در مراسم رونمایی از کتاب «بدون روتوش با دهه هشتادیها» نوشته امیر حسین ثابتی عنوان شد
باب گفتوگو با نوجوانان را باز کنیم
مراسم رونمایی از کتاب «بدون روتوش با دهه هشتادیها»، نوشته امیرحسین ثابتی در حالی برگزار شد که بخش عمدهای از مباحث این جلسه، پیرامون ضرورت ایجاد بستری برای تعامل با نسل جوان، بویژه نوجوانان بود. این اثر دربردارنده مشروح ۶ گفتوگوی چالشی با دانشآموزان دهه هشتادی درباره ناآرامیهای سال گذشته است.
دشمنان به دنبال تغییر نظام ارزشیما هستند
به گزارش «ایران»، مراسم رونمایی از کتاب «بدون روتوش با دهه هشتادیها»، از تازههای انتشارات «ایران»، عصر روزگذشته با حضور شهریار زرشناس استاد دانشگاه، حسین ساعی عضور شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیام تیرانداز مدیرعامل خبرگزاری فارس، علی خضریان نماینده مردم تهران در مجلس و همچنین امیر حسین ثابتی، نویسنده این کتاب در مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران برگزار شد.
علی خضریان، نماینده مجلس به عنوان نخستین سخنران این مراسم گفت: «دشمنان ایران با راهاندازی جنگ نرم به دنبال تغییر نظام ارزشی جامعهمان هستند تا جایگاه ارزشها را میان مردم تنزل داده و حتی به ضدارزش تبدیل کنند. با این حال جامعه ما هنوز دنباله رو معنویت و ارزشهای دینی است، هرچند که به دلیل رواج برخی تفکرات لیبرالی به سمت ثروت، به عنوان یک ارزش نیز حرکت کرده. این در شرایطی است که دوران مدرسه من و همنسلانم در وضعیتی سپری شد که میان دانشآموزان خبری از جداسازی بچه پولدارها از عادیترها نبود؛ همهمان از یک سطح آموزشی برخوردار بودیم.»
وی در ادامه گفت: «اما با فراهم شدن فرصت برای گفتمان لیبرالی در دهه هفتاد، به مرور همه چیز با ثروت سنجیده شد. دختر با حجاب کم کم به سمت بیحجابی رفت چراکه در آثار هنری، از جمله در فیلمها و سریالها، سبک خاصی از زندگی رواج داده شد. خب دختر یا پسر نوجوانی که میدید در زندگیاش خبری از ثروت آن فیلمها نیست تلاش میکرد که حداقل ظاهرش را شبیه آنها کند و این گونه شبیه شدنها کم کم برای عدهای مهم شد. زیربناهای فرهنگیای که در حوزه زنان شاهد هستیم از موارد اینچنینی برخاسته و نتیجه هم تهاجم فرهنگی و جنگ نرمی است که دشمن علیه ما انجام داده.»
خضریان ضمن آنکه از« بدون روتوش با دهه هشتادیها» به عنوان کتابی ارزشمند یاد کرد،افزود: «آقای ثابتی با تألیف این کتاب نشان داده که با گفتوگو میتوان کارهای بسیاری انجام داد. در چنین جامعهای که مورد تهاجم فرهنگی هم قرار گرفته، گفتوگو با نسل نوجوان و جوان بسیار کارساز خواهد بود، بویژه در خصوص دهه هشتادیها آن هم به دلایلی از جمله تلاشی که دشمن برای سردرگم کردن آنها از دریچه هنر به خرج داده است.»
به گفته خضریان اینکه به نظر میرسد در انتشار کتاب «بدون روتوش با دهه هشتادیها» سانسور و محافظهکاری انجام نشده آن را به نوشتهای ارزشمند تبدیل میکند. این فعال سیاسی مطالعه نوشته امیر حسین ثابتی را بیش از همه به خانوادههایی که فرزندان نوجوان دارند و البته به نسل جوان پیشنهاد میدهد چراکه معتقد است آنان را از برخی سردرگمیها دور کرده و به رفع برخی چالشهای ذهنیشان کمک میکند.
حسین ساعی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: «تنها دلیلی که سبب حضورم در این مراسم شده موضوع خوبی است که کتاب پیرامون آن نوشته شده است. طی ماههای اخیر چند کتاب دیگر هم با مضامینی خواندهام که مرتبط با نوجوانان بودند؛ با اینکه آنها هم به نظر آثار ارزشمندی بودند اما هیچکدام اینگونه دیالوگ محور نبودند.»
