«ایران» فعالیت‌های دیپلماتیک و سفرهای اخیر منطقه‌ای وزیر امور خارجه به قطر و ترکیه را بررسی می‌کند

آتش‌بس فوری در دستور کار تهران، دوحه و آنکارا

دیپلماسی ایرانی مقاومت در حال و هوای جنگ مرگبار و خونین تل آویو علیه باریکه غزه که تاکنون هزاران شهید از مردم بی‌گناه فلسطین به جای گذاشته است، ادامه دارد و تهران رویکرد «آتش بس» را به عنوان فوری‌ترین هدف در شرایط جاری دنبال می‌کند. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در جریان سفرهای اخیر منطقه‌ای که جدیدترین آنها اواخر هفته گذشته به قطر و ترکیه صورت گرفت، کوشید برای تلاش سازماندهی شده غرب مبنی بر ایجاد بن‌بست در فرایند مذاکرات صلح در غزه چاره اندیشی کند. این در حالی است که تهران برای ایجاد وقفه فوری در جنگ بی‌امان رژیم صهیونیستی، اولویت شماره یک را «آتش بس» تعریف کرده و این هدف را با همراهی مقام‌های قطر و ترکیه در خلال دیپلماسی فشرده خود به پیش می‌راند. این دیپلماسی نقطه مقابل رویکردی است که ایالات متحده در قالب سیاست یک سویه و فارغ از اتفاقات پرتنش جاری در پیش گرفته است؛ جایی که این کشور با نادیده گرفتن واقعیت‌های میدانی سرزمین‌های اشغالی بویژه در بزنگاه‌هایی چون حملات مرگبار اخیر اسرائیل علیه غیر نظامیان غزه با جدیدترین تسلیحات نظامی امریکایی نشان داد چگونه می‌کوشد با سرپوش گذاشتن بر جنایات در حال وقوع، نبض اتفاقات را در اختیار بگیرد و خود به مرکزی برای هماهنگی اتاق جنگ اسرائیل تبدیل شود.

آلترناتیو شکست
مقام‌های ایران در حالی که عمده توجه‌ها معطوف بحران غزه شده و در شرایطی که اغلب کشورهای اسلامی در روند ضدیت با جنایات تل آویو قطب‌نمای خود را علیه این رژیم چرخانده‌اند، در حال تقویت زمینه‌های همسویی شکل گرفته میان این کشورها هستند. در چنین فضایی، دیپلماسی فشرده وزیر امورخارجه که در روزهای اخیر به دوحه و آنکارا رسید، تمرکز اصلی خود را بر جلوگیری از تداوم حملات بی‌امان اسرائیل قرار داده که واشنگتن با صحنه گردانی می‌کوشد مانع وقوع آن شود. اگر چه در شرایط کنونی در میان بازیگران مرتبط با این تحولات، رویکردها و راهکارهای متعددی مطرح می‌شود اما تهران در تقلای این مهم است که نخست با ایجاد «آتش بس»، امیدها برای تقویت همگرایی کشورهای اسلامی در سمت درست مبارزه با اشغالگران فلسطین را افزایش دهد. امیرعبداللهیان در پی سفر اخیر خود به «دوحه» و «آنکارا» در حالی بر لزوم «آتش بس فوری» در غزه تأکید کرد که آلترناتیو شکست در پیگیری این طرح را اقدام غافلگیرانه دیگری علیه اسرائیل از سوی جبهه مقاومت خواند. طرح مورد نظر تهران مبتنی بر آتش‌بس موقت برای امکان گسترده ارسال کمک‌‌های انسان دوستانه به غزه است. این طرح همچنین تبادل آزادی اسرای غیرنظامی دو طرف را نیز شامل می‌شود. تهران و دوحه با همراهی آنکارا در حال پیگیری این ابتکار عمل هستند تا در ابتدا بمباران بی‌امان اسرائیل به غزه را متوقف سازند و در مرحله بعد امکان را برای کمک‌رسانی و تعدیل دامنه‌های بحران فراهم سازند. برگزاری نشست فوری سران کشورهای اسلامی هم از دیگر ایده‌هایی است که ایران به فوریت در دستور کار قرار داده و امیرعبداللهیان در سفر اخیر خود با مقام‌های عالی رتبه قطر و ترکیه در میان گذاشته است. بنا بر مواضع اعلامی اخیر جمهوری اسلامی زیر سایه تلاش برای اجرای طرح صلح موقت، در صورت عدم توقف فوری نسل‌کشی و جنایت‌های جنگی صهیونیست‌ها علیه غیرنظامیان در غزه، منطقه به سمت اتخاذ تصمیمی بزرگ و تعیین‌کننده بسیار نزدیک خواهد شد و این در حالی است که مسئولیت خارج ‌شدن منطقه از کنترل تمام طرف‌ها و گسترش ابعاد جنگ در صورت عدم توقف فوری جنگ به صورت مستقیم متوجه امریکا، اسرائیل و دیگر حامیان این رژیم خواهد بود. بنابراین بر اساس روندهای جاری ایجاد آتش بس موقت و پیگیری پرونده تبادل اسرا میان حماس و اسرائیل از مهم‌ترین محورهای رایزنی مثلث سیاسی منطقه‌ای تهران- دوحه – آنکاراست که در سفر اخیر امیرعبداللهیان به قطر و ترکیه دنبال شد.

