سفر آسیایی بلینکن زیر سایه سنگین اعتراضات
زهره صفاری
خبرنگار
وزیر خارجه امریکا در ادامه سفر آسیایی اخیر خود، پس از نشستی با سران تل‌آویو، دیدار با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین را به طور ناگهانی در برنامه تور خود در خاورمیانه قرار داد و دیروز برای نخستین بار از آغاز تقابل حماس و رژیم صهیونیستی وارد کرانه باختری شد، اما ساکنان رام‌الله که از حضور این میهمان عالی‌رتبه امریکایی ناراضی بودند، همزمان با جلسه کوتاه او با عباس، به خیابان‌ها ریختند و با شریک جرم خواندن واشنگتن در جنایات صهیونیست‌ها، اعتراض خود به برگزاری این دیدار را فریاد زدند.
به گزارش شبکه خبری الجزیره، همان‌طور که انتظار می‌رفت ملاقات آنتونی بلینکن با محمود عباس کمتر از یک ساعت زمان برد و بدون هیچ بیانیه‌ای به پایان رسید تا وزیر خارجه امریکا پس از این توقف کوتاه، سرزمین‌های اشغالی را ترک کرده و به سمت مقصد بعدی‌اش آنکارا سفر کند.
براساس آنچه از جزئیات این نشست به بیرون درز کرده، محمود عباس همانند دیگر رهبران عرب خواستار تلاش امریکا برای برقراری آتش‌بس فوری در فلسطین شده است اما بلینکن، درخواست او را نیز مثل درخواست‌های قبلی در این مورد نپذیرفته و همچنان بر ایجاد وقفه بشردوستانه تأکید کرده است. هر چند به باور کارشناسان به نظر نمی‌رسد امریکا حتی برای این وقفه نیز بتواند سران تل‌آویو را راضی کند.
به گزارش فرانس 24، سفر بلینکن به رام‌الله به دلایل امنیتی از پیش اعلام نشده بود اما افزایش درگیری‌ها در کرانه باختری سبب شد تا آنتونی بلینکن در دیدار با ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن نسبت به شرایط ابراز نگرانی کند. این سفر همچنین در شرایطی انجام شد که دولت جو بایدن برای نخستین بار فرضیه بازگشت تشکیلات خودگردان به غزه را اعلام کرده و در عین حال خود را حامی تمام‌قد رژیم صهیونیستی در این جنگ نشان داده است. نگرانی غربی‌ها از بروز تنش در کرانه باختری از زمانی بیشتر شد که ارتش رژیم صهیونیستی در قالب عملیات علیه حماس، جنین و نابلس را زیر آتش و بمباران گرفت.
همین تعارضات سبب شده است، ساکنان رام‌الله به دیدار بلینکن با مقامات تشکیلات خودگردان ناخرسند باشند. مردم این منطقه معتقدند امریکا مسئول بخش مهمی از تهاجم‌ها به فلسطین و جنایتی است که علیه مردم غزه صورت گرفته است. فادی کوران، رئیس کمپین آواز در رام‌الله معتقد است: «فشار عمومی بر دولت امریکا بسیار مهم است. بلینکن در حال حاضر نیز برخلاف خواست غالب عموم مردم امریکا و منافع آنها عمل کرده است. بنابراین تداوم فشار عمومی می‌تواند واشنگتن را مجبور به تصمیم‌گیری در مشارکت با صهیونیست‌ها در قتل‌عام فلسطینی‌ها کند یا شرایط آتش‌بس را تسهیل سازد.»
سفر به آنکارا و بغداد
بلینکن پس از دیدار با سران تل‌آویو و اعلام همبستگی دوباره با رژیم صهیونیستی در جنگ علیه حماس، در امان با مقامات اردن و هیأت عالی‌رتبه مصر دیدار کرد. اما خروجی این سفر نیز تفاوتی با دیدار با محمود عباس نداشت و وزیر خارجه امریکا همچنان با رد درخواست آتش‌بس فوری برای پایان قتل‌عام غیرنظامیان غزه، وقفه بشردوستانه را مورد تأکید قرار داد و اعلام کرد آتش‌بس تنها فرصتی به حماس می‌دهد تا با تجدید قوای بیشتر حملات جدیدی را علیه رژیم صهیونیستی داشته باشد. این در حالی است که تل‌آویو و شریک عالی‌رتبه‌اش واشنگتن جنگ بی‌امان در غزه را بدون در نظر گرفتن جان غیرنظامیان و حتی زنان و کودکان تنها راه دستیابی به اهداف خود می‌بینند.