وی با تأکید بر اینکه در وضعیتی که کشور با هجمههایی روبهرو شده که برخی از آنها به طور خاص بر اثرگذاری بر نوجوانان و جوانان متمرکز شدهاند گفت: «امروز بیش ازهر زمان دیگری از اهالی فرهنگ و رسانه برای فعالیتهای اثرگذار در این راستا انتظار میرود. دانشجویان در تشکلهای دانشجویی نیز میتوانند در جمعهای چهار- پنج نفری به مدارس بروند و پای گفتوگو با دانشآموزان بنشینند. البته این وظیفه را نباید تنها به گروههای دانشجویی یا نهادهای فرهنگی محدود کرد، در شرایط امروز همه سازمانها و نهادها در این زمینه وظیفه دارند. به رغم همه تلاشهایی که تا به امروز برای ارتقای عملکرد آموزش و پرورش شاهد بودهایم اما شاهد مشکلات متعددی نیز در آن هستیم. در دهه نود در آموزش و پرورش با بحران روبهرو شدیم، بعد هم که کرونا آمد و مسائل را پیچیدهتر کرد چراکه سبب گسترش بیشتر شبکههای اجتماعی بین نوجوانان شد. البته این مشکل تنها خاص ایران نیست و حتی اندیشمندان غربی هم برخی از پژوهشهای خود را بنابر نیاز روز جهان بر آن متکی کردهاند.»
به گفته این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، تلاش برای پاسخ به سؤالات نوجوانان با تألیف یک کتاب کار خوبی است، منتهی در این زمینه به انجام برنامهریزی و کارهای بلندمدتتری نیاز است. ساعی گفت: «همان چیزهایی که حالا درباره بچههای دهه هشتادی میگویند زمانی درباره دهه شصتیها هم میگفتند. حالا هم هر کسی با هر اعتقادی باید تا جایی که میتواند پای گفتههای نوجوانان بنشیند. متأسفانه همان تفکری که کودکان غزه را میکشد در حال بیمار ساختن ذهن و روح نوجوانان نیز هست.»
کتابی در مسیر خودآگاهی
شهریار زرشناس، استاد دانشگاه هم با تأکید بر اینکه کتاب «بدون روتوش با دهه هشتادیها»، از جهات مختلفی متمایز از دیگر کتابهایی است که موضوع مشابه دارند گفت: «یکی از مهمترین کارکردهای این کتاب را میتوان در این دانست که در مسیر خودآگاهی تاریخی گام برداشته، البته این مبحث مهمی است که سطوح مختلفی دارد و در قلمروهایی همچون فرهنگ و هنر نیز میتواند مطرح شود. این کتاب را که ورق میزدم با دیالوگهای آن روبهرو شدم که از ویژگیهای مثبت نوشته امیرحسین ثابتی محسوب میشود.»
این پژوهشگر ضمن برشمردن برخی مصادیق تاریخی ایجاد خودآگاهی تاریخی ادامه داد: «جامعه ایران امروز بیش از هر زمان دیگری به دستیابی خودآگاهی تاریخی با طرح سؤالاتی از جمله آنکه امروز کجا هستیم؟ چه مسائلی سبب ناخشنودیمان شده و دنبال چه راهکارهایی باید باشیم نیاز دارد. ما ایرانیان حدود دو قرن است که با مدرنیته روبهرو شده و گرفتار وضعیت شبه مدرن شدهایم. همین مسأله هم مدتهاست سبب ناخشنودیمان شده، از قیام تنباکو به این طرف، اغلب اعتراضاتی که رخ دادهاند برخاسته از همین وضعیت هستند.»
وی با تأکید بر آنکه جامعه ایرانی پیش از انقلاب، آزادی سیاسیاش را از دست داده بود گفت: «نمیتوانیم منکر این بشویم که ایران با وقوع انقلاب اسلامی موفق به کسب استقلال سیاسی شده است. این اتفاقی است که حتی منتقدان هم نمیتوانند آن را نادیده بگیرند و همین است که در نوشتههای نظریهپردازان سیاسی مختلف با عناوین مختلفی به آن اشاره شده است. البته تحرک طبقاتی هم اتفاق مهم دیگری است که وقوع انقلاب سبب آن شد و در نتیجهاش شاهد تغییر موقعیت طبقه متوسط بودهایم.»
