حامد جیرودی
خبر‌نگار

از امروز دقیقاً 53 روز تا اولین بازی تیم ملی در جام ملت‌های آسیا 2023 باقی مانده است؛ دیدار برابر فلسطین که 24 دی‌ماه برگزار خواهد شد و اولین بازی ایران در گروه C این رقابت‌ها محسوب می‌شود. با این حال، نتیجه‌ای که شاگردان امیر قلعه‌نویی در دیدار سه‌شنبه خود برابر ازبکستان به دست آوردند، نتیجه‌ای بود که آژیر خطر را برای تیم ملی جهت حضور در جام ملت‌ها به صدا درآورد. چرا که در این مسابقه، شرایطی رقم خورد که کمتر کسی انتظار رخ دادن آن را داشت. تیم ملی بازی را خوب شروع کرد و با دو گل رامین رضاییان و مهدی طارمی از میزبانش پیش افتاد اما در نیمه دوم این ازبک‌ها بودند که توپ و میدان را در دست گرفتند و توانستند بازی 2-0 باخته را با تساوی 2-2 عوض کنند. این در حالی بود که این مسابقه، اولین دیدار بسیار مهم تیم ملی از زمان حضور دوباره قلعه‌نویی به حساب می‌آمد. ایران در طول هشت ماه گذشته به یک تساوی و هشت برد پیاپی در دیدارهای دوستانه و تورنمنت‌های کافا و اردن دست پیدا کرده بود. یوزها در اولین بازی رسمی‌شان با هدایت قلعه‌نویی برابر هنگ‌کنگ هم به پیروزی رسیدند اما این مسابقه آن دیداری نبود که عیار تیم ملی را نشان دهد. اما وقتی تیم ملی به ازبکستان رسید، به دیوار سفت خورد و با حریفی مسابقه داد که توانست نقاط ضعف تیم کشورمان را به‌خوبی نمایان کند؛ موضوعی که باعث شد این نگرانی در نزد هواداران فوتبال ایران به وجود بیاید که شرایط تیم ملی در قطر چگونه خواهد شد؟ این در حالی است که تیم‌های بسیار قدرتمندتری در جام ملت‌ها حضور دارند که اگر حریفان مرحله گروهی را کنار بگذاریم، تیم ملی باید با آنها رقابت کند؛ تیم‌هایی مانند کره جنوبی که در روز بازی تیم ملی، چین را 3-0 شکست داد یا ژاپن که 5-0 سوریه را مغلوب کرد. استرالیا 1-0 فلسطین را برد و عربستان هم 2-0 اردن را از پیش رو برداشت. نتایجی که نشان می‌دهد تیم ملی حتی برای رسیدن به جمع چهار تیم پایانی جام ملت‌ها کار بسیار سختی در پیش دارد و باید دید قلعه‌نویی و همکارانش چگونه می‌خواهند این نقاط ضعف را ترمیم کنند؟
 
نقش کادر فنی چیست؟
قلعه‌نویی در کنفرانس خبری پس از پایان بازی به این اشاره کرد که بازیکنانش در نیمه دوم در زمین راه می‌رفتند و بازیکنان ازبکستان با قلب‌شان بازی می‌کردند و به موفقیت رسیدند. سؤالی که در این میان از سرمربی تیم ملی می‌توان پرسید این است که اگر شاگردان او راه می‌رفتند، پس نقش خود او و کادر فنی چه بوده است که باعث شده نیمه مربیان را ببازد؟ به نظر می‌رسد در این میان، نقش خود مربیان نیز انکار‌ناپذیر است؛ چرا که اگرچه ازبک‌ها با انگیزه برای جبران به میدان آمدند اما سرچکو کاتانچ سرمربی اسلوونیایی حریف هم با بازی‌خوانی صحیح باعث شد تا ازبک‌ها نبض بازی را در دست بگیرند و به یک تساوی با ارزش دست پیدا کنند.
 
توپ امیر در زمین بازیکنان!
قلعه‌نویی پس از انتقاد از راه رفتن بازیکنانش، به این اشاره کرده که چاره‌ای نیست و باید با همین بازیکنان کار را ادامه دهد. این در حالی است که معمولاً مربیان در چنین مواقعی مسئولیت ناکامی را بر عهده می‌گیرند ولی سرمربی تیم ملی توپ را در زمین بازیکنان انداخته و به نوعی از خود سلب مسئولیت کرده است! نکته بعدی اینکه او در این هشت ماه در بازی‌های مختلف این فرصت را داشت که بازیکنان مختلفی را آزمایش کند و شرایط آنها را بسنجد، اما قلعه‌نویی حتی در تورنمنت کافا که با حضور تیم‌های نه‌چندان خوب آسیای میانه مانند قرقیزستان و افغانستان برگزار شد، از ستاره‌های اصلی‌اش استفاده کرد و در بازی‌های دوستانه دیگر مانند آنگولا یا تورنمنت اردن به جوان‌ها فرصت بازی چندانی نداد و بعد هم علناً اعلام کرد که تیم ملی جای جوانگرایی نیست! جالب اینکه میانگین سنی بازیکنان ایران در این بازی 29.6 بود، ولی ازبکستان با میانگین سنی 26.8 توانست تیم برتر میدان باشد.

