خراسان رضوی با سهم 60 تا 70 درصدی تولید کل رب گوجه فرنگی در کشور به قطب صنعت تبدیلی گوجه فرنگی تبدیل شده است. ۵۰ واحد تولیدی رب در مشهد فعالیت دارند و برای تولید رب در خراسان رضوی، حداکثر یک سوم گوجه فرنگی مورد نیاز از داخل استان تأمین می‌شود که حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تن است و بقیه محصولات مورد نیاز یعنی حدود یک میلیون تن گوجه‌فرنگی، از خارج خراسان رضوی تأمین می‌شود. مرکزیت تولید رب گوجه فرنگی در خراسان رضوی این انتظار را در تولیدکنندگان و همچنین مسئولان استانی خراسان رضوی به‌وجود آورده است که قیمت‌گذاری رب عرضه شده در بازار و همچنین قیمت‌گذاری گوجه فرنگی خریداری شده از کشاورزان به‌صورت استانی و با توجه به متغیرها و شرایط تولیدکنندگان استان تعیین شود. این در حالی است که قیمت‌گذاری رب تا سال گذشته از طریق انجمن صنایع تبدیلی کشور انجام می‌شد. اعتراض کارخانه داران به قیمت‌گذاری دستوری رب گوجه فرنگی و دلایل توجیهی آنها همراهی مسئولان دولتی را هم در پی داشت.
 ابوالفضل چمندی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی چندی پیش در نشستی درباره چالش قیمت‌گذاری دستوری برای واحدهای فعال در حوزه صنایع غذایی گفت: هم‌اکنون اعلام نظر بخش خصوصی درباره قیمت‌گذاری رب گوجه فرنگی از مرکز و از طریق انجمن صنایع تبدیلی کشور انجام می‌گیرد، این درحالی است که اگر بیش از ۵۰ درصد از حجم تولید یک کالا در یک استان مشخص انجام گیرد، سیاستگذاری درباره آن کالا باید در همان استان متمرکز شود.
معاون استاندار خراسان رضوی در آن نشست از تولیدکنندگان خواست دلایل قابل دفاع خود را برای تعیین قیمت رب گوجه فرنگی ارائه دهند تا قیمت‌گذاری ابلاغی از مرکز کشور با توجه به دلایل توجیهی تولیدکنندگان رب گوجه فرنگی که در خراسان رضوی متمرکزند، انجام شود. گزارش‌های توجیهی تولیدکنندگان سرانجام مسئولان دولتی را قانع کرد که قیمت‌گذاری رب از سوی تولیدکنندگان انجام شود به‌طوری که بر اساس اظهارات معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی امسال برای نخستین‌بار کارگروه تنظیم بازار استان قیمت‌گذاری اولیه رب گوجه فرنگی را انجام نداد تا کارخانه‌دار براساس قیمت تمام شده و با احتساب سود قانونی‌اش، قیمت‌گذاری را انجام دهد.
با این حال با وجود گذشت 4 ماه از آن نشست و ابلاغ دستورالعمل‌های قیمتی به نظر می‌رسد که چالش قیمت‌گذاری این محصول بین انجمن صنایع تبدیلی کشور، تولیدکنندگان رب در خراسان رضوی و مسئولان استانی حل نشده است.

