زهره صفاری
خبرنگار

بازگشت 39 زن و کودک اسیر فلسطینی در نخستین روز آتش‌بس 4 روزه و در دور نخست تبادل اسرا، پس از چهل و چند روز ترس و اضطراب، خنده و شادی را به خانواده‌های فلسطینی بازگرداند. اما این شادی و رضایت برای صهیونیست‌ها خوشایند نبود چراکه به رغم تمامی تبلیغات این رژیم، محبوبیت حماس را چند برابر و روحیه مقاومت را در مردم فلسطین تقویت کرد.
آن طور که شبکه خبری الجزیره گزارش داده است، تنش‌های چند وقت اخیر سبب شده بود خانواده‌های فلسطینی تا آخرین لحظات دیدن عزیزان‌شان آرام و قرار نداشته باشند، به طوری که صدها فلسطینی ساعت‌ها در بیرون زندان عوفر در سرزمین‌های اشغالی و بسیاری دیگر نیز در شهرهای فلسطینی انتظار عزیزان‌شان را می‌کشیدند. ساعت 8 روز جمعه به وقت فلسطین دو اتوبوس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ زندان را ترک کردند و 28 اسیر را در مناطق اشغالی کرانه باختری و 11 نفر را نیز در قدس شرقی به آغوش خانواده‌هایشان رساندند.
 
دیدار پس از سال‌ها انتظار
مرح باکر، یکی از اسرایی بود که پس از حدود 8 سال اسارت به آغوش خانواده‌اش بازگشت. سوسن؛ مادرش بی تاب دیدن دخترش بود و مدام به خبرنگاران می‌‌گفت: «دخترم خیلی زیبا است. نه اینکه چون دخترم است این را بگویم. واقعاً زیبا است. حالا خودتان می‌‌بینید.»
آخرین باری که مادر مرح دخترش را دیده بود، او 16 سال داشت. 12 اکتبر 2015، مرح در مسیر رفتن به مدرسه در محله شیخ جراح قدس شرقی، در محاصره نیروهای اشغالگر قرار گرفت و در حالی که سعی داشت با چاقوی همراهش از خود دفاع کند، از ناحیه بازو هدف گلوله‌های متعدد قرار گرفت و بازداشت شد. دادگاه او را به 8 سال و 6 ماه زندان محکوم کرده بود اما با توافق آتش‌بس او توانست کمی زودتر از موعد آزادی‌اش به آغوش خانواده بازگردد. اما خودش هم آزادی‌اش را باور نداشت و در حالی که اشک روی گونه‌هایش می‌‌لغزید، به آغوش مادر دوید. مرح نوجوان با سختی‌هایی که در زندان کشیده بود، اکنون بانوی کاملی شده است. او به خبرنگاران گفت: «دوران بسیار دشواری بود. اوایل سخت‌تر هم بود چون من کم سن و سال بودم و بشدت به مادرم و حمایت خانواده‌ام نیاز داشتم. اما حالا احساس عجیبی دارم؛ چیزی بین نگرانی و ناباوری. هنوز نمی‌توانم آزادی‌ام را باور کنم.» او از آرزوهایش نیز گفت: «می‌خواهم پیش خانواده‌ام باشم و درس بخوانم و در رشته حقوق در دانشگاه تحصیل کنم.»
فریده ناجه، از اهالی بیتونیا که او نیز از اولین گروه اسرای آزاد شده است، حسی مشابه مرح داشت و پس از 3 سال اسارت، از توافق آتش‌بس هیجان زده به نظر می‌‌رسید: «خیلی خوشحالم. از صبح تا حالا چیزی نخورده‌ام. صهیونیست‌ها خیلی بد رفتار کردند و حتی نگذاشتند وسایل‌مان را برداریم. اما از این توافق واقعاً خوشحالم و می‌‌خواهم از مردم غزه به خاطر مقاومت‌شان قدردانی کنم.»
شادی ممنوع
گرچه صدها فلسطینی در مراسم استقبال از نخستین کاروان اسرای فلسطینی حضور داشتند اما بسیاری از آنها به احترام اسرایی که خانواده‌هایشان در جنگ اخیر به شهادت رسیده بودند، جشنی برگزار نکردند. برخی نیز مانند خانواده مرح، با هشدار صهیونیست‌ها حتی اجازه دعوت اقوام‌شان را هم نداشتند. مادر مرح باکر گفت: «ما هیچ خبری از شرایط نداشتیم تا اینکه چند شب قبل نظامیان اسرائیلی به خانه‌مان حمله کردند و با بیرون کردن همه میهمانان و اقوام از خانه، به ما هشدار دادند که بازگشت مرح بی سر و صدا باشد. حتی پلیس، پدرش را احضار کرد و یک بار دیگر در این باره اولتیماتوم داد و او را تهدید به بازداشت کرد.»
این در شرایطی بود که فارس، رئیس باشگاه مردمی اسرای فلسطینی، شرایط جسمانی و روانی آزادشدگان را نابسامان خواند و گفت: «اکثر اسرای آزاد شده نیاز به درمان دارند و واضح است که در مدت اسارت از نظر درمانی و بهداشتی بشدت محرومیت کشیدند.»
حدود 8 هزار فلسطینی همچنان در زندان‌های رژیم صهیونیستی اسیر هستند که دست‌کم 3 هزار نفرشان در 7 هفته اخیر بازداشت شده‌اند. در چهار روز آتش‌بس قرار است 150 زن و کودک فلسطینی در مقابل آزادی 50 اسیر اسرائیلی آزاد شوند.
 
