طاقبستان راهی جز حذف تله کابین برای رسیدن به یونسکو ندارد
جلوگیری از مخدوش شدن منظر فرهنگی ۱۷۰۰ ساله
زیستبوم- مدیر مجموعه طاقبستان تکلیف همه را روشن کرد. به گفته او ساخت تله کابین، قطعاً جلوی ثبت جهانی این اثر متأخر ساسانی را خواهد گرفت. طاقبستان مهمترین اثر ساسانی کشور، قرار است در قالب یک پرونده مشترک محور ساسانی- اشکانی در یونسکو ثبت شود. این محور از معبد آناهیتا آغاز میشود و تا قصرشیرین در داخل ایران و ازآنجا تا ایوان مدائن و طاق کسری در کشور عراق امتداد مییابد.
پیشتر هم «داریوش فرمانی»، رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمانشاه، ساخت تلهکابین را مانعی برای ثبت این اثر ارزشمند در یونسکو دانسته است. آنها با بررسی معیارها و شاخصهای یونسکو به این قطعیت رسیدهاند.
ثبت جهانی با مانع
طاق بستان همزمان با بیستون برای ثبت در فهرست جهانی یونسکو خیز برداشت اما هر بار مانعی اجازه نداد که به کاروان آثار ثبت جهانی ایران بپیوندند. بیستون سال 2006 در فهرست یونسکو ثبت شد. طاقبستان از سال 1387 دارد مقاومت میکند تا اجازه ندهند منظر فرهنگی تاریخِ ساسانیاش با یک تله کابین مخدوش شود و برای همیشه از کمیته میراث جهانی یونسکو جا بماند. فرمانی، مانعتراشی تله کابین را چندین ساله میداند و میگوید: «در این راستا، سال گذشته یک تیم کارشناسی تشکیل شد تا به بررسی این مسأله بپردازند. آنها براساس نمونههای خارجی از جمله یک نمونه در کشور چین، به این نتیجه رسیدند که احداث تله کابین برای ثبت جهانی طاق بستان مشکل ایجاد میکند. براین مبنا تله کابین در حریم این اثر تاریخی نباید احداث شود.»
فرمانی میگوید: «شهرداری کرمانشاه در سالهای گذشته بدون اخذ موافقت اصولی از اداره کل میراث فرهنگی استان اجرای این پروژه را آغاز کرده بود.» شهرداری هر بار به دنبال مخالفت میراث فرهنگی، تغییر در مسیر تله کابین به وجود میآورد اما همچنان حریم طاقبستان را تهدید میکرد.
با وجود این محمدمهدی فیضآقایی مدیر مجموعه طاقبستان به «ایرنا» میگوید: «شهرداری کرمانشاه بهانه میآورد که از اداره میراث فرهنگی برای احداث تله کابین نه نشنیده، در حالی که ما بارها برای این موضوع نه گفتهایم و نظر قطعی خودمان را کمتر از یک ماه است که اعلام کردهایم.»
به گفته فیضآقایی، علاوه بر طاقبستان، در بالای کوه و در حریم این اثر ساسانی، آثار تاریخی فراوانی از دوران پارینه سنگی و دیرینه سنگی وجود دارد که توسط تله کابین تهدید میشود.
به اعتقاد او، تله کابین حتی توجیه اقتصادی نیز ندارد چرا که قرار نیست تله کابین فقط برای بهار و تابستان استفاده شود، اگر در فصل سرد آن بالا بروید به دلیل وزش باد شدید حتی یک ساعت هم دوام نمیآورید برای همین آن بالا پوشش گیاهی ضعیفی دارد و فقط گیاهان کاهو شکلی رشد میکنند و به دشت کاهو معروف است.
به باور این کارشناس، «اگر قرار است جاذبه تفریحی را برقرار کنیم همین پایین هم میتوانیم این کار را بکنیم و نیازی نیست به قیمت خراب کردن طبیعت و منظر آثارمان بخواهیم در ارتفاع چهار هزار متری این کار را بکنیم.» براستی، در احداث تلهکابین چه حکمتی نهفته است که از طاقبستان تا گنجنامه همدان و از گنجنامه همدان تا جنگلهای کبدوال هیرکانی در گلستان؛ تاریخ و طبیعت را تهدید میکند؟ آیا لازم است که حتماً گردشگران از بالا آثار تاریخی و جنگلها را به تماشا بنشینند؟
نمیشود روی زمین و در جوار آثار تاریخی، میراث فرهنگی و طبیعی را به تماشا نشست؟
بــــرش
طاق بستان در قرن سوم میلادی ساخته شده است و ارزش هنری و تاریخی زیادی دارد.چند صحنه تاریخی از جمله تاجگذاری خسرو پرویز، تاجگذاری اردشیر دوم، تاجگذاری شاهپور دوم، سوم و همچنین چند سنگ نوشته (کتیبه) به خط پهلوی در آن کندهکاری شده است.