آیا عملیات الاقصی منجر به وحدت گروههای فلسطینی می‌شود؟
رنگ باختن اختلافات دیرین فتح و حماس
فائزه سادات یوسفی
خبرنگار
محمد اشتیه، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان روز گذشته و در جدیدترین اظهارات خود در مصاحبه مفصلی که با الجزیره داشت، ضمن برشمردن فعالیت‌های تشکیلات خودگردان از ابتدا تاکنون، بر اتحاد میان گروههای فلسطینی تأکید کرد. از منظر او، شرایط وحشتناک فلسطینیان بویژه بعد از عملیات طوفان الاقصی در غزه سبب اتحاد آنها شده است. او با بیان اینکه کرانه باختری نیز شاهد شهید شدن بیش از 102 فلسطینی از 7 اکتبر تاکنون و زخمی شدن هزاران فلسطینی بوده است، تأکید کرد که تشکیلات از ابتدا به دنبال پیدا کردن راه‌های دیپلماتیک با رایزنی با همسایگان و کشورهای غربی برای توقف حملات و آتش‌بس است و همچنین یک جبهه بین‌المللی علیه تجاوزات مکرر رژیم صهیونیستی به غزه بوده و در این میان نیز هیچ تماسی با رژیم نداشته است.
وی درحالی بر مسأله وحدت گروههای فلسطینی تأکید کرده که عملیات طوفان الاقصی، فصل جدیدی از رویارویی را در تاریخ مبارزات گروههای مقاومت فلسطینی رقم زده و توانسته است، ابعاد جدیدی را نیز در روندهای سیاسی میان گروههای سیاسی فلسطینی ایجاد کند. تشکیلات خودگردان که همواره ردای سازش با اسرائیل را به تن داشت، این‌بار یک گام جلوتر از قبل تلاش کرده که در برابر حجم انبوه جنایات رژیم اشغالگر در نوار غزه به نوعی دیگر رفتار کرده و خود را مسئولیت‌پذیر نشان دهد. آنچه که در اظهارت مقامات تشکیلات خودگردان آشکار است، تغییر رویه این سازمان به سمت متمایل شدن به مشی دیگر گروههای موجود در فلسطین است. منشأ اصلی این تغییر از منظر تشکیلات، حملات فزاینده خونبار و نسل‌کشی و همچنین انسداد راه‌حل‌های سیاسی طی سال‌ها تا به امروز بوده است.
برهمین‌اساس بود که محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین عدم اجرای قطعنامه‌های بین‌المللی در قبال رژیم صهیونیستی و ادامه ظلم را مایه انفجار امروز در میان مردم فلسطین دانست.
البته از منظری دیگر، تشکیلات با دریافت مطالبات مردم و مقاومت آنها، متوجه شده که دیگر نمی‌تواند شیوه گذشته خود را در پیش گیرد و باید خود را با آنها مطابقت دهد. لاجرم، در این برهه زمانی که نگاه مردم فلسطین به سمت مقاومت و ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی است، صحبت از سازش و مصالحه به هر قیمتی محلی از اعراب ندارد و نمی‌توان راه‌گشای سیاسی این روزهای فلسطین باشد.
درحالی این هماهنگی و یکپارچگی دیده می‌شود که شیوه جنبش فتح نیز از دیرباز، در تعامل با رژیم صهیونیستی متفاوت با دیگر گروههای مقاومت بوده است. اما به‌هرنحو، عملیات طوفان الاقصی انفجار تمامیت مردم فلسطین در مقابل سال‌ها تجاوزگری، غصب و جنایات بود که توانست تمام گروههای سیاسی و نظامی را حتی باوجود تمایزها در کنار هم قرار داده و جلوه‌ای تقریباً یکدست را در مقابل رژیم از خود بروز دهد.
از ابتدای عملیات، امریکا و اروپا، محمود عباس و تشکیلات را زیر فشار گذاشته‌اند تا عملیات طوفان الاقصی را محکوم کند اما آنها به این خواسته تن نداده و از محکومیت سرباز زدند و همچنین مواضع بسیار تندی را علیه امریکا و رژیم صهیونیستی اتخاذ کردند، به‌گونه‌ای که حتی برخی محافل سیاسی آن را کم‌نظیر دانستند. حتی آنها حملات رژیم اشغالگر به بهانه پاسخگویی حمله هفتم اکتبر را بی‌ربط دانسته و اعلام کردند که این امر نمی‌تواند کشتار وحشیانه غیرنظامیان در فلسطین را توجیه کند.