افزایش محبوبیت حماس
کابینه افراطی نتانیاهو پس از شوک 7 اکتبر، مدعی بود جنگ و قتل عام در غزه را برای حذف حماس به راه انداخته و در عمل هدفی جز حمله به حماس نداشت. اما آنچه پس از آتش‌بس موقت و انتقال نخستین کاروان اسرا به شهرهای فلسطین مشخص بود، ثابت کرد که آنها سخت در اشتباه بودند چراکه این تقابل، فلسطینی‌های بیشتری را به صف حامیان حماس کشانده و این را می‌‌شد از قدردانی‌های مردم از مقاومت بخوبی درک کرد.
بنابر گزارش آی‌نیوز، براساس پژوهشی که هفته اول نوامبر از سوی مرکز تحقیقات و توسعه جهان عرب انجام شده بود، 60 درصد فلسطینیان از حمله 7 اکتبر حماس حمایت کرده بودند و 16 درصد نیز موضع ممتنع در این باره داشتند اما آن را اشتباه نمی‌دانستند. در غزه نیز آمارها حکایت از گرایش بسیار قابل توجه مردم به سمت حماس دارد به طوری که در آخرین نظرسنجی‌ها پس از این جنگ، 76 درصد مردم از عملکرد حماس ابراز رضایت کردند. این اعتماد از آنجایی بیشتر شده است که فلسطینی‌ها علت اصلی حمله 7 اکتبر حماس را افزایش هتک حرمت صهیونیست‌ها به مسجدالاقصی و همچنین ایجاد بستر مناسب برای آزادی اسرای فلسطینی و رفع محاصره غزه می‌‌دانند.
سث فرانتزمان، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در توئیتی در ایکس نوشت: «بدون شک این تبادل اسرا محبوبیت و نفوذ حماس را بیش از پیش بالا خواهد برد. این شرایط از همان 7 اکتبر مدیریت و برنامه‌ریزی شده بود و دست‌های قدرتمند نیز در این راه پشتیبان حماس بودند.»
اسعد ابوخلیل، استاد دانشگاه کالیفرنیا نیز این محبوبیت را تبعات پیش‌بینی نشده این جنگ برای صهیونیست‌ها خواند و در پیامی در شبکه ایکس نوشت: «شاید تا پیش از این جنگ نارضایتی‌هایی وجود داشت اما این وقایع این جنگ حماس را به محبوبیتی فراتر از همیشه رسانده است؛ چه در جامعه فلسطینی و چه در سطح وسیع‌تر در جهان عرب.»
تحلیلگران سایت تیکر نیز معتقدند گرچه حماس مخالفانی هم در بین فلسطینی‌ها دارد اما به سطح قابل توجهی از مقبولیت در میان آنان رسیده است. در این میان نقش‌آفرینی آنها به عنوان جنبش مقاومت علیه صهیونیست ها و چشم‌اندازشان در حوزه اجرای برنامه‌های رفاه اجتماعی مانند درمان، آموزش و دریافت کمک‌های اقتصادی برای فلسطینی‌های نیازمند نیز این محبوبیت را چند برابر کرده است.