زرشناس با تأکید بر آنکه اگر موفق به کسب استقلال سیاسی نشده بودیم، سال گذشته امریکا بزرگترین کمپین سیاسی خود را علیه کشورمان راه نمیانداخت گفت: «تألیف این قبیل کتب به دلیل آنکه دنبال ارتباط گرفتن با نسل جوان هستند اثرگذار است. نویسنده این کتاب با جوانانی صحبت کرده که بیآنکه خودشان بدانند به پیاده نظام ارتجاع
شبه مدرن در کشورمان تبدیل شدهاند. عناصری که نویسنده این کتاب در خلال گفتوگوهای خود برآنها تأکید کرده جالب توجه هستند.دیالوگ باب گفتوگو را باز میکند. برخی نارضایتیهایی که در این کتاب از سوی نوجوانان طرح شده بحق هستند و اتفاقاً هیچ ربطی به انقلاب ندارند. این گلایهها به عقیده من برخاسته از آن هستند که نسخه انقلابی نادیده گرفته شده و برخی برآمده از تفکرات اپوزیسیون هستند.»
پای گفتههای نوجوانان بنشینیم
پیام تیرانداز، مدیرعامل خبرگزاری فارس تنها به ذکر مواردی درباره نوشته امیر حسین ثابتی اکتفا کرد و گفت: «به عقیده من از چند جهت میتوان این کتاب را اثر مهمی دانست، نخست آنکه به گروه سنی نوجوانان و مسائل آنان پرداخته و دوم اینکه بحث
مخاطب شناسی را مورد توجه داشته. متأسفانه جلوههای زندگی مدرن از جمله تکنولوژی و رسانههای جدید سبب ایجاد یک نوع جدایی میان دو نسل دیروز و امروز شدهاند. اینکه امیرحسین ثابتی برای تألیف کتاب خود سراغ نوجوانان رفته کار ارزشمندی است. از آنجایی که انسان جدید را از دریچه اقتصاد معرفی میکنند، بچههای نسل امروز گمان میکنند هرچه بیشتر از لذتهای دنیوی بهرهمند شوند زندگی بهتری خواهند داشت.
با این حال حتی وقتی به آن دست پیدا میکنند هم دچار دلزدگی شده و میبینیم که آمار خودکشی چقدر در بین افراد مرفه زیاد شده است. اگر هم که به اهداف مادی خود نرسند طور دیگری آسیب میبینند.»
امیر حسین ثابتی، نویسنده کتاب «بدون روتوش با دهه هشتادیها» نیز در سخنان کوتاهی گفت: «راستش فکر نمیکنم که مجاهدت خاصی کرده باشم، تنها به بخشی ازوظیفهام عمل کردم. حتی معتقدم اگر این کتاب در یک ماهی که از انتشار آن میگذرد به چاپ سوم رسیده به علت آن است که کار چندانی در این زمینه انجام نشده. سال گذشته تعدادی از دوستان با من تماس گرفتند که دانشآموزان در مدارس با شبهاتی روبهرو شدهاند. دعوت کردند که بروم و پای سخنان دانشآموزان بنشینم. در ابتدا قبول نکردم. اما در نهایت رفتم و از همان جلسه اول متوجه شدم که چقدر فضای فکری این گروه سنی را رها کردهایم.»
وی ادامه داد: «بعدتر که ضرورت تألیف چنین کتابهایی را حس کردم تصمیم به ویرایش همان گفتوگوها گرفتم و در نهایت این کتاب منتشر شد. با این حال متوجه شدم که کار تمام نشده و سری به یکی از مدارس جنوب شهر زدم. نکته جالبی که با آن روبهرو شدم تغییر فضای فکری و سؤالات بچهها بود. اگر سال گذشته عمده سؤالات درباره حجاب و آزادی بود، حالا دغدغه فکریشان درباره غزه و کودکان است. این مسأله گویای آن است که نوجوانان بشدت تحت تأثیر فضای فکری و سیاسی غالب بر اجتماع هستند. تأکید دارم که باید به مدارس برویم، گفتههای نسل امروز را بشنویم و به آنها پاسخ بدهیم.»
این نویسنده نیز در پایان تأکید کرد که در وضعیت امروز بیش از هر زمان دیگری لازم است که معلمان نیز با دقت و حساسیت بیشتری با دانشآموزان مواجه شوند. به گفته وی بهتر است به جای برچسب زدن به نسل نوجوان پای گفتههای آنان بنشینیم و به حل مسائل ذهنیشان کمک کنیم. به گفته ثابتی، تا چندی دیگر جلد دوم این کتاب را نیز بعد اتمام دیدارها و گفتوگوهای تازه خود با دانشآموزان نوشته و منتشر خواهد کرد.