محدثه جعفری
خبرنگار

معاون تعالی دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: «تبلیغاتی در فضای مجازی برای درمان صددرصد برخی از بیماری‌ها می‌بینیم که اصلاً درمان پذیر نیستند و فقط می‌توان با مصرف دارو آن را کنترل کرد. در این میان برخی افراد سودجو با وعده درمان قطعی همین بیماری‌ها پکیج‌های دارویی با قیمت‌های بالایی به مردم می‌فروشند.»
دکترمرتضی مجاهدی در گفت‌و‌گو با «ایران» درخصوص برخی از پودرها و کرم‌های گیاهی که در فضای مجازی به کرات تبلیغ می‌شود، افزود: «در مرحله اول باید دید مرجع تبلیغ کیست؟ اگر مرجع تبلیغ کننده پزشک یا داروساز است می‌توان به او اعتماد کرد، اما اگر مرجع فرد دیگری جز این گروه باشد، مردم بدانند که اکثر این تبلیغات شیادی و عوام‌فریبی است.»
وی افزود: «اگر در تبلیغی از واژه‌هایی همچون تضمینی، درمان قطعی، تأثیر صد درصدی، بدون عوارض، نتیجه فوری و...استفاده شده بود، بدانید که جز کذب و دروغ چیز دیگری نیست. این واژه‌ها عوام‌فریبانه است. درواقع هیچ پزشک و داروسازی به خودش اجازه نمی‌دهد از این واژه‌ها برای تبلیغ محصولاتش استفاده کند.»
به گفته این متخصص طب ایرانی، با در نظر گرفتن سه نکته طلایی می‌توان افراد شیاد را تشخص داد. اول، باید به مرجع تبلیغ دقت شود، تبلیغ کننده باید قابل اعتماد باشد. دوم، به واژه‌های تبلیغ برای درمان توجه شود تا عوام فریبانه نباشد و نکته سوم اینکه اصولاً جریان‌های شیادی روی بیماری‌هایی دست می‌گذارند که در علم رایج درمان پذیر نیست. مثلاً درمان قطعی فشارخون، ‌ام اس، تقویت قوای جنسی، ناباروری و... شیادان می‌دانند مردم برای درمان بیماری‌شان به هر ریسمانی چنگ می‌زنند و همین امر زمینه سودجویی را فراهم ساخته است. افراد باید توجه کنند که به همان میزانی که این بیماری‌ها در طب رایج درمان نمی‌شوند یا درمان سختی دارند، در طب ایرانی هم درمان سختی دارند و نمی‌توان با یک جوشانده بیماری را درمان کرد.
عطاری‌ها و نسخه‌پیچی بدون علم
معاون تعالی دفتر طب ایرانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص تجویز داروی گیاهی در برخی از عطاری‌ها گفت: در حوزه پزشکی یک درمانگر و تجویزکننده داریم به نام پزشک که در قدیم به آن طبیب گفته می‌شد. این افراد براساس علم و درسی که خوانده‌اند در این حوزه ورود کرده‌اند و با بررسی شرایط مردم برایشان دارو تجویز می‌کنند. حال مردم این دارو را باید از داروساز یا فروشنده دارو تهیه کنند، یعنی بدون نسخه پزشک که داروخانه‌ها مجاز به فروش دارو نیستند. در طب ایرانی، به جای داروخانه، عطاری‌ها گیاهان مورد نیاز مردم را که پزشک طب ایرانی برایشان تجویز کرده است، باید براساس نسخه در اختیار بیمار قرار دهند. در گذشته این قانون رعایت می‌شد.
دکتر مجاهدی افزود: متأسفانه با قطع حضور اطبای طب ایرانی در کشور در زمان پهلوی، اطبای سنتی ایرانی که دانش و علم داشتند، با گذشت زمان فوت کردند اما عطاری‌ها برجای ماندند. به همین دلیل به مرور زمان عطاری‌ها گیاهان دارویی را خودسر، بدون علم و در نظر گرفتن شرایط بیمار در اختیار مردمی قرار دادند که برای درمان از گیاهان دارویی استفاده می‌کردند. این امر سبب شد علاوه بر مشکلاتی که گاه برای برخی پیش می‌آمد، اعتماد مردم نسبت به طب سنتی کاسته شود و آنان به مرور درمان‌های گیاهی را بی‌اثر بدانند.
تجویز دارو بدون علم زیانبار است
وی با اشاره به ادعاهای توخالی برخی از عطاری‌ها برای درمان برخی بیماری‌ها گفت: تجویز داروهای گیاهی برای درمان بیماری به هر شکلی از لحاظ قانونی و شرعی ممنوع است؛ چرا که تجویز نادرست برخی از گیاهان می‌تواند سبب آسیب‌های جدی بر سلامت مردم و تشدید بیماری‌شان شود. نکته مهم آن است که برای جلوگیری از این گونه عوام‌فریبی‌ها مسئولان باید ورود کنند تا بساط شیادان جمع شود.
به گفته این متخصص طب ایرانی، می‌توان با همکاری وزارت بهداشت، وزارت صمت، عطاری‌ها و متخصصان طب ایرانی، نظام‌سازی برای فعالیت عطاران در چهارچوب‌های مشخصی ایجاد کرد و برای آموزش عطاری‌ها در زمینه خطرات و عوارض داروهای گیاهی اقدامات مؤثری را صورت داد.
تخریب چهره طب ایرانی با ورود شیادان
دکتر مجاهدی با اشاره به چالش‌های پیش روی مختصصان طب ایرانی گفت: کمبود متخصص در این حوزه و متأسفانه تبلیغات گسترده از سوی مدعیان دروغین در طب سنتی سبب شده است اثرات مخربی که این مدعیان بر جای می‌گذارند به پای طب سنتی ایرانی نوشته شود و اعتماد عموم مردم نسبت به متخصصان و درمانگران واقعی این طب کاهش یابد. در این زمینه باید وزارت بهداشت ورود کند و بساط این گونه مدعیان را جمع کند تا بتوانیم استفاده درستی از روش‌های درمانی در کشور زیر نظر متخصصان تحصیلکرده داشته باشیم. از دلایل جولان افراد غیرمتخصص در حوزه طب ایرانی، کمبود نیروی متخصص و آموزش دیده و همچنین عدم نظارت کافی مسئولان است.
حضور اغلب متخصصان طب ایرانی در کلانشهرها
دکتر مجاهدی درباره تعداد متخصصان طب سنتی ایرانی در کشور گفت: از سال 1386 تا کنون حدود 800 نفر متخصص طب ایرانی وارد دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور شده‌اند. از این تعداد حدود 500 نفر فارغ التحصیل شده‌اند و در سلامتکده‌ها و مطب‌های خصوصی طب ایرانی مشغول خدمات دهی هستند. با توجه به استقبال خوب مردم از طب ایرانی حداقل به چند هزار پزشک متخصص در این حوزه نیاز داریم تا مردم بتوانند راحت‌تر به این افراد دسترسی پیدا کنند و فرد متخصص را از غیرمتخصص تشخیص دهند.
وی افزود: با توجه به تعداد کم فارغ التحصیلان این طب، تمرکز حضور متخصصان در کلانشهرهاست و شهرستان‌های ما محروم از خدمات طب ایرانی هستند. همین امر سبب می‌شود مردم به ناچار برای دریافت خدمات به سمت مدعیان دروغین این حوزه کشیده شوند.