تعویض‌های اشتباه
در شرایطی که احمد نوراللهی از تیم ملی کنار گذاشته شده، در بازی با ازبکستان و بعد از مصدومیت سامان قدوس، علی کریمی جای او را گرفت که به بازیکن حریف پاس گل داد! عملکرد روزبه چشمی هم به عنوان دیگر بازیکن تعویضی تیم ملی قابل دفاع نبود و روی گل دوم هم او را می‌توان یکی از مقصران دانست. بیرون کشیدن آزمون و سایر تعویض‌های او در شرایطی که تعویض‌های کاتانچ ورق را به سود ازبکستان برگرداند، موردی است که باید دید سرمربی تیم ملی چه توضیحی برایش خواهد داشت.

 گل‌های خورده تیم ملی
این تساوی در حالی به دست آمد که ازبکستان در طول 12 رویارویی قبلی با ایران، فقط سه گل به تیم کشورمان زده بود ولی در این بازی موفق شد دو بار دروازه علیرضا بیرانوند را باز کند تا برای اولین بار در یک بازی بیش از یک گل به ایران بزند. نکته دیگر اینکه تیم ملی در دوران مربیگری قلعه‌نویی، طی 11 بازی، هفت گل دریافت کرده که هر هفت گل در نیمه‌های دوم بوده است. در این میان و در بازی با اردن، تیم میزبان یک پنالتی هم در لحظه آخر از دست داد که اگر گل می‌شد، ممکن بود یکی از دو جام تیم ملی با قلعه‌نویی (تورنمنت کافا و اردن) به دست نیاید!
 
 کاتانچ علیه رکورد ایران و امیر
تیم ملی تا پیش از تقابل اخیرش با ازبکستان، در همه بازی‌هایی که طی 14 سال اخیر مقابل این تیم در تاشکند برگزار کرده بود، مقابل این تیم به پنج پیروزی دست یافته بود اما بالاخره این روند بی‌نظیر متوقف شد و ایران نتوانست این آمار خوب را کماکان برای خودش نگه دارد و کاتانچ به این روند ایده‌آل مهر پایان زد و دوباره گربه سیاه ایران شد. این در حالی بود که قلعه‌نویی می‌توانست با کسب سه امتیاز این مسابقه به رکورد 10 پیروزی پیاپی دراگان اسکوچیچ در تیم ملی برسد، اما کاتانچ این اجازه را به او نداد.
 
 ایران بعد از 13 بازی
بیش از یک گل خورد!
آمار بد دیگری که بعد از بازی با ازبکستان به ثبت رسید این بود که تیم ملی بعد از 13 بازی پیاپی بالاخره در یک مسابقه بیش از یک گل را دریافت کرد! ایران که درست یک سال قبل و در 30 آبان با نتیجه عجیب 6-2 مغلوب انگلیس شد و سنگین‌ترین شکست خود در تاریخ جام جهانی را تجربه کرد اما پس از یک سال، دوباره در یک مسابقه بیش از یک گل دریافت کرد.

چراغپور: آقای قلعه‌نویی؛ وقتی بازیکنان
در زمین راه می‌رفتند، شما چه می‌کردید؟!

جلال چراغپور کارشناس فوتبال در مورد تساوی تیم ملی مقابل ازبکستان در مقدماتی جام جهانی به فارس گفت: «آنچه از نظر قانون‌مندی و قاعده‌مندی انتظار داشتیم در حال وقوع است. ما مقابل ازبکستان که در واقع اولین تیمی بود که یک مربی صاحب اندیشه و با کارنامه داشت، پیروز نشدیم. کاتانچ سرمربی ازبکستان هم بازیکن خوبی بوده و هم مربی صاحب اندیشه‌ای است. نتوانستیم مقابل این تیم پیروز شویم و در نیمه دوم شکست خوردیم.» او ادامه داد: «امیر قلعه‌نویی بر مواردی در تیم ملی اصرار می‌کند که اصلاً جایی برای اصرار ندارد. مورد اول حفره‌ای است که بین دو دفاع وسط ما وجود دارد و دو دفاع وسط ما قادر به همپوشانی هم نیستند. آنها زمانی که جوان‌تر و چابک‌تر بودند هم این ضعف را داشتند. اکنون بین شجاع خلیل‌زاده و حسین کنعانی‌زادگان یک حفره وجود دارد؛ این دو نمی‌توانند بخوبی بده بستان کنند و همدیگر را همپوشانی کنند. نتیجه آن می‌شود که تمام تیم‌های آسیایی و حریفان درجه 2 و3 هم که با ما بازی می‌کنند، با دیدن اولین فیلم تیم ملی ما متوجه این حفره در مرکز دفاعی تیم ملی می‌شوند.» چراغپور در مورد اینکه قلعه‌نویی پس از تساوی مقابل ازبکستان گفت که بازیکنان ما در زمین راه می‌رفتند و ازبکستانی‌ها در نیمه دوم با قلب‌شان بازی کردند، چنین واکنشی داشت: «وقتی صحبت از سوم شخص مفرد می‌شود، یعنی آن کسی که خودش مسئولیت دارد خود را کنار می‌کشد اما سؤال اینجاست پس کسی که مسئولیت دارد، چه می‌شود؟ اگر بازیکنان ما مقابل ازبکستان در نیمه دوم در زمین راه می‌رفتند باید از آقای قلعه‌نویی محترمانه پرسید آقای سرمربی شما در آنجا چه می‌کردید و مشغول چه کاری بودید؟ آیا شما نباید جلوی راه رفتن بازیکنان را می‌گرفتید؟!»