بدعهدی تولیدکنندگان
روز شنبه هفته جاری رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در نشست شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی استان گفت: کارخانه‌داران رب گوجه فرنگی در نشست‌های داخلی امسال متعهد شدند که گوجه‌فرنگی را از کشاورز کمتر از هر کیلو ۳۸ هزار ریال خریداری نکنند و قیمت رب را نیز براساس قیمت تمام شده محصول خود به اضافه سود قانونی‌شان محاسبه و روی قوطی‌های رب درج کنند اما چنین نکردند.
 غلامرضا قنبری افزود: متأسفانه غیر از تعداد محدودی از کارخانه‌داران رب گوجه فرنگی در استان، باقی آنها به تعهد خود پایبند نبودند و گوجه فرنگی را به قیمت کمتر از سال گذشته از کشاورزان خریداری کردند اما رب گوجه فرنگی را گرانتر از سال گذشته قیمت‌گذاری کرده و به فروش رساندند.
 مدیر کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: مسئولیت کارشناسی قیمت گوجه فرنگی برعهده سازمان جهاد کشاورزی است و طبق برنامه‌ریزی انجام گرفته، کارخانه داران رب گوجه فرنگی نیز می‌توانند براساس قیمت تمام شده محصول خود و با محاسبه سود قانونی، رب را قیمت‌گذاری کنند و بازرسان نیز بر همین اساس نظارت خواهند کرد.
 امیررضا رجبی افزود: تولیدکنندگان رب گوجه فرنگی و کشاورزان باید از یکدیگر حمایت کنند و در همین راستا مسئولان استان مواردی که کارخانه دار به آن نیاز داشت را مصوب کردند اما کارخانه داران به تعهد خود عمل نکردند و گوجه را ارزان‌تر از کشاورز خریداری کردند و بازار این محصول دچار بحران شد.
 معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان رضوی نیز با تأیید نکاتی که مطرح شد، گفت: امسال برای نخستین بار کارگروه تنظیم بازار استان قیمت‌گذاری اولیه رب گوجه فرنگی را انجام نداد تا کارخانه‌دار براساس قیمت تمام شده و با احتساب سود قانونی‌اش، قیمت‌گذاری را انجام دهد.
 ابوالفضل چمندی افزود: امسال عرضه زیاد گوجه‌فرنگی، باقی محصولات کشاورزی را نیز تحت تأثیر قرار داد به طوری که به عنوان مثال قیمت ذرت علوفه‌ای افزایش یافت به این دلیل که کشاورزان سطح زیر کشت گوجه فرنگی را افزایش داده بودند.
 وی اظهار کرد: وقتی دست کارخانه‌داران رب گوجه فرنگی را برای قیمت‌گذاری باز گذاشتیم، دیگر قیمت‌گذاری این محصول از حالت پیشینی خارج شده است و عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت است.
 رئیس هیأت مدیره انجمن صنایع تبدیلی خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: پارسال کارخانه‌های تولید رب گوجه فرنگی در حالی که نرخ دلار ۴۶۰ هزار ریال بود، هر کیلو گوجه فرنگی را از کشاورزان استان به قیمت ۴۷ هزار ریال خریداری کردند اما امسال در حالی که نرخ دلار به ۵۱۰ هزار ریال رسید، طبق مصوبه استان مجبور شدند هر کیلو گوجه فرنگی را به قیمت ۳۸ هزار ریال از کشاورز بخرند.
 حسین اسدی افزود: در این شرایط کارخانه‌های رب گوجه فرنگی ضرر زیادی کردند، دیگر فعالیت در شیفت شب را تعطیل کرده و نسبت به فعالیت در روز هم کم رغبت شدند و این در حالی است که قیمت تمام شده گوجه فرنگی در تیرماه امسال به هر کیلو ۶۰ تا ۷۰ هزار ریال رسید و ۲ ماه آینده که محصول جدید گوجه به بازار برسد قیمت آن همچنان بالاست و کارخانه‌دار نمی‌داند که با چه قیمتی آن را از کشاورز خریداری کند.
 وی با انتقاد از قیمت‌گذاری دستوری گوجه‌فرنگی از سوی دولت ادامه داد: عرضه و تقاضا، قیمت موادغذایی و تره بار را مشخص می‌کند و سیاست دولت در حوزه قیمت‌گذاری نمی‌تواند در این بخش اثرگذار باشد و اگر به این روال پیش رویم کارخانه داران بازارهای خود را از دست می‌دهند.

بــــرش

بجز تعداد محدودی از کارخانه داران رب گوجه فرنگی در استان خراسان رضوی ، باقی آنها به تعهد خود پایبند نبودند و گوجه فرنگی را به قیمت کمتر از سال گذشته از کشاورزان خریداری کردند اما رب گوجه فرنگی را گرانتر از سال گذشته قیمت‌گذاری کرده و به فروش رساندند