با این مقدمه، وزیر خارجه جو بایدن عازم مقصد بعدی‌اش ترکیه شده است تا با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور دیدار کند. براساس آنچه سایت وزارت خارجه امریکا نوشته است بلینکن قرار است در سفر به آنکارا، همچون اردن، با عَلَم حمایت از غیرنظامیان، در ظاهر بستر ورود کمک‌های بشردوستانه را به غزه فراهم کند و برای آوارگانی که مجبور به کوچ اجباری شده‌اند، تعیین تکلیف کند.
در واقع سفر بلینکن به ترکیه در شرایطی صورت گرفته که روابط میان آنکارا و تل‌آویو بشدت متشنج شده و وزارت خارجه ترکیه اعلام کرده است با توجه به تراژدی انسانی در حال وقوع در غزه در پی حملات مداوم صهیونیست‌ها به غیرنظامیان و امتناع این رژیم از درخواست‌ها برای آتش‌بس و ورود کمک‌های بشردوستانه، این کشور سفیر خود در تل‌آویو را برای رایزنی به آنکارا فراخوانده است. این اقدام آن هم در آستانه سفر وزیر خارجه امریکا با واکنش رژیم صهیونیستی روبه‌رو شد و وزیر خارجه کابینه نتانیاهو نیز تأکید کرد با توجه به جانبداری ترکیه از حماس، دستور بازگشت دیپلمات‌های این رژیم در ترکیه را داده است. این در حالی است که این دیپلمات‌ها از 27 مهر خاک ترکیه را ترک کرده‌اند.
در همین حال رجب طیب اردوغان نیز خاطرنشان کرد که دیگر با نتانیاهو مذاکراتی نخواهد داشت. در همین حال مخالفان به سفر وزیر خارجه امریکا به ترکیه از دو روز گذشته با راهپیمایی‌های گسترده و تجمع مقابل سفارت امریکا در آنکارا اعتراض خود را فریاد زدند. در این تجمع اعتراضی انجمن جوانان آناتولی با صدور بیانیه‌ای جنایات صهیونیست‌ها به پشتیبانی امریکا را محکوم و حمایت همه جانبه از مقاومت فلسطین را ابراز کرد. در این تظاهرات همچنین مردم از شهرهای دور و نزدیک خود را به آنکارا رسانده و در این اعتراضات شرکت کرده بودند.
علاوه بر این حامیان فلسطین در ترکیه مقابل پایگاه آمریکایی اینجرلیک نیز تجمع و اعتراض خود به مواضع واشنگتن در قبال جنایات تل آویو را اعلام کردند.
با تمام این نابسامانی‌ها، وزیر خارجه امریکا دیروز با شعارهای مشابه به عراق نیز سفر کرد. این در حالی بود که گردان‌های حزب‌الله عراق اعلام کرده بودند که با تشدید تنش بی‌سابقه‌ای از این مقام امریکایی استقبال خواهند کرد.
یک تهدید بالقوه
سفر آنتونی بلینکن در میانه راه یک نکته مهم در برداشت و آن هم آشکار کردن تناقض بزرگ میان سران عرب و امریکا بر سر مسأله آتش‌بس در تقابل حماس و رژیم صهیونیستی بود. از سوی دیگر بدون شک جایگاه امریکا در معادله این جنگ انتقادات زیادی را نسبت به امریکایی‌ها ایجاد کرده است. انور گارگاش، مشاور دیپلماتیک رئیس‌جمهور امارات معتقد است: «اگر این جنگ طولانی شده و بحران‌ها بویژه بحران‌های بشردوستانه در وضعیت حادی قرار گیرد، نقش امریکا در این شرایط حیاتی می‌شود اما دیگر نمی‌تواند کارآمد باشد.»
مروان بشاره، تحلیلگر سیاسی نیز معتقد است: «وقتی بلینکن برای بار اول، دوم و سوم به «آتش‌بس» نه می‌گوید به معنای آن است که او به جنگ، آری گفته است.»