرانه توافق ابراهیم بر دوش بایدن
راهکار دو دولتی در منازعه اسرائیل و فلسطین یکی از راهکارهایی بوده که دولتهای مختلف امریکا از دهه 90 میلادی تاکنون در دستور کار خود قرار دادهاند. دولت ترامپ کوشید مدیریت منازعه را از مجرای طرحهایی مانند توافق ابراهیم (قراردادهای سازش کشورهای عربی و رژیمصهیونیستی) و حتی نفی نسبی راهکار دو دولتی پیگیری کند اما این در حالی بود که جو بایدن نشان داد بحران فلسطین و حل آن جزو چند موضوع اولیه سیاست خارجی ایالاتمتحده در خاورمیانه نیست و دولت او تمایلی به اتخاذ تصمیماتی که ظرفیت دیپلماتیک این کشور را به مسأله فلسطین معطوف کند ندارد؛ به جای آن بایدن سیاست حفظ وضع موجود را در پیش گرفت اما در عین حال روند عادیسازی روابط اعراب و اسرائیل را زمینهای برای پیگیری راهکار دو دولتی در نظر گرفت. وبسایت «اینترسپت» یکی از مهمترین دستاوردهای محقق شده این عملیات را ناکام گذاشتن ایده عادیسازی و برهم زدن برنامهریزیهای چند سال اخیر رژیمصهیونیستی و کشورهای مرتجع عربی دانسته و تصریح کرده است که عملیات طوفانالاقصی که توسط فلسطینیها به راه افتاد و به یک رویارویی چندجانبه با اسرائیل تبدیل شد، توافق «ابراهیم» را که امریکا به آن میبالید به یک ویرانه بزرگ تبدیل کرده است و بایدن باید بار این ویرانه را تحمل کند.
بر اساس این گزارش، بیتوجهی دولت بایدن به شرایط فلسطین بویژه غزه، همان چیزی است که موجب بروز اقدامات خشونتآمیز در این منطقه طی روزهای گذشته شده که مدام در حال تشدید بوده و واشنگتن مسئول پیامدهای آن بخصوص نابودی توافقهای عادیسازی بین کشورهای عربی و اسرائیل است. نویسنده این مقاله تأکید میکند که دولت بایدن سرمایهگذاری زیادی روی گسترش توافقهای عادیسازی بین اسرائیل و کشورهای عربی انجام داده است. پیش از بایدن، ترامپ رئیسجمهور سابق ایالاتمتحده سعی داشت مسأله فلسطین را بدون توجه به حقوق فلسطینیها حل کند و طوری در این زمینه رفتار میکرد که انگار مسأله فلسطین هیچ ارتباطی به خود فلسطینیها ندارد.
در این یادداشت به سخنان یوسف منیر، پژوهشگر مرکز عربی در واشنگتن اشاره شده که با انتقاد از سیاستهای دولت امریکا درباره مسأله فلسطین گفته است: اگر به بیانیههای علنی همه دولتها در منطقه نگاه کنیم، متوجه میشویم همه آنها سالهاست بر ضرورت توجه به مسأله فلسطین تأکید و اعلام میکنند که این مسأله را نمیتوان نادیده گرفت. این در حالی است که دولت بایدن نیز همانند سایر دولتهای امریکا واقعیت فلسطین را نادیده میگیرد که این امر عواقب بسیار بدی خواهد داشت. همین جهل و تکبر امریکاییها موجب شد جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی امریکا در تاریخ 29 سپتامبر در اظهاراتی مضحک بگوید امروز منطقه در وضعیتی بسیار آرام نسبت به دو دهه قبل قرار دارد.
نویسنده مقاله اینترسپت در ادامه تصریح کرد: تا زمانی که هشدارهایی مبنی بر بمب ساعتی بودن وضعیت نوار غزه وجود دارد؛ منطقهای که مردم آن نزدیک به دو دهه است زیر بار محاصرهای سنگین رنج میبرند، هیچ روزنه امیدی برای صحبت درباره راهکار دیپلماتیک در راستای حل مسأله فلسطین وجود ندارد، چه برسد به توافق. پیش از این در سال 2018 صحبتهایی درباره آتشبس میان فلسطینیها و اسرائیلیها به شرط برداشتن محاصره غزه مطرح شده بود اما بنیامین نتانیاهو که در آن زمان هم منصب نخستوزیری اسرائیل را برعهده داشت این موضوع را نپذیرفت و امریکا نیز هرگز او را تحت فشار قرار نداد.
در پایان این تحلیل آمده است با توجه به نقش محوری که امریکا در مسأله درگیری فلسطین-اسرائیل دارد، بدون شک مستحق سرزنش زیادی در رابطه با وضعیت امروز فلسطین است و امریکا به جای اینکه به دنبال پروژههای بیهوده برای کسب دستاوردهای سیاسی برای خود میبود، باید یک اقدام دیپلماتیک واقعی برای جلوگیری از وقوع این فاجعه انجام میداد.