امریکا به دنبال جلوگیری از ورود اسرائیل به باتلاق
نقطه مقابل تلاش‌های تهران، دوحه و آنکارا برای اجرای طرح آتش بس، رویکردی است که امریکا برای مدیریت فضای تنش به نفع تل آویو در پیش گرفته است. بر خلاف دیدگاه تهران، اولویت نخست واشنگتن با ابتنا بر آزادی اسرای اسرائیلی و سپس پیشروی حملات این رژیم تا تحقق حداقلی منافع آن در صحنه میدانی تعریف شده است. از منظر امریکا این هدف با تداوم جنگ کنترل شده و انتقال مردم غزه به مصر ممکن خواهد شد و اجرای طرح «آتش بس» پس از محقق شدن این دو خواسته اولیه تل آویو امکانی برای اجرا خواهد یافت.
 در چنین فضایی دو دیدگاه پیرامون هدف سومین سفر «آنتونی بلینکن» به سرزمین‌های اشغالی که روز گذشته صورت گرفت، مطرح است؛ از یک سو این سفر در چهارچوب تلاش واشنگتن برای ایجاد زمینه جهت کوچ اجباری مردم غزه به مصر و تبادل اسرا متناسب با شرایط اسرائیل ارزیابی می‌شود اما از سویی دیگر برخی ناظران وضعیت متزلزل منطقه‌ای واشنگتن در هدف قرار گرفتن پایگاه‌های نظامی‌اش در کشورهای منطقه همچون سوریه، عراق و یمن را دلیل کافی برای این مهم می‌دانند تا وزیر خارجه امریکا نسبت به طرح آتش بس فوری که از سوی ایران و قطر دنبال می‌شود، چراغ سبز نشان دهد و مانع تداوم تحمیل هزینه‌های خسارت بار منطقه‌ای بیشتر برای امریکا شود. از این رو شماری از رسانه‌های عبری زبان همزمان با ورود «بلینکن» به تل آویو اعلام کردند که او قصد پیگیری یک طرح برای آتش‌بس موقت در غزه دارد؛ طرحی که در پی شکست‌های میدانی اسرائیل در روزهای اخیر می‌تواند مفری برای خروج امریکا و اسرائیل از بن‌بست موجود باشد.

 

بــــرش

در گفت و گوهای امیرعبداللهیان با مقامات کشورهای منطقه مطرح شد
هشدار به تل آویو درباره عواقب تداوم کشتار غیرنظامیان
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه در تماس تلفنی با «شیخ اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی حماس، در خصوص آخرین تحولات غزه و کرانه باختری در فلسطین گفت‌و‌گو و تبادل نظر کرد.
وزیر امورخارجه کشورمان همچنین در گفت‌وگوی تلفنی با «فیصل مقداد»، وزیر خارجه سوریه مسئولیت عواقب تداوم جنایات رژیم صهیونیستی وکشتار زنان، کودکان و غیرنظامیان و تخریب گسترده زیرساخت‌های حیاتی در نوار غزه را متوجه رژیم صهیونیستی و بویژه ایالات متحده امریکا دانست. فیصل مقداد نیز ضرورت وحدت جهان اسلام برای مقابله با رژیم آپارتاید صهیونیستی و ضرورت هوشیاری ملت‌های منطقه در برابر خدعه و نیرنگ امریکا و صهیونیست‌ها را مورد تأکید قرار داد و موضع اصولی سوریه در حمایت از فلسطین را قطعی و غیرقابل تغییر خواند. وزیر امورخارجه کشورمان همچنین در تماسی دیگر با «شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی»، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر گفت‌و‌گو کرد. طرفین در این تماس تلفنی بر ضرورت توقف فوری جنایات جنگی رژیم اسرائیل و ارسال گسترده کمک‌های مستمر انسانی تأکید کردند. همچنین برخی ابتکارات مطروحه مبنی بر احتمال آتش بس موقت یا گسترش دامنه جنگ، مورد رایزنی نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر و حسین امیرعبداللهیان قرار گرفت.

صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و سیصد و نوزده
 - شماره هشت هزار و سیصد و نوزده - ۱۳ آبان ۱۴۰۲