14 آبان‌ماه معاون اول رئیس‌جمهور به چین سفر کرد و در این سفر وزیر صمت، فعالان بخش خصوصی و مدیران خودروسازی هم حضور داشتند. این سفر با چه هدفی دنبال شد و قرار است همکاری‌ها با چین چگونه دنبال شود؟
بعد از اینکه سند 25 ساله همکاری مشترک ایران و چین امضا شد، دو طرف تصمیم گرفتند که به مرور زمان، مفاد این سند را عملیاتی کنند. از همین رو بهمن‌ماه سال گذشته رئیس‌جمهور کشورمان به چین سفر کرد. در این سفر، پروژه‌های مشترک با هدف تحقق سند یادشده، تعریف و عملاً قرارداد وارد فاز اجرایی شد. اما مجموع قراردادها، نوع شرکت‌ها، ‌نحوه بنگاه‌های دو طرف و ... نیاز به بحث‌های کارشناسی و تخصصی دارد که لازم است برای این موارد، قراردادهای اجرایی منعقد شود. از تیرماه سال‌جاری یعنی بعد از برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور که با سفر وزیر اقتصاد کشورمان صورت گرفت، بخش مهمی از قراردادها احصا و شرکت‌های متقابل مشخص شدند؛ همچنین یکسری اشکالات فنی و موانعی وجود داشت که لازم بود سیاستگذاران دو کشور در بالاترین سطح، آنها را بررسی و حل کنند، تا در ادامه مسیر بتوان مفاد قراردادها را اجرایی کرد. لذا سفر هفته گذشته معاون اول رئیس‌جمهور، ‌وزیر اقتصاد، وزیر صمت و معاونان وزیر نفت، ‌امورخارجه، قائم‌مقام وزیر جهادکشاورزی و ... به چین با این هدف بود. در سفر صورت‌گرفته نشست‌های تخصصی برپا شد که شرکت‌های بزرگ چینی هم حضور داشتند و مواردی که ضرورت داشت با مقامات کشورمان در جریان گذاشتند. در این سفر نخست‌وزیر چین هم حضور داشت و موضوعات بسیاری مورد همفکری، بحث و بررسی قرار گرفت. شرکت‌های داخلی نیز چالش‌های خود را مطرح کردند و قرار شد سیاستگذاران ایران و چین به تمام آنها رسیدگی کنند.

 ماحصل این نشست‌ها چه بود؟ آیا به سمت اجرایی شدن سند 25 ساله همکاری ایران و چین رفته‌ایم؟
بله؛ سند یادشده در مرحله اجرا قرار گرفته است. از تیرماه سال‌جاری تاکنون بحث خرید اتوبوس و تاکسی‌های برقی، مشارکت در ساخت خودرو به‌خصوص خودروهای برقی، بهره‌مندی ایران از تکنولوژی جدید و برتر خودرو با چین دنبال و قراردادهای آن امضا شده است. همچنین موافقت‌نامه در حوزه کشاورزی، استفاده از توان تکنولوژی چین در حوزه کشاورزی کشورمان در بخش‌های بازیافت پساب‌های مزارع نیشکر، کاشت خشک برنج و حوزه‌های ژنتیک گیاهی با چین امضا شده است. با هدف رونق تجارت اتاق مشترک ایران و چین، مرکز تجاری ایران و چین در شهر شانگهای با حضور وزیر صمت افتتاح شد. من قول داده بودم که تا پایان سال 1402، ‌مرکز تجاری ایران و چین ایجاد شود و دقیقاً نیز همین اتفاق افتاد. دفتر ایران و چین تیرماه سال‌جاری در پکن راه‌اندازی و اخیراً هم مرکز تجاری با حضور وزیر صمت افتتاح شد. کار اصلی این مرکز با هدف توسعه صادرات غیرنفتی، ارائه خدمات به تجار و فعالان اقتصادی است تا با شرایط مناسب بتوانند وارد بازار بزرگ چین شوند. این مرکز می‌تواند برای انواع کالاهای ایرانی بازاریابی و همچنین فرصتی را ایجاد کند که کالاهای ایرانی در قالب نمایشگاه دائمی عرضه شود. بر این اساس در راستای سند 25 ساله به سمت قراردادهای اجرایی در حال حرکت هستیم؛ البته برخی قرارداد شده و برخی دیگر در حال تبدیل شدن به قرارداد است. از همین رو به مرور زمان شاهد امضای قراردادهای اجرایی بین شرکت‌های ایرانی و چینی خواهیم بود.

 یکی از مواردی که در سفر به چین بازتاب رسانه‌ای داشت، ‌قرارداد خودرویی بود. در این خصوص چه اقداماتی صورت گرفته است؟
در این سفر موضوعات مربوط به خودروهای سواری برقی، ‌اتوبوس‌های برقی و کامیون و کشنده‌ها مطرح و تفاهم‌های خوبی هم حاصل شد. البته بخشی از این مذاکرات مربوط به سفر شهردار تهران به چین بود. چرا که پیش از این (یک‌ماه پیش) شهردار تهران به دنبال تاکسی و اتوبوس‌های برقی بود و مذاکرات در این خصوص هم صورت گرفته بود. ظرف چندماه آینده اولین سری از تاکسی‌های برقی را در تهران (بین فرودگاه امام خمینی(ره) و شهر تهران) خواهیم دید. در همه جای دنیا نیز، خودروهای برقی ناوگان عمومی از یک کشور وارد شده است.

 خودروسازان قرار است تاکسی برقی وارد کشور کنند؟
بنگاه‌های صنعتی و تولیدی وقتی مذاکره می‌کنند در قالب همکاری و تولید مشترک است. بنگاه‌ها در چهارچوب توافق کلانی که بین دولت‌ها (ایران-چین) صورت گرفته باید همکاری‌های مشترک را دنبال کنند. چندین شرکت خودروساز چینی با ایران‌خودرو و سایپا مذاکره کردند.

برش

از روزی که افزایش همکاری خودروسازان با شرکت‌های چینی رسانه‌ای شده، انتقادات مردم افزایش پیدا کرده است. منتقدان می‌گویند چین تمایل دارد تنها صادرکننده خودرو به ایران باشد و علاقه‌ای به انتقال تکنولوژی ندارد. نظر شما چیست؟
تکنولوژی چین در صنعت خودرو ماهانه در حال تغییر و به‌روز شدن است. اما قطعاً انتقال تکنولوژی موضوع پیچیده‌ای نیست. زمانی که ما با سایر خودروسازان چون رنو، ‌پژو، نیسان و... کار می‌کردیم آیا انتقال تکنولوژی صورت گرفت؟ حال چرا باید همکاری خودروی ایران و چین را زیر سؤال برد. این موضوعات بهانه‌هایی است که برخی‌ها می‌آورند تا همکاری ایران و چین در قالب سند یادشده را زیر سؤال ببرند. برخی‌ها به دنبال آن هستند که رابطه و همکاری مشترک ایران و چین را گل‌آلود کنند، ‌لذا نباید به این صحبت‌ها توجهی کرد. تمام مذاکرات و قراردادها در قالب سند 25 ساله در حال پیگیری و تحقق است.