برخی منابع خبری نیز برای صحه گذاشتن به یکپارچگی گروههای سیاسی به بیانیه‌ای از تشکیلات خودگردان استناد کردند که در آن از مقاومت مردم فلسطین سخن به میان آمده و چنین درج شده که مردم شریف فلسطین به‌رغم زخم‌ها و سختی‌ها تا زمانی که حکومت مستقل فلسطین به پایتختی قدس شریف برپا نشود پرچم سفید (صلح) به اهتزاز درنمی‌آورد.
در این عملیات جنبش فتح نیز همدوش با حماس و دیگر گروههای مقاومت وارد میدان شد و از همان ابتدای عملیات به تمام نیروهایش در کرانه باختری و اراضی ۱۹۴۸ برای پیوستن به جنگ طوفان الاقصی وضعیت جنگی نامحدود را اعلام کرد. برهمین اساس بود که خالد مشعل، رئیس حماس درباره اختلافات میان جنبش حماس و جنبش فتح گفت: رابطه ما با جنبش فتح خوب است و در عرصه مقاومت با هم برادر هستیم اما ریاست تشکیلات خودگردان و محمود عباس چیز دیگری است و این تشکیلات باید در همه‌جا با ملت فلسطین و انتخاب‌هایش همراه باشد.
درهمین راستا بود که محمود الهباش، مشاور محمود عباس نیز اعلام کرد که تاکنون هیچ پاسخ مثبتی از سوی امریکا وجود نداشته و امریکا مسئولیت بزرگی در قبال تداوم این حملات برعهده دارد چراکه به‌طور نامحدود و با تمامی ابزار نظامی و سیاسی از رژیم صهیونیستی حمایت می‌کند.
او انفصال جغرافیایی را مانع همکاری با غزه ندانست و تأکید کرد که همچنان تشکیلات خودگردان مسئول برخی امور چون تحصیلات و برق و... است و اکنون نیز برخی وزیران در غزه مشغول ارائه خدمات به مردم غزه هستند. تشکیلات برای ارسال محموله‌های غذایی و دارویی رایزنی‌های روزانه با طرف مصری دارد. او با ابراز تأسف از برخورد متناقض جامعه جهانی با نسل‌کشی در غزه گفت که رهبران بین‌المللی تاکنون هیچ بیانیه‌ای ندادند که از اسرائیل بخواهند تجاوزات خود را به مردم ما در غزه متوقف کند. او با اشاره به‌وجود اختلافات بین گروههای سیاسی اما اولویت کنونی را اتحاد دانست تا جنگ متوقف شده و مردم از زیر فشار بمباران رژیم غاصب نجات یابند. وی همچنین افزود که پس از این وضعیت تحت هیچ شرایطی جایی برای ادامه انشعاب وجود ندارد. امروزه شرایط در کرانه باختری به دلیل حملات ممتد ارتش صهیونیستی و همچنین تجاوزات و مسلح شدن شهرک‌نشیان و دستگیری صدها نفر از فلسطینیان نیز وخیم است که نشان می‌دهد برنامه‌های استعماری اسرائیل در این منطقه شدت پیدا کرده است. استراتژی نتانیاهو نیز بر انزوای کامل غزه و الحاق تدریجی کرانه باختری به سرزمین‌های اشغالی طراحی شده است. از طرفی، وقتی فلسطینی‌ها در منطقه‌ای مانند غزه مورد حمله قرار می‌گیرند، گویی تمام فلسطین مورد حمله قرار گرفته و ما دربرابر آن متحد هستیم.
این اظهارات به انضمام برخی گفته‌های مقامات تشکیلات نشان می‌دهد که با وجود اتحاد بر سر رویارویی با رژیم غاصب و همچنین آتش‌بس اما اختلافاتی بر سر چگونگی پایان دادن به تنازعات وجود دارد و شروط صلح در سرزمین‌های اشغالی مورد توافق همه جریان‌های سیاسی نیست و دیدگاه‌ها در این نقطه همچنان تلاقی پیدا نمی‌کنند. با این وجود اما همه گروههای سیاسی و نظامی در برهه کنونی، لازم می‌دانند که با کنار گذاشتن اختلافات و با همبستگی با مردم در مقابل رژیم صهیونیستی و شرکای غربی‌اش ایستادگی کرده و مانع هرگونه تفرقه‌افکنی عناصر وابسته آنها شوند.